Franklin (Q72)francuski oceaniczny okręt podwodny z czasów I wojny światowej i okresu międzywojennego, szósta zamówiona jednostka typu Brumaire. Została zwodowana 22 marca 1912 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a do służby w Marine nationale weszła w 1914 roku. Jednostka została skreślona z listy floty w 1922 roku.

Franklin (Q72)
Ilustracja
Bliźniak „Franklina” – „Coulomb”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Brumaire

Historia
Stocznia

Arsenal de Cherbourg

Położenie stępki

1907

Wodowanie

22 marca 1912

 Marine nationale
Wejście do służby

1914

Wycofanie ze służby

1922

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


397 ton
551 t

Długość

52,1 m

Szerokość

5,14 m

Zanurzenie

3,1 m

Zanurzenie testowe

40 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki diesla o łącznej mocy 840 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 660 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


13 węzłów
8,8 w.

Zasięg

powierzchnia: 1700 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 84 Mm przy 5 w.

Uzbrojenie
8 torped; od 1916: 1 działo kal. 47 lub 75 mm
Wyrzutnie torpedowe

7 × 450 mm (1 wewnętrzna na dziobie, 6 zewnętrznych)

Załoga

29

Projekt i dane taktyczno–techniczne

edytuj

„Franklin” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1906 roku[1][2]. Jednostkę zaprojektował inż. Maxime Laubeuf, lekko modyfikując swój poprzedni projekt (Pluviôse) poprzez zastąpienie napędu parowego licencyjnymi silnikami Diesla MAN, znacznie bardziej niezawodnymi od francuskich modeli[3][4].

 
Wnętrze bliźniaczego okrętu „Montgolfier” (przed 1919 r.)

„Franklin” był średniej wielkości oceanicznym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 52,1 metra, szerokość 5,14 metra i zanurzenie 3,1 metra[3][5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 397 ton, a w zanurzeniu 551 ton[5][6]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN (wyprodukowane na licencji we Francji) o łącznej mocy 840 koni mechanicznych (KM)[5][6]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 660 KM[3][5][a]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 13 węzłów na powierzchni i 8,8 węzła w zanurzeniu[5][7]. Zasięg wynosił 1700 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 84 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[2][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[4].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 450 mm: jedną wewnętrzną na dziobie, cztery zewnętrzne systemu Drzewieckiego oraz dwie zewnętrzne po obu stronach kiosku, z łącznym zapasem 8 torped model 1904[2][8]. W 1916 roku na okręcie zamontowano działo pokładowe kal. 47 mm L/50 M1902 lub kal. 75 mm L/35 M1897[1][4]. Załoga okrętu składała się z 29 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][5].

Budowa i przebieg służby

edytuj

„Franklin” zbudowany został w Arsenale w Cherbourgu[2][5]. Stępkę okrętu położono w 1907 roku[4], został zwodowany 22 marca 1912 roku[2][3][b], a do służby przyjęto go w 1914 roku[4]. Okręt otrzymał nazwę na cześć wybitnego amerykańskiego naukowca z XVIII wiekuBenjamina Franklina. Jednostka otrzymała numer burtowy Q72[5].

„Franklin” podczas wojny pełnił służbę na wodach Morza Śródziemnego[1][3]. Okręt został skreślony z listy floty w 1922 roku[4][5].

  1. J. Labayle-Couhat podaje, że moc silników elektrycznych wynosiła 2 x 230 KM[6].
  2. Według Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921[5] oraz Navypedii[4] wodowanie miało miejsce rok później, 22 marca 1913 roku.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 210.
  2. a b c d e Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 145.
  3. a b c d e f Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 83.
  4. a b c d e f g Ivan Gogin: BRUMAIRE submarines (1913-1914). Navypedia. [dostęp 2017-02-01]. (ang.).
  5. a b c d e f g h i j k Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 209.
  6. a b c Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 143.
  7. J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 537.
  8. John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.

Bibliografia

edytuj
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: BRUMAIRE submarines (1913-1914). Navypedia. [dostęp 2017-02-01]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2017-02-01]. (ang.).