Działko GAU-12
GAU-12/U Equalizer – pięciolufowe działko kalibru 25 mm w systemie Gatlinga, zaprojektowane przez General Electric, używane przez siły zbrojne Stanów Zjednoczonych i wielu innych krajów członków NATO.
| ||
| ||
| Państwo | USA | |
| Producent | General Electric | |
| Rodzaj | działko systemu Gatlinga | |
| Zasada działania | napęd hydrauliczny, pneumatyczny, elektryczny[1] | |
| Historia | ||
| Prototypy | październik 1993[2] | |
| Dane techniczne | ||
| Kaliber | 25 mm | |
| Liczba luf | 5 (4 w GAU-22/A) | |
| Nabój | 25 x 137 mm | |
| Zasilanie | taśmowe, beztaśmowe[2] | |
| Wymiary | ||
| Długość | 2,11 m | |
| Szerokość | 279 mm[3] | |
| Długość lufy | 1732 mm[4] | |
| Masa | ||
| broni | 123 kg[2] | |
| Inne | ||
| Prędkość pocz. pocisku | 1036 m/s (API) 1085 m/s (TP, HEI)[1] | |
| Masa pocisku | 184 g (HEI) 215 g (API) | |
| Szybkostrzelność teoretyczna | 3600 - 4200 pocisków/min. | |
| Dane operacyjne | ||
| Odmiany broni | ||
| GAU-22/A | ||
Historia rozwojuEdytuj
Pięciolufowe działko „Equalizer” (ang. Wyrównywacz) zostało zaprojektowane w późnych latach 70. XX wieku, na podstawie mechanizmu innego działka GAU-8/A Avenger, do strzelania nową amunicją standardu NATO o kalibrze 25 mm.
Działko to jest napędzane silnikiem elektrycznym o mocy 15 KM (11,1 kW), a w przypadku montażu zewnętrznego np. na samochodach, przy pomocy mechanizmu pneumatycznego. Szybkostrzelność waha się od 3600 do maksymalnie 4200 strzałów na minutę[2].
Standardową amunicją tego działka jest amunicja PGU-20/U API (ang. Armor Piercing Incendiary - przeciwpancerna zapalająca), PGU-22 HEI lub PGU-25 HEI (ang. High Explosive Incendiary - burząco-zapalająca). Przy użyciu twardej amunicji i porównywalnej prędkości wylotowej jest bardziej skuteczny niż starszy M61 Vulcan i bardziej efektywny niż starsze 30 mm działko ADEN.
Obecnie działko GAU-12 jest stosowane jako uzbrojenie samolotów AV-8B Harrier II należących do Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych[2], oraz włoskie i hiszpańskie siły powietrzne. W samolocie Harrier II działko to jest zamontowane w zasobnikach po obu stronach kadłuba z których lewy zawiera działko, a prawy 300 sztuk amunicji. Amunicja z zasobnika dostarczana jest przez mostek łączący oba zasobniki w tylnej ich części, a wystrzelone łuski wracają drugim mostkiem w przedniej części zasobników.
Masa własna całej instalacji wynosi 408,2 kg, a z amunicją 557,9 kg. Ani RAF, ani lotnictwo Królewskiej Marynarki Wojennej Wielkiej Brytanii, które również są użytkownikami samolotów Harrier początkowo nie zdecydowały się na wprowadzenie do uzbrojenia działek GAU-12, planując zamontować w to miejsce 2 nowe działka ADEN 25 strzelające tą sama amunicją GAU-12/U, ale zaprojektowanego na bazie 30 mm działka ADEN. Projekt działka ADEN 25 został jednak skasowany w 1999 roku ze względu na duże problemy wynikłe podczas testów, dlatego też brytyjskie Harriery i Sea Harriery muszą polegać na 30 mm działkach starszego typu[5]. Ostatecznie Harriery wersji GR.5 są uzbrojone w działka GAU-12/U produkowane na licencji przez Royal Small Arms Factory[6].
GAU-12 jest montowany także na samolotach bliskiego wsparcia artyleryjskiego AC-130U Spooky (jedno działko GAU-12 na lewej burcie) i samochodach pancernych LAV-AD (ang. Light Armored Vehicle Air Defense - lekki samochód pancerny obrony przeciwlotniczej) należących do Piechoty Morskiej USA[4]. Planowane jest szersze zastosowanie tego działka włącznie z zamontowaniem na śmigłowcu AH-1 Cobra.
Nowa, czterolufowa wersja działka GAU-12/U oznaczona symbolem GAU-22/A będzie głównym uzbrojeniem nowego myśliwca F-35 Lightning II[4]. Samoloty F-35A lotnictwa USA będą miały działko z 180 sztukami amunicji zabudowane wewnątrz kadłuba, natomiast wersje F-35B STOVL samolotów Piechoty Morskiej USA i marynarki brytyjskiej, oraz F-35C marynarki USA będą miały działka z 220 sztukami amunicji w gondolach podwieszonych centralnie pod kadłubem.
Głównym producentem działek GAU-12 jest General Dynamics Armament and Technical Products.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b GAU-12/U (ang.). General Dynamics Armament and Technical Products. [dostęp 24 grudnia 2008].
- ↑ a b c d e GAU-12 25mm Equaliser (ang.). Federation of American Scientists. [dostęp 24 grudnia 2008].
- ↑ Ciepliński, Woźniak 1994 ↓, s. 77.
- ↑ a b c GAU-12/U (ang.). Federation of American Scientists. [dostęp 24 grudnia 2008].
- ↑ GAU-12 Equalizer - Development - Encyclopedia II (ang.). FLIGHT International, 8 października 1983. [dostęp 24 grudnia 2008]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-12)].
- ↑ UK and US guns battle for Harrier GR.5 order (ang.). FLIGHT International, 8 października 1983. [dostęp 24 grudnia 2008].
BibliografiaEdytuj
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 77. ISBN 83-86028-01-7.