František Černý (historyk teatru)

František Černý (ur. 21 lutego 1926 w Jaroměřu, zm. 12 czerwca 2010 w Pradze) – czeski teatrolog, historyk teatru czeskiego i pedagog.

František Černý

Data i miejsce urodzenia	21 lutego 1926 Jaroměř
Data i miejsce śmierci	12 czerwca 2010 Praga
Zawód, zajęcie	teatrolog, historyk teatru, pedagog
Narodowość	czeska
Alma Mater	Uniwersytet Karola

Życiorys

W latach 1937–1945 ukończył gimnazjum realne w rodzimym Jaroměřu. Po II wojnie światowej podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze (estetyka i filologia słowiańska). W 1949 roku otrzymał tytuł PhDr. W latach 1949–1951 był zatrudniony w Instytucie Literatury Czeskiej Czeskiej Akademii Nauk i uczył się na praskim Wydziale Teatralnym Akademii Nauk Muzycznych w Pradze, gdzie w 1953 roku został docentem. W tym samym roku brał udział w tworzeniu Muzeum Piśmiennictwa Narodowego w Pradze.

W roku 1956 założył Gabinet Studiów Czeskiego Teatru przy Instytucie Literatury Czeskiej, którym kierował zewnętrznie do roku 1969. W latach 1956–1988 pracował jako redaktor naczelny, biorąc udział w opracowywaniu obszernej publikacji Dějiny českého divadla, wydanej nakładem wydawnictwa ACADEMIA w latach 1968–1983 (1. tom 1968, 2. tom 1969, 3. tom 1977, 4. tom 1983).

Działalność na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola:

• 1960–1964 kierował Zakładem Historii i Teorii Teatru
• 1965 – otrzymał tytuł DrSc.
• 1966–1969 prodziekan
• 1968 – mianowany profesorem
• 1990–1991 dziekan

W latach 1992–1997 był przewodniczącym Stowarzyszenia braci Čapków. Wniósł znaczny wkład w rozwój czeskiej teatrologiii, od roku 1965 wykonywał ważne funkcje w zarządzaniu FIRT – IFTR (Międzynarodowa Federacja Badań Teatralnych), przy czym w latach 1967–1971 był jej prezesem. Od połowy lat pięćdziesiątych zajmował się krytyką teatralną i publikował artykuły o teatrze, wydawane w prasie i literaturze fachowej. 3 maja 2006 przyznano mu honorowe obywatelstwo dzielnicy Praga 2. W roku 1992 przeszedł na emeryturę. Zmarł po krótkiej chorobie w czerwcu 2010.

Wybrana twórczość

• 1955 Národní divadlo
• 1960 Monografie Hana Kvapilová
• 1978 Měnivá tvář divadla aneb Dvě století s pražskými herci
• 1982 Metodologie výzkumu dějin divadla
• 1983 Hraje František Smolík
• 1988 Otázky divadelní režie
• 1988 Karel Čapek ve Vinohradském divadle
• 1988 Putování se starými pohlednicemi z Hradce Králové do hor
• 1989 Kalendárium dějin českého divadla
• 1995 Das tschechische Theater 1, 2
• 2000 Premiéry bratří Čapků. Monografie.
• 2003 Divadelní život v Jaroměři v letech 1819–1918
• 2005 Za divadlem starým a novým
• 2005 Vzpomínka na Společnost bratří Čapků
• 2008 Divadlo v bariérách normalizace
• 2009 Normalizace na pražské Filozofické fakultě 1968–1989. Vzpomínky.

Bibliografia

• ČERNÝ, František: Měnivá tvář divadla aneb Dvě století s pražskými herci, Mladá fronta, Praha, 1978, str. 295–7, 299
• ČERNÝ, Jindřich: Osudy českého divadla po druhé světové válce – Divadlo a společnost 1945–1955, Academia, Praha, 2007, str. 367, 381, 449, 373, 492, 494– 5, 497, 502, ISBN 978-80-200-1502-0
• Kdo je kdo : 91/92 : Česká republika, federální orgány ČSFR. Díl 1, A–M. Praha: Kdo je kdo, 1991. 636 s. ISBN 80-901103-0-4. S. 129–130.
• Kdo je kdo = Who is who : osobnosti české současnosti : 5000 životopisů / (Michael Třeštík editor). 5. vyd. Praha: Agentura Kdo je kdo, 2005. 775 s. ISBN 80-902586-9-7. S. 89.
• KONEČNÁ, Hana, a kol.: Čtení o Národním divadle, Odeon, Praha, 1983, str. 330
• TOMEŠ, Josef, a kol. Český biografický slovník XX. století : I. díl : A–J. Praha ; Litomyšl: Paseka ; Petr Meissner, 1999. 634 s. ISBN 80-7185-245-7. S. 203.
• VALTROVÁ, Marie: Kronika rodu Hrušínských, Odeon, Praha, 1994, str. 142, 386
• VALTROVÁ, Marie: Ota Ornest: Hraje váš tatínek ještě na housle?, Primus, Praha, 1993, str. 232, 243, ISBN 80-85625-19-9

Linki zewnętrzne

• SKC – František Černý
• František Černý w Slovníku české literatury po roce 1945
• Nic už se nedá napravit. Snad lze jen trochu zmírnit to, co se stalo – iForum, Univerzita Karlova, 11. 11. 2009