Royal Air Force

siły powietrzne Wielkiej Brytanii

Royal Air Force (pol. Królewskie Siły Powietrzne[1]), RAF – siły powietrzne Wielkiej Brytanii utworzone 1 kwietnia 1918 roku na skutek połączenia Royal Naval Air Service i Royal Flying Corps jako pierwsze siły powietrzne na świecie, działające jako niezależny rodzaj sił zbrojnych. Royal Air Force brały udział zarówno w pierwszej, jak i w drugiej wojnie światowej, odegrały znaczącą rolę m.in. podczas bitwy o Anglię.

Royal Air Force
Godło
Państwo

 Wielka Brytania

Siły zbrojne

Brytyjskie Siły Zbrojne

Nazwa skrócona

RAF

Data utworzenia

1 kwietnia 1918

Znak rozpoznawczy

Proporzec

Motto

Per ardua ad astra

Najwyższe dowództwa
Cywilne

Karol III

Wojskowe

Michael Wigston

Historia edytuj

Utworzenie edytuj

Królewskie Siły Powietrzne powstały 1 kwietnia 1918 (podczas I wojny światowej) z połączenia Royal Flying Corps i Royal Naval Air Service, stając się tym samym pierwszymi na świecie siłami powietrznymi niezależnymi od dowództwa lądowego lub marynarki wojennej[2]. W chwili powstania były najliczniejszymi siłami powietrznymi świata, liczącymi 230 000 personelu i 23 000 samolotów[3]. W okresie międzywojennym RAF brało udział w tłumieniu powstań w Somalilandzie i w Adenie[4]. W 1928 roku samoloty RAF wzięły udział w ewakuacji cywilów w Afganistanie[5].

W 1936 roku doszło do reorganizacji RAF, powstały: dowództwo myśliwskie (RAF Fighter Command), dowództwo bombowe (RAF Bomber Command) i dowództwo obrony wybrzeża (RAF Coastal Command)[6]. W okresie międzywojennym Royal Air Force przyjęło doktrynę strategicznego bombardowania[7].

II wojna światowa edytuj

Na początku II wojny światowej Królewskie Siły Powietrzne liczyły ponad 1900 samolotów i 193 tys. personelu[1]. Podczas tego konfliktu zbrojnego Królewskie Siły Powietrzne brały udział w realizacji zatwierdzonego w grudniu 1939 roku Planu Szkolenia Lotniczego Wspólnoty Brytyjskiej, w związku z którym szkoleni byli zarówno obywatele państw Wspólnoty Brytyjskiej, jak i m.in. mieszkańcy okupowanej przez III Rzeszę Europy i Stanów Zjednoczonych[8]. Łącznie szkolenie ukończyły 131 553 osoby, spośród których 42 110 dołączyło do RAF[8].

W trakcie bitwy o Anglię piloci RAF, uzyskując przewagę w powietrzu nad Luftwaffe, uniemożliwili wykonanie operacji Lew Morski[9]. 20 sierpnia 1940 premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill skomentował w Izbie Gmin odpieranie nalotów Luftwaffe przez pilotów RAF w bitwie o Anglię słowami „Jeszcze nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym”[10]. Podobnie na Malcie RAF uratowały tę ważną strategicznie wyspę przed zajęciem przez oddziały włoskie.

Samoloty RAF brały udział w bombardowaniu III Rzeszy (w tym m.in. w bombardowaniach Drezna i Hamburga)[11], a także w ochronie konwojów przez zwalczanie okrętów podwodnych i obrony wybrzeża[12][13].

Zimna wojna edytuj

Po zakończeniu II wojny światowej Królewskie Siły Powietrzne przeszły reorganizację[14]. RAF wniosły istotny wkład w moście powietrznym podczas radzieckiej blokady Berlina na przełomie 1948 i 1949 roku (dostarczając 394 509 ton zaopatrzenia w 65 857 lotach)[15]. W latach 1945–1993 na terytorium Niemiec stacjonowały Królewskie Siły Powietrzne w ramach Royal Air Force Germany[16]. Samoloty RAF brały udział w wojnie koreańskiej[17], wojnie wietnamskiej[18], kryzysie sueskim[19], operacjach przeciwpartyzanckich na Malajach[20], wojnie falklandzkiej[21] i w wojnie w Zatoce Perskiej[21].

Struktura organizacyjna edytuj

Naczelnym dowódcą Królewskich Sił Powietrznych jest Szef Sztabu Lotnictwa, jego przełożonym jest Szef Sztabu Obrony, zasiadający w Radzie Obrony[22]. Dowództwo RAF znajduje się w High Wycombe. W ramach RAF wyróżnia się 5 grup, odpowiedzialnych m.in. za logistykę, operacje na pierwszej linii frontu, szkolenie pilotów[22]. Częściami grup są skrzydła, jedno skrzydło składa się z około 3 eskadr lub wyspecjalizowanych jednostek[22]. RAF posiada łącznie 37 baz wojskowych na terytoriach Zjednoczonego Królestwa, Gibraltaru, Cypru, Falklandów, Wyspy Wniebowstąpienia[22].

Wyposażenie edytuj

Samolot Zdjęcie Producent Typ Wersja Liczba[23] Uwagi
Samoloty
Lockheed Martin F-35 Lightning II     Stany Zjednoczone Myśliwiec wielozadaniowy F-35B
FGR1
9[24] Planowane 48.
Eurofighter Typhoon     Niemcy
  Wielka Brytania
  Włochy
  Hiszpania
Myśliwiec wielozadaniowy F2
FGR4
T3
147 Zamówiono 160.
Boeing Sentry     Stany Zjednoczone Samolot wczesnego ostrzegania AEW1 6
Boeing RC-135W Airseeker     Stany Zjednoczone SIGINT R1 1 Zamówiono 3.
Raytheon Sentinel     Kanada Dowodzenie polem walki R1 5
Beechcraft Shadow     Stany Zjednoczone Rozpoznanie (ISTAR) R1 5
Britten-Norman Islander     Wielka Brytania Rozpoznanie elektroniczne CC2A 7
Diamond DA42 Twin Star     Austria Rozpoznanie (ISTAR) 3
BAe 125     Wielka Brytania Transport VIP CC3 5
BAe 146     Wielka Brytania Transport VIP
transportowy
CC2
C3
2
2
Dwa używane BAe 146-200QC dodano w 2013 roku.
Lockheed Hercules (C-130J)     Stany Zjednoczone Taktyczny transportowiec C4
C5
13
10
Dwa C-130J-30 C4 #ZH876 i #ZH873 spisane ze stanu po uszkodzeniu w Iraku w 2007 i 2017 roku[25][26].
Airbus Atlas     Hiszpania Taktyczny transportowiec C1 20 Zamówiono 22.
Boeing Globemaster     Stany Zjednoczone Strategiczny transportowiec C-17ER 8
Airbus Voyager     Hiszpania Latająca cysterna/transportowy KC2
KC3
9
5
BAE Hawk     Wielka Brytania Szkolenie zaawansowane T1
T2
125
28
Short Tucano     Wielka Brytania Szkolenie podstawowe T1 82
Beechcraft King Air B200     Stany Zjednoczone Szkolny B200
200 GT
5
2
Przeszkolenie na maszyny wielosilnikowe.
Grob Vigilant     Niemcy Szkolny T1 65
Grob Viking     Niemcy Szybowiec szkolny T1 81
Grob Tutor     Niemcy Szkolny T1 94
Śmigłowce
Boeing Chinook     Stany Zjednoczone Ciężki śmigłowiec transportowy HC2
HC2A
HC3
HC4
HC6

31
8
7
6
Zamówiono 14 HC6.
Westland Puma     Wielka Brytania Średni śmigłowiec transportowy HC2 24 28 modernizowanych do standardu HC2.
AgustaWestland Merlin     Wielka Brytania Średni śmigłowiec transportowy HC3
HC3A
21
6
25 zmodernizowanych trafi do Royal Navy.
Agusta A109E     Włochy Szkolny
Transport VIP
4
3
Westland Sea King     Wielka Brytania Search and Rescue HAR3
HAR3A
20
Bell Griffin     Kanada Treningowy
Szkolenie SAR
HT1
HAR2
12
4
Eurocopter Squirrel     Francja Śmigłowiec szkolny HT1 38
BSL
MQ-9 Reaper     Stany Zjednoczone Bezzałogowy aparat latający 10
Suma 999

Stopnie wojskowe edytuj

Źródło: International Encyclopedia of Uniform Insignia[27]

Oficerowie edytuj

Kod NATO OF-10 OF-9 OF-8 OF-7 OF-6 OF-5 OF-4 OF-3 OF-2 OF-1
 
Marshal of the Royal Air Force

 

Air Chief Marshal

 

Air Marshal

 

Air Vice Marshal

 

Air Commodore

 

Group Captain

 

Wing Commander

 

Squadron Leader

 

Flight Lieutenant

 

Flying Officer

 

Pilot Officer

 

Marszałek polny Generał Generał broni Generał dywizji Generał brygady Pułkownik Podpułkownik Major Kapitan Porucznik Podporucznik

¹ Tylko podczas wojny oraz stopień honorowy

Podoficerowie i szeregowcy edytuj

Kod NATO OR-9 OR-7 OR-6 OR-4 OR-3 OR-2 OR-1
 
Warrant Officer, Master Aircrew

  

Flight Sergeant, Flight Aircrew Sergeant

  

Chief Technician

 

Sergeant, Aircrew Sergeant

  

Corporal

 

Lance Corporal (na Pułk KSL)

 

Senior Aircraftman, Senior Aircraftman Technician

  

Aircraftman
Chorąży Starszy Sierżant Sierżant Kapral Starszy szeregowy Szeregowy

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b RAF, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-31].
  2. Glossary, nationalarchives.gov.uk [dostęp 2021-12-30] (ang.).
  3. Leszek A. Wieliczko, Royal Air Force, „Lotnictwo” (10–11/2017), Magnum-X, czerwiec 2014, s. 46, ISSN 1732-5323.
  4. Royal Air Force, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2021-12-30] (ang.).
  5. 1928, rafmuseum.org.uk [dostęp 2021-12-30] (ang.).
  6. 1936, rafmuseum.org.uk [dostęp 2021-12-31] (ang.).
  7. Andrew Barros, Martin Thomas, The Civilianization of War: The Changing Civil–Military Divide, 1914–2014, Cambridge University Press, 9 sierpnia 2018, ISBN 978-1-108-42965-8 [dostęp 2021-12-31] (ang.).
  8. a b British Commonwealth Air Training Plan, thecanadianencyclopedia.ca [dostęp 2021-12-31] (ang.).
  9. „Jesteśmy winni pamięć pilotom, których Winston Churchill nazwał nielicznymi”. 80 lat od Bitwy o Anglię, tvn24.pl, 10 lipca 2020 [dostęp 2022-01-01] (pol.).
  10. Jak wiele wiecie o bitwach II wojny światowej?, kultura.onet.pl, 9 listopada 2019 [dostęp 2022-01-01] (pol.).
  11. „Niemcy na własnej skórze przekonali się co to znaczy wojna”, polskieradio.pl, 24 lipca 2013 [dostęp 2022-01-01].
  12. Air Ministry and Admiralty: Coastal Command: Registered Files, discovery.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2022-01-01] (ang.).
  13. Battle of the Atlantic, history.co.uk [dostęp 2022-01-01] (ang.).
  14. The RAF in the postwar years. The Royal Air Force in Germany 1945–1978, raf.mod.uk, 1979 [dostęp 2022-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-25] (ang.).
  15. J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 26.
  16. Royal Air Force In Germany 1945-1993, rafmuseum.org.uk [dostęp 2022-01-02] (ang.).
  17. Coalition Air Werfare in the Korean War, media.defense.gov [dostęp 2022-01-02] (ang.).
  18. The British Royal Air Force: Operations over Laos against the Ho Chi Minh Trail, 1962, wilsoncenter.org [dostęp 2022-01-02] (ang.).
  19. 1956: Troubled waters: British RAF bombers over Suez, theguardian.com, 28 maja 2011 [dostęp 2022-01-02] (ang.).
  20. J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 28–32.
  21. a b Brytyjczycy oddają go za darmo. Dla Polaków to i tak za drogo, geekweek.interia.pl, 13 maja 2020 [dostęp 2022-01-02] (pol.).
  22. a b c d Royal Air Force, raf.mod.uk [dostęp 2022-01-29] (ang.).
  23. House of Commons Hansard Written Answers, publications.parliament.uk, 25 lutego 2015 [dostęp 2015-06-06] (ang.).
  24. Chris Bishop, Marham’s F-35 jets ‘ready to fly, ready to fight’, Eastern Daily Press, 10 stycznia 2019 [dostęp 2019-03-03] (ang.).
  25. C-130 Accidents & Mishaps for the Royal Air Force, c-130.net [dostęp 2018-07-07] (ang.).
  26. RAF utraciły w Iraku Herculesa.
  27. International Encyclopedia of Uniform Insignia Around the World – Royal Air Force. [dostęp 2013-05-04].

Linki zewnętrzne edytuj