Eugeniusz Sykstus Stecz (27 marca 1868[a] we Lwowie, zm. 16 lipca 1940 w Przemyślu) - tytularny generał brygady Wojska Polskiego.

Eugeniusz Sykstus Stecz
tytularny generał brygady tytularny generał brygady
Data i miejsce urodzenia

27 marca 1868
Lwów

Data i miejsce śmierci

16 lipca 1940
Przemyśl

Przebieg służby
Lata służby

1889-1923

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

12 Pułk Piechoty
46 Pułk Strzelców Kresowych
XXXII Brygada Piechoty
Obóz Warowny „Przemyśl”

Stanowiska

dowódca pułku piechoty
dowódca brygady piechoty
dowódca obozu warownego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

Życiorys edytuj

 
Odsłonięcie popiersie Józefa Piłsudskiego w Przemyślu. Na zdjęciu widoczny płk Stecz
 
Nagrobek gen. Eugeniusza Stecza

Eugeniusz Sykstus Stecz urodził się 27 marca 1868 roku we Lwowie, w rodzinie Jana i Teofili z Szulców. W 1886 roku złożył maturę w IV Gimnazjum Klasycznym we Lwowie po czym podjął studia w Krajowej Szkole Gospodarstwa Lasowego we Lwowie. W 1888 roku przeniósł się do Wyższej Szkoły Rolniczej w Wiedniu (niem. Hochschule für Bodenkultur[b]). W następnym roku ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy Piechoty we Lwowie. 1 stycznia 1890 roku awansował na porucznika (niem. leutnant) rezerwy w 15 Galicyjskim pułku piechoty we Lwowie. 1 października tego roku został przeniesiony w rezerwie do 89 pułku piechoty. 1 maja 1895 roku awansował na starszego porucznika (niem. oberleutnant). Od 1 stycznia do 31 sierpnia 1901 roku był słuchaczem Oficerskiej Szkoły Korpuśnej w Zagrzebiu. 1 maja 1906 roku awansował na kapitana. Od 1 października 1908 roku do 1 października 1909 roku był słuchaczem Wyższej Szkoły Realnej Wojskowej w Morawie. Po jej ukończeniu pełnił służbę w 77 Galicyjskim pułku piechoty w Samborze między innymi na stanowisku oficera do specjalnych poruczeń.

Na początku I wojny światowej walczył na froncie serbskim jako dowódca batalionu 77 pułku piechoty. 9 listopada 1914 roku został ciężko ranny. 1 maja 1915 roku awansował na majora. 19 lipca 1915 roku został przeniesiony na front rosyjski, gdzie walczył jako dowódca batalionu w 253 i 214 pułku piechoty. Od 10 czerwca 1916 roku do 17 lipca 1917 roku przebywał na leczeniu szpitalnym. 1 maja 1917 roku awansował na podpułkownika (niem. oberstleutnant). Od 17 sierpnia 1917 roku do 30 września 1918 roku był c. i k. komendantem powiatu etapowego w Kocmaniu, a następnie w Tłumaczu i Dolinie.

W listopadzie 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podpułkownika i przydzielony do Stacji Zbornej dla Oficerów w Krakowie. Od 20 listopada 1918 roku do 21 stycznia 1919 roku czasowo pełnił obowiązki dowódcy Pułku Piechoty Ziemi Wadowickiej, który w międzyczasie został przemianowany na 12 pułk piechoty[c]. 1 kwietnia 1919 roku został dowódcą Szkoły Podoficerów Okręgu Wojskowego Cieszyn. Od 28 maja 1919 roku czasowo dowodził grupą Frontu Cieszyńskiego na czele, którego stał pułkownik Franciszek Latinik[1]. 25 października 1919 roku objął dowództwo 46 pułku Strzelców Kresowych, który w 1921 roku został przemianowany na 5 pułk Strzelców Podhalańskich. 22 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika piechoty, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[2]. Od 29 maja do 10 sierpnia dowodził XXXII Brygadą Piechoty[3]. 1 grudnia 1920 roku został dowódcą Obozu Warownego „Przemyśl”. Od 1 czerwca 1921 roku jego oddziałem macierzystym był 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Przemyślu[4].

Dekretem Naczelnego Wodza z 12 listopada 1922 roku został przeniesiony w stan spoczynku z dniem 1 czerwca 1922 roku w stopniu tytularnego generała brygady i z prawem noszenia munduru[5]. Pozostawiony czasowo w służbie czynnej i przydzielony do Rezerwy Oficerów Sztabowych Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X pozostając oficerem nadetatowym 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Przemyślu[6]. 26 października 1923 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu tytularnego generała brygady[7]. Z dniem 1 stycznia 1924 roku Minister Spraw Wojskowych zwolnił go z czynnej służby[8]. Na emeryturze mieszkał w Przemyślu[9][10]. Tam 16 lipca 1940 roku zmarł i został pochowany na cmentarzu komunalnym Zasanie w Przemyślu (kwatera 4, rząd I, grób 14)[11].

Żonaty z Marią Zofią ze Szczepańskich, z którą miał syna Kazimierza (ur. 18 listopada 1908) i córkę Łucję Eugenię (ur. 22 października 1909). Kazimierz Stecz zmarł 7 września 1942 roku i został pochowany na cmentarzu na Zasaniu (kwatera 4, rząd V, grób 16)[12].

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 322 tu podano, że generał urodził się 28 marca 1867 roku.
  2. Obecnie jest to Uniwersytet Rolniczy Wiedeń (niem. Universität für Bodenkultur Wien.
  3. Piotr Stawecki, Słownik biograficzny ..., s. 319, natomiast Jerzy Adam Radomski w szkicu biograficznym generała podał, że dowodził 12 pp od 20 grudnia 1918 roku do 21 stycznia 1919 roku, kiedy to został zatrzymany przez władze czeskie w drodze powrotnej z Dolnej Austrii i internowany do 30 marca 1919 roku. Autorzy Księgi chwały piechoty podali, że Eugeniusz Stecz dowodził pułkiem od 1 do 20 stycznia 1919 roku, natomiast Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie ..., s. 170 podali, że dowodził pułkiem od stycznia do października 1919 roku.

Przypisy edytuj

  1. Jerzy Adam Radomski podał, że Eugeniusz Stecz był „dowódcą Frontu Śląskiego (Cieszyńskiego), a od 25 czerwca 1919 roku dowódcą Obozu Ćwiczeń formacji marszowych 6 Dywizji Piechoty w Cieszynie i Bielsku”.
  2. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 29 maja 1920 roku, poz. 527, natomiast Jerzy Adam Radomski podał błędnie, że Eugeniusz Stecz został mianowany pułkownikiem 1 kwietnia 1920 roku ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku.
  3. Wykaz pułkowników i podpułkowników, którzy dowodzili dywizjami lub brygadami L.dz. 622/Tjn. z 1927 roku, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/121, s. 42. Piotr Stawecki, Słownik biograficzny ..., s. 319 i Jerzy Adam Radomski podali, że pułkownik Eugeniusz Stecz 1 czerwca 1920 roku objął dowództwo XXXI Brygady Piechoty należącej do tej samej 16 Dywizji Piechoty.
  4. Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 129, 889.
  5. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 6 stycznia 1923 roku, s. 22. Piotr Stawecki podał, że przeniesienie w stan spoczynku nastąpiło 31 maja 1922 roku.
  6. Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1578.
  7. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 70 z 7 listopada 1923 roku, s. 739.
  8. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 73 z 21 listopada 1923 roku, s. 682.
  9. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1407.
  10. Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 881.
  11. Eugeniusz Stecz. Cmentarze Przemyśl.
  12. Kazimierz Stecz. Cmentarze Przemyśl.
  13. Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski ..., s. 170 podali, że generał był odznaczony Krzyżem Walecznych - trzykrotnie, zapewne opierając się na informacji w Rocznikach Oficerskich z 1923 i 1924.

Bibliografia edytuj

  • Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych.
  • Roczniki Oficerskie 1923, 1924 i 1928.
  • Rocznik oficerski rezerw 1934.
  • Księga chwały piechoty, komitet redakcyjny pod przewodnictwem płk. dypl. Bolesława Prugara Ketlinga, Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona Warszawa 1992.
  • Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.
  • Jerzy Adam Radomski, Eugeniusz Sykstus Stecz, Internetowy Polski Słownik Biograficzny