Elżbieta Luksemburska (1390–1451)
Elżbieta zgorzelecka fr. Élisabeth de Goerlitz (ur. październik 1390 w Hořovicach, zm. 3 sierpnia 1451 w Trewirze) – księżniczka zgorzelecka, suo iure księżna Luksemburga w latach 1411–1443, jedyna córka Jana zgorzeleckiego i Richardy meklemburskiej. Ostatnia przedstawicielka dynastii Luksemburgów.
![]() Przedstawienie Elżbiety z grobowca księżnej w Trewirze (ilustracja, 1885) | |
![]() | |
księżna Luksemburga | |
Okres |
od 1411 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Richarda meklemburska |
Mąż |
Antoni I Brabancki |
Dzieci |
Wilhelm, córka |
Mąż |
Jan III bawarski |
Życiorys
edytujUrodziła się w 1390. Była jedyną córką Jana z dynastii Luksemburgów, księcia Zgorzelca i jego żony Richardy, królewny szwedzkiej (córki Albrechta II). Nie miała rodzeństwa[1]. Ze strony ojca była wnuczką cesarza Karola IV Luksemburczyka i Elżbiety pomorskiej[a].
W 1411 po śmierci Jodoka z Moraw decyzją swego stryja Zygmunta Luksemburskiego została księżną Luksemburga[b][1].
W 1397, rok po śmierci swego ojca, została zaręczona z Fryderykiem, dziedzicem landgrafa Turyngii Baltazara[2]. Małżeństwo nie doszło do skutku[2]. 16 lipca 1409 poślubiła Antoniego I, księcia brabanckiego[2]. Z tego małżeństwa pochodziło dwoje dzieci – syn Wilhelm (ur. 2 czerwca 1410, zm. 10 lipca 1410) i nieznana z imienia córka (ur. i zm. 1412). Owdowiała w 1415, gdyż Antoni zginął w bitwie pod Azincourt[2].
W marcu 1416 król Polski Władysław II Jagiełło został wdowcem. Król wysłał swoich przedstawicieli (Piotr Niedźwiedzki, Janusz z Tuliszkowa, Zawisza Czarny z Garbowa) do Brabancji, aby złożyli propozycję małżeństwa Elżbiecie. Ślub z praprawnuczką Kazimierza III Wielkiego wzmocniłby pozycję Jagiełły na tronie polskim, ponadto księżna jako bliska krewna króla Zygmunta wpłynęłaby pozytywnie na współpracę Polski z dynastią Luksemburgów[2]. Elżbieta stanowczo odmówiła poślubienia polskiego króla[2]. Odpowiedź swoją motywowała "niechęcią do dalszych ślubów"[2].
Mimo deklaracji złożonej polskiemu poselstwu już rok później wzięła ślub z Janem III, księciem bawarskim[2]. 5 stycznia 1424 r. owdowiała po raz drugi[2].
W 1443 sprzedała Luksemburg Filipowi III Burgundzkiemu, co wywołało protest Luksemburgów.
Uwagi
edytuj- ↑ Elżbieta pomorska była wnuczką króla Polski Kazimierza Wielkiego.
- ↑ Jodok z Moraw był kuzynem Jana zgorzeleckiego i Zygmunta Luksemburczyka
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Duczmal M., Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Poznań - Kraków 1996, ISBN 83-08-02577-3, s. 226,
- Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tablica 46.