Dziekaństwo
Dziekaństwo (dodatkowa nazwa w j. niem. Dziekanstwo) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Komprachcice.
| wieś | |
 Zabytkowa kapliczka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
263[2] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
46-070[3] |
| Tablice rejestracyjne |
OPO |
| SIMC |
0496834 |
Położenie na mapie gminy Komprachcice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
 50°38′18″N 17°51′43″E/50,638333 17,861944[1]
| |
Nazwa
edytujNazwa wsi ma polskie pochodzenie i wskazuje, że była ona własnością dziekana katedry opolskiej. Wcześniejsze znane formy to Dikkanowitz lub Dziekanowice (analogicznie dzierżawczą formę mają nazwy okolicznych miejscowości: Komprachcice, Chmielowice, Żerkowice, Szczepanowice, Boguszyce). Spis geograficzno-topograficzny miejscowości leżących w Prusach z 1835 roku, którego autorem jest J.E. Muller, notuje obecnie używaną, polską nazwę miejscowości Dziekaństwo[4].
Historia
edytujPierwszy zapis o wsi pochodzi z 1531 – działał w niej młyn, należący do wspomnianego dziekana. W 1811 roku, w efekcie przeprowadzonej w Królestwie Prus sekularyzacji dóbr kościelnych, dwunastu kmieci odkupiło od państwa grunty i podzieliło je między siebie[5]. W 1845 w Dziekaństwie mieszkało 139, a w 1980 - 179 osób. Młyn wodny funkcjonował we wsi jeszcze w XIX wieku, nie jest jednak znana data zakończenia jego działalności.
Podczas plebiscytu w 1921 mieszkańcy Dziekaństwa wykazali najmniej "proniemiecką" postawę ze wszystkich miejscowości dzisiejszej gminy Komprachcice – za Niemcami padły 52 głosy, za Polską - 51.
Według spisu powszechnego z lat 20. XX wieku we wsi mieszkało już 212 osób – wszyscy byli katolikami. W latach 1936–1945 miejscowość nosiła nazwę Dechantsdorf[6]. Po II wojnie światowej, kiedy wieś znalazła się w granicach Polski, nie zmienił się jej charakter – nadal pozostaje najmniejszą miejscowością gminy Komprachcice – zamieszkują ją 223 osoby.
Obiektem o charakterze zabytkowym jest kapliczka – dzwonnica z 1868 (niektóre źródła mówią o 1889, jednak na kapliczce widnieje data wcześniejsza; remont w latach 70. XX wieku), w której znajdują się obrazy z przełomu XIX i XX wieku – m.in. św. Tekli i św. Józefa.
Symbol wsi
edytujDziekaństwo używa obecnie herbu gminy Komprachcice, w przeszłości w użyciu była samodzielna pieczęć gminna – herbem wsi był rozpędzony koń.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 28661
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 243 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Muller 1835 ↓, s. 771.
- ↑ Anna Pobóg-Lenartowicz: Chmielowice. Siedem wieków istnienia. Opole: 1995, s. 24-25.
- ↑ Landkreis Oppeln. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
Bibliografia
edytuj- J.E. Muller: Vollstandiges geographish, statistisch, topographisches Worterbuch preusischen Staates. Erfurt: J.E. Muller'sche Buchhandlung, 1835.
Linki zewnętrzne
edytuj- Dziekaństwo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 272.