Frédéric Bruly Bouabré
Frédéric Bruly Bouabré, także Frédéric-Bruly Bouabré, Cheik Nadro (ur. 1923 w Zépréguhé, zm. 28 stycznia 2014 w Abidżanie) – iworyjski rysownik i mistyk, autor sylabicznego systemu pisma dla języka bété.
| Data urodzenia |
1923 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 stycznia 2014 |
| Narodowość |
iworyjska |
| Dziedzina sztuki |
rysunek |
Życiorys
edytujFrédéric Bruly Bouabré urodził się w 1923 roku w wiosce Zépréguhé, w departamencie Daloa Wybrzeża Kości Słoniowej. Wychował się w kulturze Kru, w grupie etnicznej Bété[1][2]. Pochodził z pierwszego pokolenia rdzennych Iworyjczyków, którzy nauczyli się pisać dzięki formalnej edukacji[3]. Pracował w administracji państwowej do 11 marca 1948 roku, gdy w wizji objawiła mu się Matka-Słońce otoczona siedmioma mniejszymi ciałami niebieskimi. Pod wpływem tego doświadczenia uznał, że jego misją powinno być wykorzystanie swojego talentu artystycznego do zachowania i upowszechniania lokalnej kultury. Na znak tego duchowego odrodzenia Bouabré przyjął nowe imię: Cheik Nadro, czyli „ten, który nie zapomina”[1][4][5].
Około 1956 roku Bouabré stworzył sylabariusz języka bété. Liczy on 401 znaków, wliczając znaki przestankowe, i zapisywany jest z lewej do prawej. Inspiracją dla tego systemu zapisu, którego najmniejszą jednostką są sylaby, były specjalne kamyki używane w dziecięcych grach i przy wróżeniu, które Bouabré zinterpretował jako rodzaj zapisu[2][6]. Artysta uważał, że dzięki pismu odzwierciedlającemu lokalny język, rdzennym mieszkańcom będzie łatwiej uczyć się i zdobywać wiedzę[4].
W późniejszych cyklach prac Bouabré połączył proste rysunki z francuskimi opisami i systemem pisma bété[5]. Rysował kredkami i ołówkiem na papierze. Prace są często prostokątne, o małych wymiarach, z figuratywnym, uproszczonym rysunkiem na środku otoczonym swoistą ramą z tekstu, czym przypominają afrykańskie ideogramy. Bouabré wierzył, że dzięki zwykłej, znajomej technice wykonania i posługiwaniu się czytelnym językiem wizualnym symboli, jego prace będą zrozumiałe dla szerokiego grona odbiorców[1].
Bouabré zdobył uznanie za granicą w latach 80. i 90. Pierwszą znaczącą międzynarodową wystawą, w której wziął udział, była Magiciens de la Terre w Paryżu (1989), dzięki której szereg afrykańskich artystów zdobyło rozgłos na skalę światową. Prace Bouabré zostały później pokazane w innych miastach Europy, a także w Japonii, Meksyku i Stanach Zjednoczonych[1]. Obok Christiana Lattiera i Ouattary Wattsa był jednym z trzech iworyjskich artystów, których prace pokazano podczas podróżującej wystawy zbiorowej The Short Century: Independence and Liberation Movements in Africa, 1945–1994, prezentowanej w Museum of Modern Art w Nowym Jorku (2002), a także muzeach w Monachium, Berlinie i Chicago[7]. Jego prace zaprezentowano także na Biennale w Wenecji w 2013 roku, zarówno w krajowym pawilonie Wybrzeża Kości Słoniowej, które po raz pierwszy pojawiło się w Wenecji, jak i w ramach międzynarodowej wystawy głównej[8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Anthony Appiah, Henry Louis Gates, Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience, Oxford University Press, 2005, s. 589, ISBN 978-0-19-517055-9 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
- ↑ a b Edgar A. Gregersen, Language in Africa: An Introductory Survey, Taylor & Francis, 1977, s. 190, ISBN 978-0-677-04380-7 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
- ↑ Alphabété: The World Through the Eyes of Frédéric Bruly Bouabré [online], museum.stanford.edu [dostęp 2019-08-21] (ang.).
- ↑ a b c Ivory Coast artist Bouabre dies [online], BBC, 29 stycznia 2014 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
- ↑ a b Clayton Schuster, A Visual Alphabet for an Oral Language from the Ivory Coast [online], Hyperallergic, 5 grudnia 2018 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
- ↑ B.W. Andrzejewski, S. Pilaszewicz, W. Tyloch, Literatures in African Languages: Theoretical Issues and Sample Surveys, Cambridge University Press, 21 listopada 1985, s. 53, ISBN 978-0-521-25646-9 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
- ↑ MoMA PS1: Exhibitions: The Short Century: Independence and Liberation Movements in Africa, 1945–1994 [online], momaps1.org [dostęp 2019-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-28] (ang.).
- ↑ Manuel Toledo, Africa triumphs at the Venice Biennale [online], 6 czerwca 2013 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
- ↑ In Memoriam: Frédéric Bruly Bouabré [online], universes.art, luty 2014 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- galeria prac Bouabré na portalu Artsy