Eparchia jekaterynburska

Eparchia jekaterynburska – jedna z eparchii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego z siedzibą w Jekaterynburgu. Jej obecnym ordynariuszem jest metropolita jekaterynburski i wierchoturski Eugeniusz (Kulberg)[1], zaś funkcję katedry pełni sobór Świętej Trójcy w Jekaterynburgu[2]. Drugą katedrą eparchii jest sobór św. Jana Chrzciciela w Jekaterynburgu[3]. W czasach Imperium Rosyjskiego głównymi katedrami eparchii były jekaterynburskie sobory: św. Katarzyny i Objawienia Pańskiego, które zostały wysadzone w 1930 przez władze sowieckie[4][5].

Eparchia jekaterynburska
Екатеринбургская епархия
Ilustracja
Sobór Świętej Trójcy w Jekaterynburgu
Państwo

 Rosja

Obwód

 swierdłowski

Siedziba

Jekaterynburg

Data powołania

1885

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Metropolia

jekaterynburska

Sobór

Świętej Trójcy w Jekaterynburgu

Biskup diecezjalny

metropolita jekaterynburski i wierchoturski Eugeniusz (Kulberg)

Dane statystyczne (2010)
Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

454
390
64

Liczba parafii

507

Liczba klasztorów

16

Położenie na mapie Jekaterynburga
Położenie na mapie Rosji
Położenie na mapie obwodu swierdłowskiego
Ziemia56°49′46,0″N 60°34′29,1″E/56,829444 60,574750
Strona internetowa

Historia

edytuj

Eparchia powstała w 1885, poprzez wydzielenie z eparchii permskiej[1]. 29 stycznia 1885 imperator Aleksander III Romanow zaakceptował decyzję Świątobliwego Synodu Rządzącego o potrzebie stworzenia oddzielnej eparchii z centrum w Jekaterynburgu[6]. W momencie powstania liczyła 408 parafii (z czego 34 jednowierców), 428 cerkwi i 446 kaplic, obsługiwanych przez 522 kapłanów[7]. W 1899 ogólna liczba parafii spadła o dwie, jednak liczba cerkwi wzrosła do 497, zaś kaplic i domów modlitwy – do 563. W eparchii pracowało 570 kapłanów. W przededniu rewolucji październikowej administratura prowadziła 504 parafie i czternaście monasterów, w których zamieszkiwały 322 mniszki i 133 mnichów oraz 2532 posłusznice i 177 posłuszników[7]. Podzielona była początkowo na 24 dekanaty, a do 1917 ich liczba wzrosła do 31[6]. W 1893 rozpoczęto program misyjny, który miał na celu chrystianizację ludów zamieszkujących trudno dostępne północne rejony eparchii, głównie Mansów[6].

W latach 1918–1919 na tym terenie prowadzone były walki w ramach rosyjskiej wojny domowej, w wyniku prześladowań bolszewickich śmierć poniosło wówczas co najmniej 45 członków duchowieństwa diecezjalnego, 25 aresztowano, a około 50 musiało się ukrywać[6]. W 1919 r. likwidacji poddano wszystkie placówki oświatowe kierowane przez eparchię[6]. W 1922 w ramach akcji konfiskaty majątku cerkiewnego władze przejęły w samym Jekaterynburgu 1191 kilogramów srebra[6]. W maju 1922 aresztowany został patriarcha Tichon, a 20 sierpnia tego samego roku w soborze św. Katarzyny odbyło się spotkanie części duchowieństwa eparchii, które to przeszło na stronę Żywej Cerkwi[6]. Cerkwie i parafie eparchii podzieliły się na zwolenników patriarchy Tichona, renowacjonistów i grigoriewców[6]. W 1935 na terenie diecezji działa 118 parafii podległych metropolicie Sergiuszowi, 18 wiernych Żywej Cerkwi i 13 parafii grigoriewców[6]. W 1937 ogólna liczba parafii spada do 93, z czego 51 podlega Sergiuszowi, 31 odnowicielstwu, a 11 grigoriewcom[6].

W 1930 władze sowieckie zamykają, a następnie wysadzają w powietrze dwa główne sobory: św. Katarzyny i Objawienia Pańskiego[4][5]. W czasie terroru z końca lat trzydziestych duchowieństwo różnych odłamów zostaje poddane masowym represjom. Rozstrzelano 7 biskupów, represjonowano 150 duchownych (z czego 93 rozstrzelano)[6]. Ogólnie w latach 1918–1944 aresztowano 340 duchownych, z czego 148 zostało rozstrzelanych[6]. Po 1938 na terenie Uralu nie było żadnego biskupa, a wielu duchownych musiało rozpocząć zwykłą pracę zawodową[6]. W latach 1937–1938 zamknięto co najmniej 53 obiekty sakralne, w 1939 – co najmniej 15, w 1940 – co najmniej 13, a w pierwszej połowie 1941 – co najmniej 15[6]. Na przestrzeni kolejnych lat zamknięta została większość cerkwi na terenie eparchii, w samym tylko 1930 ponad 100 cerkwi[6]. Ta fala prześladowań sprawiła, że w mieście Swierdłowsku[a] czynny pozostał jedynie cerkiew św. Jana Chrzciciela i cerkiew Wszystkich Świętych[8]. Ta ostatnia zamknięta została w 1941 r., co pozostawiło miasto tylko z jedną świątynią, w której odbywały się – i do tego nieregularnie[9] – nabożeństwa[10]. W 1941 cerkiew Wszystkich Świętych została zamknięta, co sprawiło, że czynna pozostała jedynie cerkiew św. Jana Chrzciciela[8][10]. Wskutek wszystkich tych represji wymierzonych w prawosławne duchowieństwo i wiernych w ZSRR, w II połowie lat 30. XX wieku eparchia praktycznie przestała działać. Ostatnie czynne parafie podlegały bezpośrednio locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego metropolicie Sergiuszowi[11].

Sytuacja poprawiła się nieznacznie po ataku Niemiec na ZSRR w 1941. W 1943 władze kościelne uzgodniły z władzami państwowymi możliwość otwarcia świątyń na terenie obwodu swierdłowskiego[12]. Na 93 podania o wznowienie nabożeństw tylko 4 zostały rozpatrzone pozytywnie[12]. W 1945 na terenie eparchii odbyło się 11 216 chrztów i 476 ślubów kościelnych, w 1946 – 15 047 chrztów i 1101 ślubów[6]. W 1947 posługę pełniło 47 duchownych i 7 diakonów, w 1949 – 58 duchownych i 12 diakonów, a w 1958 liczba ta wynosiła 58 duchownych i 15 diakonów[6]. Kolejne represje zaczęły się za rządów Nikity Chruszczowa. 16 cerkwi zostało zamkniętych w latach 1960–1962[6]. Na terenie miasta Swierdłowska czynna była wówczas znów tylko jedna świątynia i stan ten miał się utrzymać aż do rozpadu Związku Radzieckiego[9][10]. Pieriestrojka i przemiany jakie nastąpiły na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku doprowadziły do poprawy sytuacji duchowieństwa i wiernych[13]. W 1988 otwarto 6 nowych parafii i zwrócono 4 świątynie, a w 1989 – 16 parafii i 9 świątyń[14]. W latach 1991–1992 zwrócono kolejnych 38 świątyń[6]. W 1988 liczba chrztów w porównaniu z rokiem 1987 potroiła się, osiągając liczbę 170 121[13]. W 1989 ochrzczono już 370 572 osób[14]. Po utworzeniu Federacji Rosyjskiej eparchia odzyskała dużą część dawnych cerkwi i soborów, w których wznowiony został kult religijny.

Eparchia obecnie

edytuj

W 2010 eparchia liczyła 507 parafii oraz 16 klasztorów. 232 parafie dysponowały wolno stojącymi cerkwiami, inne posiadały jedynie świątynie domowe. Placówki duszpasterskie obsługiwało 390 kapłanów eparchialnych i 64 zakonnych[15].

W 2011 z terytorium administratury wydzielono eparchie: kamieńską i niżnotagilską[1].

Monastery[1]

edytuj

Biskupi jekaterynburscy[11]

edytuj
  1. W 1924 Jekaterynburg przemianowano na Swierdłowsk, a do dawnej nazwy powrócono w 1991. Zmianie uległa także nazwa eparchii.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Екатеринбургская и Верхотурская епархия.
  2. Strona centrum kulturalnego soboru. [dostęp 2011-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-28)].
  3. Престольный праздник отметил Иоанно-Предтеченский собор Екатеринбурга.
  4. a b Ekaterinburg-eparhia.ru: Екатерининский собор. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-18)]. (ros.).
  5. a b Ekaterinburg-eparhia.ru: Богоявленский Кафедральный Собоp. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-18)]. (ros.).
  6. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Sedmitza.ru: К 125-летию Екатеринбургской и Верхотурской епархии. [dostęp 2012-10-24]. (ros.).
  7. a b Historia eparchii na jej oficjalnej stronie. [dostęp 2011-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-10)].
  8. a b Sobory.ru: Екатеринбург. Собор Иоанна Предтечи. [dostęp 2012-10-24]. (ros.).
  9. a b Иоанно-Предтеченский храм. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ros.).
  10. a b c Ekaterinburg-eparhia.ru: Храм во имя Всех Святых на Михайловском кладбище. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-03)]. (ros.).
  11. a b ЕКАТЕРИНБУРГСКИЕ АРХИПАСТЫРИ.
  12. a b Тарантин Н: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга. Екатеринбург 2006. s. 62. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)]. (ros.).
  13. a b Тарантин Н: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга. Екатеринбург 2006. s. 66. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)]. (ros.).
  14. a b Тарантин Н: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга. Екатеринбург 2006. s. 67. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)]. (ros.).
  15. Екатеринбургская епархия встречает 125-летие.
  16. Журналы заседания Священного Синода от 29 мая 2013 года.
  17. ЖУРНАЛ № 68.
  18. ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 8 декабря 2020 года. patriarchia.ru, 8 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-08]. (ros.).