Dzwonkówka żółtawobiała

Dzwonkówka żółtawobiała (Entoloma neglectum (Lasch) Arnolds) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Dzwonkówka żółtawobiała
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Gatunek

dzwonkówka żółtawobiała

Nazwa systematyczna
Entoloma neglectum (Lasch) Arnolds
Biblthca Mycol. 90: 339 (1982)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1828 r. W.G. Lasch nadając mu nazwę Agaricus neglectus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Eef Arnolds w 1982 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Agaricus cancrinus Fr. 1838
  • Agaricus neglectus Lasch 1828
  • Clitopilus cancrinus Quél. 1872
  • Clitopilus neglectus (Lasch) P. Kumm. 1871
  • Eccilia cancrina (Quél.) Ricken 1913
  • Eccilia cancrina (Quél.) Ricken 1913) var. cancrina
  • Eccilia cancrina var. minor S. Petersen 1911
  • Entoloma cancrinum (Quél.) Noordel. 1981
  • Entoloma neglectum (Lasch) Arnolds 1982 var. neglectum
  • Entoloma neglectum var. tetrasporum Winterh. ex Arnolds 1982
  • Paraleptonia neglecta (Lasch) P.D. Orton 1991
  • Rhodophyllus cancrinus (Quél.) Quél. 1886
  • Rhodophyllus neglectus (Lasch) J. Favre 1948
  • Rhodophyllus neglectus (Lasch) J. Favre 1948 var. neglectus
  • Rhodophyllus neglectus var. tetrasporus Winterh. 1977

Nazwę zwyczajową zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 0,5–4 cm, początkowo płaskowypukły, potem kolejno rozpostarty, nieco wklęsły, w końcu głęboko lejkowaty. Brzeg podwinięty. Jest niehigrofaniczny, w stanie wilgotnym nieprzeźroczysty i nieprążkowany. Powierzchnia całkowicie filcowata, matowa, czasami na środku nieco łuseczkowata i strefowana, jasnobrązowa, cielista lub jasnobrązowo-izabelowata[4].

Blaszki

W liczbie 15–20 z międzyblaszkami (l=3–7), średniogęste, czasami grube, szeroko przyrośnięte lub zbiegające, rzadko wyraźnie zbiegające, poszarpane, brzuchate. O szerokości do 10 mm. Początkowo białawe lub bladokremowe, potem różowe, czasem ze słabym liliowym odcieniem, w końcu brązowo-różowe. Ostrza tej samej barwy lub brązowe[4].

Trzon

Wysokość 1–2,5 cm, grubość 2–2,5 mm, cylindryczny lub nieco spłaszczony, czasem u podstawy bulwiasty, przeźroczysty i bezbarwny, czasem z żółtym lub szarym odcieniem. Powierzchnia nieco kutnerowata lub biało pajęczynowata[4].

Miąższ

Zarówno w kapeluszu, jak i w trzonie cienki, przeźroczysty i bezbarwny. Bez smaku. Zapach silnie zjełczały, lub bez zapachu[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki nieregularnie kanciaste, w widoku z boku 6–10-kątowe, o wymiarach 9,0–12,5 × 6,0–9,0 (–10,0) μm. Podstawki 25–45 × 7–15 μm, 4–zarodnikowe, rzadko 2–zarodnikowe, ze sprzążkami. Cystyd brak. Komórki skórki cylindryczne lub lekko rozdęte, o szerokości 4–16 μm z maczugowatymi elementami końcowymi o szerokości do 25 μm. W strzępkach obecne sprzążki[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Dzwonkówka żółtawobiała jest szeroko rozprzestrzeniona w zachodniej i północnej Europie[5]. Na terenie Polski w piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano 2 stanowiska (Elbląg 1917 r. i Puszcza Kampinoska 1974 r.)[3].

Owocniki wyrastają pojedynczo lub w niewielkich grupach wśród mchów na lichych łąkach, pastwiskach i w olchowo-brzozowych zaroślach. Preferuje kwaśne gleby[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2018-12-18]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2018-12-18]. (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Flora Agaricina Neerlandica. Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. 1988. 1: Entolomataceae. 1, s. 195
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-18].
  6. M.E. Noordeloos, M.E. Entoloma s.l., Fungi Europaei. 1992, 5, s. 596