Dzwonkówka tarninowa

Dzwonkówka tarninowa (Entoloma niphoides Romagn. ex Noordel.) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Dzwonkówka tarninowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Gatunek

dzwonkówka tarninowa

Nazwa systematyczna
Entoloma niphoides Romagn. ex Noordel.
Persoonia 12(4): 459 (1985)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Nazwę zwyczajową zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[2]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 2-14,5 cm, początkowo stożkowaty, potem kolejno wypukły, płaskowypukły z dużym garbkiem na środku. Brzeg początkowo podwinięty, potem prosty i silnie pofałdowany. Powierzchnia gładka, silnie jedwabista. Jest słabo higrofaniczny, w stanie wilgotnym biały lub bardzo blado-beżowy, ze słabo widocznym prążkowaniem przy brzegu. W stanie suchym ma barwę od jaskrawo białej do bladozłotej, czasami kości słoniowej w środkowej części[3].

Blaszki

W liczbie 40-70 z międzyblaszkami (l=1-9), średniogęste, przyrośnięte lub zbiegające, poszarpane, brzuchate, o szerokości do 15 mm. Początkowo białawe, potem różowe, bez szarego lub brązowego odcienia. Ostrza tej samej barwy[3].

Trzon

Wysokość 4,5-13,5 cm, grubość 6-25 mm, tęgi, silny, cylindryczny lub nieco spłaszczony, często z szerszą podstawą, czasem skręcony. Powierzchnia biała, drobno lub gruboziarenkowato-włóknista i podłużnie prążkowana[3].

Miąższ

Biały, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu, czasem tylko staje się żółtawy. Zapach i smak silnie mączny[3].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki w widoku z boku tępokanciaste, o wymiarach 8,0-10,0 (-11,5) × 7,5-9,0 (-11,0) μm. Podstawki 32-46 × 10-15 μm, 4–zarodnikowe, ze sprzążkami. Cystyd brak. Strzępki skórki cylindryczne, o szerokości 4-6 μm. Zawierają ledwo widoczny wewnątrzkomórkowy pigment. Sprzążki obecne w strzępkach wszystkich części grzyba[3].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Dzwonkówka tarninowa występuje w Ameryce Północnej oraz w Europie, głównie Zachodniej i Północnej[4]. Jest rzadka[5]. Na terenie Polski w piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano 2 stanowiska[2].

Występuje w gęstych zaroślach i żywopłotach tarniny i głogu. Owocniki wyrastają od maja do czerwca, zazwyczaj w grupach, często tworząc czarcie kręgi[3].

Saprotrof, grzyb trujący[5].

Gatunki podobne

edytuj

Dzwonkówka tarninowa pojawia się wiosną i wczesnym latem. Od innych występujących w tym okresie dzwonkówek można ją łatwo odróżnić po białej barwie owocników. Prawdopodobnie jest blisko spokrewniona z dzwonkówką tarczowatą (Entoloma clypeatum), być może jest tylko jej bezbarwną odmianą[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2018-12-18]. (ang.).
  2. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  3. a b c d e f Flora Agaricina Neerlandica. Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. 1988. 1: Entolomataceae. 1, s. 99
  4. Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-18].
  5. a b c M.E. Noordeloos, M.E. Entoloma s.l., Fungi Europaei. 1992, 5, s. 134