Dzwonkówka niesymetryczna
Dzwonkówka niesymetryczna (Entoloma excentricum Bres.) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
dzwonkówka niesymetryczna |
| Nazwa systematyczna | |
| Entoloma excentricum Bres. Fung. trident. 1(1): 11 (1881) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Entoloma excentricum Bres. 1881 var. excentricum
- Entoloma excentricum var. porphyrocephalum Noordel. & Wölfe 1982
- Rhodophyllus excenticus (Bres.) Kühner & Romagn. 1953
Nazwę zwyczajową zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
edytujŚrednica 2-6 (-8) cm, początkowo wypukły, potem rozpostarty, rzadko z garbem, niehigrofaniczny, bez prążkowania. Brzeg podwinięty. Powierzchnia naga, o barwie od białej do bardzo bladobrązowej, skóropodobna[4].
W liczbie 40-60, z międzyblaszkami (l = 1-7), gęste, przyrośnięte lub wykrojone, wybrzuszone. Początkowo białe, potem blado-różowe z odcieniem brązowym. Ostrza kłaczkowate, tej samej barwy lub brązowe[4].
Wysokość 3-8 cm, grubość 4-8 mm, walcowaty lub nieco zwężający się ku podstawie, czasami skręcony, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia biaława z brązowym lub żółtym odcieniem, podłużnie włóknista, przy podstawie biała[4].
Biały, czasami lekko brązowy. Bez zapachu, rzadziej z mniej lub bardziej zjełczałym, kwaskowatym zapachem. W smaku nieprzyjemny[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki nieregularne, w widoku z boku 5-8-kątowe. Mają wymiary (10,0-) 11,0-12,5 (-14,0) × 7,0-8,5 (-9,5) μm. Podstawki 4–zarodnikowe, ze sprzążkami, często z brązowym pigmentem wewnątrzkomórkowym. Brzegi blaszek niejednorodne. Cheilocystydy o wymiarach 40-110 × 10-25 μm, baryłkowate lub wrzecionowate z długą, ostrą szyjką, bezbarwne, lub z brązowym pigmentem wewnątrzkomórkowym. Skórka kapelusza cienka, zbudowana z cylindrycznych strzępek o łatwo rozpadających się ścianach. Mają szerokość do 10 μm, czasami wnikają do trichodermy gdzie kończą się cylindrycznymi lub maczugowatymi elementami o szerokości do 20 μm. Sprzążki występują w strzępkach hymenium, poza nim są nieliczne. W komórkach skórki i tuż pod nią występuje przyścienny pigment, rzadko drobno inkrustowany. Czasami bladobrązowy wewnątrzkomórkowy pigment występuje także w niektórych innych strzępkach[4].
Występowanie i siedlisko
edytujDzwonkówka niesymetryczna występuje tylko w Europie. Jest tutaj szeroko rozprzestrzeniona, ale rzadka, ponieważ rzadkie są odpowiadające jej siedliska[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano 2 jej stanowiska[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Szwajcarii, Niemczech, Holandii, Norwegii, Szwecji[3],.
Saprotrof. Rośnie na ziemi w trawie[3]. Występuje od nizin po piętro halne w górach[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2018-12-13]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-12-13]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g M.E. Noordeloos, Entoloma s.l., Fungi Europaei.1992. 5:1-760
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.