Emil Görlitz
Emil Antoni Görlitz (ur. 13 czerwca 1903 w Katowicach[1], zm. 17 października 1990 w Altenburgu[2]) – polski piłkarz, narodowości niemieckiej, bramkarz i napastnik. Reprezentant, rezerwowy na igrzyskach olimpijskich w Paryżu.
| |||||||||||||||||||||||||
| Pełne imię i nazwisko |
Emil Antoni Görlitz | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
13 czerwca 1903 | ||||||||||||||||||||||||
| Data i miejsce śmierci |
17 października 1990 | ||||||||||||||||||||||||
| Wzrost |
182 cm | ||||||||||||||||||||||||
| Pozycja | |||||||||||||||||||||||||
| Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Emil Antoni Görlitz urodził się przy ulicy Raciborskiej w Katowicach[3] w wielodzietnej niemieckiej[4] rodzinie. Był wychowankiem Preußen 05 Kattowitz[2]. Następnie grał w 1. FC Kattowitz. Jako pierwszy Ślązak niemiecki, z nowo utworzonego województwa śląskiego został powołany do reprezentacji Polski w piłce nożnej. Debiutował w niej 18 maja 1924 w meczu ze Szwecją (1:5), ostatni raz zagrał 2 października 1925 przeciwko Turcji. Łącznie w biało-czerwonych barwach rozegrał 8 oficjalnych spotkań. Podczas IO 24 był rezerwowym, w jedynym meczu Polaków w turnieju (porażka 0:5 z Węgrami) bronił Mieczysław Wiśniewski.
Grał także w Pogoni Lwów, gdzie zrobił największą karierę, będąc ulubieńcem tamtejszych kibiców. Razem z Pogonią zdobył w 1925 mistrzostwo Polski. Namówiony przez trenera Pogoni, Austriaka Karla Fischera wyjechał do włoskiego Triestu, gdzie w Ederze został (wspólnie z kolegą klubowym Józefem Słoneckim) pierwszym polskim piłkarzem zawodowym[2].
Po krótkim, nieudanym pobycie w tym zawodowym klubie nie wrócił już ani do Pogoni, ani do reprezentacji. Kontynuował karierę w klubie, którego był wychowankiem – 1. FC Katowice, z którym zdobył w 1927 wicemistrzostwo Polski, z powodzeniem grając na różnych pozycjach. W barwach 1. FC rozegrał w ciągu trzech sezonów (1927–1929) 38 meczów ligowych, w których zdobył 9 bramek. W 1934, niedługo przed wyjazdem z Polski, został jako wciąż aktywny zawodnik członkiem klubowego zarządu[5].
Po raz drugi, już na stałe, wyjechał z Polski w 1934. Być może miało to związek z dyskwalifikacją, nałożoną przez PZPN na jego brata Josefa (miał uderzyć sędziego podczas meczu)[6]. Nowe miejsce do życia znalazł w Altenburgu w Turyngii. Otrzymał tam posadę w miejskiej administracji, jednocześnie kontynuując karierę sportową w lokalnym klubie Eintracht Altenburg. W czasie II wojny światowej pełnił kierownicze stanowisko w hucie w Sosnowcu. W lutym 1945 trafił do niewoli radzieckiej, dzięki samookaleczeniu kolana uniknął dłuższego pobytu w obozie jenieckim, który opuścił w maju 1945. Po wojnie powrócił do Altenburga, znajdując zatrudnienie jako kierowca w radzieckiej komendanturze. Do emerytury pracował w zakładzie przetwórstwa smoły w Rositz. Działał również w Towarzystwie Przyjaźni Niemiecko-Radzieckiej. Po roku 1962 wielokrotnie podróżował do rodzinnych Katowic. Podczas jednego z wyjazdów przemycił do NRD, a następnie do RFN, część archiwów klubowych swojej dawnej drużyny. Uczestniczył też, począwszy od roku 1968, w spotkaniach mieszkających w NRD dawnych członków 1 FC. Katowice, odbywających się w Salzgitter w Dolnej Saksonii[7]. W 1971 wyróżniony został złotą odznaką DFB, niemieckiego związku piłkarskiego[8].
Brat Emila, Józef Görlitz, również był piłkarzem. Jako napastnik 1. FC Katowice rozegrał w latach 1927–1928 42 mecze ligowe, w których zdobył 29 bramek.
Sukcesy edytuj
- Mistrz Polski 1925 z Pogonią Lwów,
- Wicemistrz Polski 1927 z 1. FC Katowice,
- 8-krotny reprezentant Polski (1924-25), rezerwowy podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu.
Przypisy edytuj
- ↑ wówczas niemieckim Kattowitz
- ↑ a b c Wryk 2015 ↓, s. 247.
- ↑ wówczas w Rzeszy Niemieckiej Kronprinzenstraße
- ↑ „Górnoślązacy w polskiej i niemieckiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej – wczoraj i dziś. Sport i polityka na Górnym Śląsku w XX wieku”, wyd. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit, Gliwice-Opole 2006, (ISBN 83-60470-02-2)
- ↑ Kattowitzer Zeitung, 19 stycznia 1934, s. 8.
- ↑ Kattowitzer Zeitung, 29 kwietnia 1934, s. 8.
- ↑ Oberschlesische Stimme (Katowice), 24 lutego 2002, s. 3.
- ↑ Oberschlesischer Kurier (Salzgitter), 24 maja 1973, s. 6.
Bibliografia edytuj
- Andrzej Gowarzewski, Lwów i Wilno w ekstraklasie. Dzieje Polskiego Futbolu Kresowego. Wydawnictwo GiA, Katowice 1997 (4. część cyklu Kolekcja Klubów)
- Andrzej Gowarzewski, Encyklopedia Piłkarska GiA, tom 52, Mistrzostwa Polski. Mecze, kluby, 1918-1939, Wydawnictwo GiA, Katowice 2017.
- „Górnoślązacy w polskiej i niemieckiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej – wczoraj i dziś. Sport i polityka na Górnym Śląsku w XX wieku”, wyd. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit, Gliwice-Opole 2006, (ISBN 83-60470-02-2)
- Fußball-Chronik, Fußball in Schlesien 1900/01-1932/33, Ergebnisse und Tabellen aus den höchsten Ligen des Südostdeutschen Fußballverbandes und der Einzelverbände der Region, wyd. DSfFS e. V.
- Ryszard Wryk: Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015, s. 247. ISBN 978-83-64864-22-3.