Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou
Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou, ur. jako Yewubdar Gebru (ur. 12 grudnia 1923 w Addis Abebie, zm. 27 marca 2023 w Jerozolimie) – etiopska pianistka i kompozytorka, zakonnica Kościoła katolickiego obrządku etiopskiego.
| Data i miejsce urodzenia |
12 grudnia 1923 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 marca 2023 |
| Instrumenty |
fortepian |
| Zawód |
pianistka, kompozytorka |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytujUrodziła się 12 grudnia 1923 w Addis Abebie jako Yewubdar Gebru[1]. Jej ojcem był dyplomata Kentiba Gebru Desta[2]. W wieku sześciu lat została wysłana do szkoły z internatem w Szwajcarii, gdzie uczyła się gry na skrzypcach i fortepianie[1]. W 1933 roku wróciła do Etiopii[1]. Podczas drugiej wojny włosko-abisyńskiej wraz z rodziną wysłano ją do włoskiego obozu więziennego na wyspie Asinara, a następnie do Mercogliano[1]. Po wojnie Guèbrou uczyła się w Kairze u polskiego skrzypka Aleksandra Kontorowicza[1][3]. Następnie Kontorowicz i Guèbrou powrócili do Etiopii[1], gdzie Kontorowicz został dyrektorem muzyki na dworze cesarza Hajle Syllasjego[1][4] a Guèbrou została zatrudniona w roli asystentki w Ministerstwie Spraw Zagranicznych[1]. Guèbrou asystowała Kontorowiczowi przy dyrygowaniu zespołu cesarza, zagrała także dla władcy na fortepianie i zaśpiewała włoską balladę[2].
W wieku 21 lat została zakonnicą Kościoła katolickiego obrządku etiopskiego, przyjęła tytuł Emahoy oraz imiona Tsegue Maryam[1]. W 1984 roku, po śmierci matki, Guèbrou wyjechała do Jerozolimy[1], gdzie mieszkała do śmierci[5].
Jej pierwsza płyta ukazała się w 1967 roku[1][3]. Dochody z nagrań przekazywała na cele dobroczynne, by wesprzeć dzieci osierocone przez wojnę w Etiopii[3][5]. W 2007 jej rodzina założyła fundację jej imienia zarządzającą prawami do utworów Guèbrou[5], której celem było wsparcie dzieci w dostępie do nauki muzyki[3]. Guèbrou skomponowała przeszło 150 utworów na skrzypce, fortepian i organy[5]. Czerpała inspirację z muzyki klasycznej i kanonu muzyki liturgicznej, jak i bluesa czy ragtimeʼu[5], łącząc sztukę wysoką z kulturą masową oraz korzystając z tradycyjnej dla muzyki Etiopii pentatoniki[2]. Pomimo trudów życia zakonnego, grała wiele godzin dziennie na fortepianie, aż do zaawansowanego wieku[1][2]. Jej muzykę wykorzystano w nominowanym do Nagród Akademii Filmowej dokumencie Time (2020), czy w dramacie Passing w reżyserii Rebeki Hall[3]. Powstał także dokument BBC Radio 4 o życiu Guèbrou pod tytułem The Honky Tonk Nun[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Emahoy Tsegue Maryam Guebrou [online], Emahoy Tsege Mariam Music Foundation [dostęp 2023-03-30] (ang.).
- ↑ a b c d John Lewis, Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou: the Ethiopian nun who was one of history’s most distinctive pianists, „The Guardian”, 28 marca 2023, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-03-30] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou, Ethiopian nun and pianist, dies at 99, „The Guardian”, 27 marca 2023, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-03-30] (ang.).
- ↑ Kontorowicz Aleksander [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2023-03-30].
- ↑ a b c d e Allison Hussey, Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou, Ethiopian Pianist and Nun, Dies at 99 [online], Pitchfork, 27 marca 2023 [dostęp 2023-03-30] (ang.).
- ↑ World-renowned classical pianist and composer Emahoy Tsege Mariam dies at 99 [online], Fana Broadcasting Corporate S.C [dostęp 2023-03-30] (ang.).