Elżbieta Kowalewska

polski aktor

Elżbieta Pelagia Kowalewska, z domu Herszaft (ur. 2 września 1905 we Lwowie, zm. 29 kwietnia 1967 w Warszawie) – polska aktorka teatralna.

Elżbieta Kowalewska
Data i miejsce urodzenia

2 września 1905
Lwów

Data i miejsce śmierci

29 kwietnia 1967
Warszawa

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Cyprian Kowalewski

Lata aktywności

1927–1959

Życiorys

edytuj

W 1927 ukończyła Oddział Dramatyczny Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Warszawie. W latach 1927–1933 pracowała w teatrach warszawskich: Praskim, Ateneum, Polskim. W latach 1933–1934 była aktorką Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. W latach 1934–1939 występowała w Warszawie (Teatr Kameralny) i Krakowie (Teatr im. Juliusza Słowackiego).

W okresie II wojny światowej przebywała w Warszawie, gdzie pracowała jako kelnerka w kawiarni Sztuka oraz zajmowała się drobnym handlem. Pomagała w ukrywaniu Żydów – uciekinierów z warszawskiego getta. W jej mieszkaniu znajdował się punkt kontaktowy[1].

W 1945 zamieszkała w Kielcach, gdzie uczestniczyła w odbudowie życia kulturalnego. Po pogromie kieleckim wróciła do Warszawy i grała na scenach teatrów: Studio Teatr MO, Miej­skie Teatry Dramatyczne, Teatr Narodowy. W latach 1952–1959 aktorka Teatru im. Jaracza w Olsztynie i Teatru im. Bo­gusławskiego w Kaliszu.

Życie prywatne

edytuj
 
Grób Elżbiety Kowalewskiej i jej syna Krzysztofa Kowalewskiego na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Elżbieta Kowalewska pochodziła z rodziny żydowskiej. Była córką Szabtaja (Mariana) i Ity (Stefanii) Herszaftów. Jej bratem był malarz Adam Herszaft. W okresie międzywojennym używała także nazwiska Czaharska/Czahurska i imienia Lidia.

Jej mężem był Cyprian Leon Kowalewski, ekonomista[2], dyrektor fabryki papieru w Jeziornie[3], weteran wojny polsko-bolszewickiej i III powstania śląskiego[2]. Zmobilizowany został w 1939 jako oficer rezerwy w stopniu podporucznika[2] i po kampanii wrześniowej znalazł się w niewoli radzieckiej[1]. Przebywał w obozie w Starobielsku i został zamordowany przez NKWD w Charkowie[1][2]. Ich synem był aktor Krzysztof Kowalewski.

Jej wieloletnim partnerem życiowym po śmierci męża był dyrektor teatrów, reżyser i aktor, Mieczysław Winkler[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Juliusz Ćwieluch: Cicho, wiem. [w:] Polityka [on-line]. polityka.pl, 17 grudnia 2013. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  2. a b c d Jędrzej Tucholski (red.), Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003, s. 252, ISBN 83-916663-5-2, OCLC 830509983 [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04].
  3. Elżbieta Kowalewska-Czaharska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].

Linki zewnętrzne

edytuj