Filipinek białolicy
Filipinek białolicy[3] (Zosterornis latistriatus) – gatunek małego ptaka z rodziny szlarników (Zosteropidae). Występuje endemicznie na wyspie Panay (Filipiny). Opisany naukowo w 1990 roku; najmnejszej troski.
| Zosterornis latistriatus[1] | |||
| (Gonzales & Kennedy, 1990) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
filipinek białolicy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Zasięg występowania edytuj
Całkowity zasięg występowania szacowany na 430 km². Obejmuje zachodnią, górzystą część wyspy Panay, w tym okolice Mount Baloy i Mount Madja-as oraz okolice górnego biegu rzeki Aklan River. Spotykany na wysokości 1100–1900 m n.p.m. w mszystych górskich lasach[4].
Morfologia edytuj
Holotyp pochodził z okolic San Agustin w gminie Valderrama w prowincji Antique na wyspie Panay. Odnaleziony został na wysokości 1530 m n.p.m. Zebrano go 7 października 1989 roku. Była to dorosła samica, jej czaszka była w 75% skostniała, obecna była plama lęgowa, jajnik mierzył 6×4 mm. Boki głowy kremowe, na brwiach, pokrywach usznych i policzkach kremowobiałe. Czarny pas biegnie od czoła do górnej części brwi, otaczając z tyłu pokrywy uszne. Obrączka oczna kremowobiała. Wierzch głowy, kark i wierzch ciała oliwkowoszare. Ogon szarooliwkowy z rdzawym zabarwieniem z wyjątkiem obrzeżeń sterówek. Lotki I rzędu szare z żółtawym obrzeżeniem chorągiewek zewnętrznych. Lotki II rzędu ciemnooliwkowoszare, z obrzeżeniem koloru grzbietu. Broda i gardło kremowobiałe. Niższa część gardła jasnosiarkowożółta, na brzuchu wpadająca w płowożółty. Od gardła do brzucha biegną szerokie czarne pasy, na brzuchu i pokrywach ogonowych są już oliwkowoszare. Oczy rdzawe.
Długość zgiętego skrzydła (od nadgarstka do końca lotek) wynosi 67,3–75,2 mm, ogona 53,1–58,7 mm, skoku 22,7–25,5 mm, a dzioba 20,1–22 mm.
Behawior edytuj
Filipinek białolicy znajdywany był przeważnie na wysokości 3–12 m nad ziemią, samotnie lub w parze. Odwiedzają również niższe partie roślinności, wszystkie zbadane 34 okazy złapane były w specjalną sieć, której wysokość osiąga najwyżej 2,5 m. Obserwacje wykazały, że łatwiej jest ten gatunek usłyszeć niż zauważyć. U jednego ze zbadanych osobników w żołądku znaleziono szczątki chrząszczy i jednego przedstawiciela cykadowatych.
U zbadanych okazów (złapanych w październiku) 8 na 14 samic miało powiększone jajniki i 13 na 16 samców powiększone jądra. U holotypu obecna była plama lęgowa. 14 października odnaleziono gniazdo; budulec stanowił mech. Miało kształt kubeczka i przytwierdzone było do 5 drobnych gałązek niskiego figowca (Ficus spp.). Dalsze obserwacje prowadzono z odległości około 15 metrów od gniazda. Po ok. 10 minutach pojawił się osobnik z pokarmem w dziobie, prawdopodobnie nasionem lub małym owocem. Przy następującym po obserwacji badaniu gniazda znaleziono dwa świeżo wyklute pisklęta. Średnica zewnętrzna gniazda wynosiła około 90 mm, wysokość 70 mm, zaś głębokość 45 mm.
Status i zagrożenia edytuj
IUCN od 2022 roku uznaje filipinka białolicego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej, od 2000 roku klasyfikowany był jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened), od 1994 roku jako gatunek narażony (VU, Vulnerable), a od 1988 roku miał status najmniejszej troski. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Do głównych zagrożeń należy wylesianie w celu pozyskiwania drewna oraz konwersji terenów na potrzeby rolnictwa i górnictwa[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Zosterornis latistriatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Zosterornis latistriatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Zosteropidae Bonaparte, 1853 - szlarniki - White-eyes (wersja: 2021-01-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-20].
- ↑ Species factsheet: Zosterornis latistriatus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-02-20]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- P.C. Gonzales & R. S. Kennedy. A new species of Stachyris babbler (Aves: Timaliidae) from the island of Panay, Philippines. „Wilson Bulletin”. 102 (3), 1990.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagranie głosu. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Zdjęcie martwego okazu