Edmund Baranowski (powstaniec warszawski)
Edmund Baranowski, ps. Jur (ur. 22 września 1925 w Warszawie, zm. 29 grudnia 2020[1]) – polski publicysta. Działacz konspiracyjny w okresie II wojny światowej, żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, powstaniec warszawski. Podpułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, były wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, Sekretarz Generalny Rady Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, członek Rady Powierniczej Muzeum Powstania Warszawskiego, a także autor i recenzent wielu publikacji o tematyce powstańczej[2][3].
 Jan Ołdakowski i Edmund Baranowski (2010) | |
 podpułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
22 września 1925 |
|---|---|
| Data śmierci |
29 grudnia 2020 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1941–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Batalion Miotła, Batalion Czata 49, 28 Dywizja Piechoty Armii Krajowej im. Stefana Okrzei |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       .jpg){kind=small} 
| |
Życiorys edytuj
Syn Józefa i Marianny. Wraz z rodziną mieszkał przy ul. Krochmalnej na warszawskiej Woli. Ukończył Szkołę Powszechną nr 166. Jeszcze przed wybuchem wojny rozpoczął naukę w Gimnazjum im. gen. Józefa Sowińskiego. W latach 1940–1943 uczęszczał na tajne komplety. Początkowo podjął pracę przy rozładunku węgla w warszawskiej elektrowni tramwajowej, która mieściła się na terenie obecnego Muzeum Powstania Warszawskiego. Od kwietnia 1940 pracował w zakładach Philips-Werke w Warszawie w dziale odbiorników radiowych. Już pod koniec roku nawiązał pierwsze kontakty ze środowiskami konspiracyjnymi. Na terenie zakładów brał udział w akcjach sabotażowych, których celem było uszkadzanie produkowanej tam aparatury przeznaczonej dla niemieckich U-Bootów i lotnictwa.
Od czerwca 1941 był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej. Przyjął pseudonim „Jur”. Ukończył najpierw szkołę niższych dowódców. W 1944 ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych. Podczas powstania warszawskiego walczył początkowo w stopniu plutonowego podchorążego w batalionie „Miotła” Zgrupowania „Radosław”. Przeszedł szlak bojowy od Woli przez Muranów, Stare Miasto, Czerniaków do Śródmieścia. 15 września został ranny na Czerniakowie. Odznaczony za męstwo Krzyżem Walecznych oraz awansowany na podporucznika Armii Krajowej. 5 października wzięty przez Niemców do niewoli. Przebywał najpierw w obozie przejściowym w Ożarowie, następnie w Stalagu X B Sandbostel i Stalagu XVIII C Markt-Pongau[4][5].
Do Warszawy wrócił 10 sierpnia 1945[6]. Kontynuował naukę i rozpoczął pracę w budownictwie. Od sierpnia 1993 na emeryturze. Przez wiele lat był wiceprezesem Związku Powstańców Warszawskich, prezesem Rady Fundacji „Warszawa Walczy 1939–1945”, a także członkiem zespołu redakcyjnego „Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powstania Warszawskiego”. Autor i recenzent publikacji o tematyce powstańczej. Pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 53A-III-5)[7].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (28 sierpnia 2009)[8][9]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (9 lipca 1999)[10]
- Krzyż Walecznych (1944)[11]
- Warszawski Krzyż Powstańczy
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (30 lipca 2019)[12]
- Medal „Pro Patria” (9 stycznia 2012)[13]
- Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
- Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (2009)[14]
- Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RFN (2015)[15]
Publikacje edytuj
Wspólnie z Juliuszem Kuleszą był autorem dwóch książek:
Przypisy edytuj
- ↑ Polsat News, Zmarł Edmund Baranowski „Jur”. Powstaniec warszawski miał 95 lat - Polsat News [online], polsatnews.pl [dostęp 2020-12-30] (pol.).
- ↑ Rada Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. fpnp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-01)].. [dostęp: 2013-09-30].
- ↑ Rada Powiernicza Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2011-03-29].
- ↑ Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie | Stiftung Polnisch-Deutsche Aussöhnung [online], www.fpnp.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24] (pol.).
- ↑ Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego 1944, Powstanie Warszawskie 1944 - Oficjalna strona Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 [online], www.sppw1944.org [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego 1944, Powstanie Warszawskie 1944 - Oficjalna strona Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 [online], www.sppw1944.org [dostęp 2017-12-23].
- ↑ Edmund Baranowski [nekrolog] [online], nekrologi.wyborcza.pl, 5 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-22].
- ↑ Lista kombatantów odznaczonych przez Prezydenta RP. 2009-09-02. [dostęp 2011-03-29].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2009 r. o nadaniu orderów M.P. z 2010 r. nr 27, poz. 251
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 lipca 1999 r. o nadaniu orderów i odznaczenia M.P. z 1999 r. nr 31, poz. 481
- ↑ Powstańcze Biogramy - Edmund Baranowski [online], www.1944.pl [dostęp 2017-11-27] (ang.).
- ↑ Ordery i odznaczenia z okazji 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. prezydent.pl, 2019-07-30. [dostęp 2019-09-04]. (pol.).
- ↑ Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych: Uroczystość wręczenia odznaczeń w Pałacu na Wodzie w warszawskich Łazienkach. udskior.gov.pl. [dostęp 2012-02-16].
- ↑ Uchwała nr LVI/1664/2009. BIP m.st. Warszawy, 2009-05-28. [dostęp 2011-03-29].
- ↑ Federalny Krzyż Zasługi dla weteranów powstania warszawskiego. dzieje.pl. [dostęp 2016-08-27]. (pol.).
- ↑ Juliusz. Kulesza, Bankowe szańce : bankowcy polscy w latach wojny i okupacji 1939–1945, Warszawa: Wydawn. Askon, 2009, ISBN 978-83-7452-037-9, OCLC 503291221.
- ↑ Juliusz. Kulesza, Warszawskie gry wojenne : wspomnienia z lat wojny, okupacji i Powstania Warszawskiego, Poznań, ISBN 978-83-87346-49-2, OCLC 806087886.
Linki zewnętrzne edytuj
- Relacja Edmunda Baranowskiego w Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego. ahm.1944.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-18)].