Głodek kaukaski (Draba bruniifolia) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Jest to bylina występująca w naturze na niektórych Wyspach Egejskich, w Turcji, w rejonie Kaukazu (w Armenii, Azerbejdżanie, Gruzji i Dagestanie) oraz w północnym Iraku i Iranie[4]. Rośnie w obszarach górskich na wysokościach od 1300 do 2700 m n.p.m., na zboczach i piargach. Kwitnie wiosną – od marca do kwietnia[5]. Gatunek jest poza tym rozpowszechniony w uprawie, sadzony w ogrodach skalnych[4]. Jest to także roślina miododajna[6].

Głodek kaukaski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

głodek

Gatunek

głodek kaukaski

Nazwa systematyczna
Draba bruniifolia Steven
Mém. Soc. Imp. Naturalistes Moscou 3: 268 1812[3]
Synonimy
  • Draba argaea Kotschy ex Boiss.
  • Draba ericifolia Steven
  • Draba globifera Ledeb.
  • Draba natolica Boiss.
  • Draba olympica var. bruniifolia (Steven) Boiss.

Morfologia

edytuj
Pokrój
Roślina darniowa tworząca kępy i rozległe kobierce o wysokości 5-10 cm[5].
Liście
Skupione w przyziemnej różyczce liściowej. Mają kształt igiełkowaty – są równowąskie i sztywne, osiągają do 1 cm długości i 0,2 cm szerokości[5].
Kwiaty
Zebrane po 8–16 w luźny, baldachogroniasty kwiatostan rozwijający się na szczycie głąbika osiągającego do 8, rzadziej 10 cm wysokości. Głąbik bywa nagi lub okryty długimi włoskami. Kielich złożony z 4 jajowatych działek o długości 3 mm, na brzegach przejrzystych. Cztery płatki korony są jasnożółte, jajowate i osiągają do 6 mm długości. Pręciki osiągają do 3 mm długości, słupek do 0,7 mm długości[5][7].
Owoc
Jajowata, owłosiona łuszczynka o długości 4-6 mm i szerokości ok. 3 mm, na końcu z dzióbkiem o długości ok. 0,5 mm[5].

Zmienność

edytuj

Gatunek jest bardzo zmienny, wyróżnia się w jego obrębie 3–6 podgatunków[3][7]:

  • D. bruniifolia subsp. bruniifolia – głąbik owłosiony, liście do 10 mm długości owłosione, także z włoskami gwiazdkowatymi[7],
  • D. bruniifolia subsp. armeniaca Coode & Cullen – głąbik owłosiony, liście do 12 mm długości owłosione, ale bez włosków gwiazdkowatych, endemit wschodniej Turcji i Armenii[7],
  • D. bruniifolia subsp. olympica (DC.) Coode & Cullen – głąbik owłosiony, liście nagie, z włoskami tylko na brzegu, rośnie w Turcji i w rejonie Kaukazu[8],
  • D. bruniifolia subsp. kurdica – głąbik nagi, owoc pokryty kędzierzawymi włoskami[7],
  • D. bruniifolia subsp. archipelagi (O.E.Schulz) Coode & Cullen – głąbik nagi, owoc pokryty prostymi włoskami, na dolnej stronie liści obecne włoski proste i rozwidlone, brak włosków gwiazdkowatych, głąbiki kwiatostanowe nie wyższe od 5 cm, endemit zachodniej Turcji i wyspy Samos[9],
  • D. bruniifolia subsp. heterocoma (Fenzl) Coode & Cullen – głąbik nagi, owoc pokryty prostymi włoskami, na dolnej stronie liści obok włosków prostych i rozwidlonych znajdują się drobne włoski gwiazdkowate, rośliny zwykle o nieco dłuższych głąbikach i kwiatostanach; występują w rejonie Kaukazu i Anatolii, na zachodzie po wyspę Karpatos[9].

Uprawa

edytuj

Gatunek uprawiany powinien być na glebie piaszczystej, ale lekko wilgotnej, w miejscach słonecznych. Rośliny zaleca się sadzić pojedynczo lub po kilka obok siebie[6].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-01] (ang.).
  3. a b Draba bruniifolia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-01].
  4. a b Taxon: Draba bruniifolia Steven. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).
  5. a b c d e Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin. Tom I. Poznań: Zysk i s-ka, 2011, s. 318. ISBN 978-83-7506-845-0.
  6. a b Draba bruniifolia głodek kaukaski. Związek Szkółkarzy Polskich. [dostęp 2013-09-01]. (pol.).
  7. a b c d e Draba bruniifolia. [w:] Van Gölü Havzası Sanal Herbaryumu [on-line]. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).
  8. Draba bruniifolia. [w:] AGS Plant Encyclopaedia [on-line]. The Alpine Garden Society. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).
  9. a b Arne Strid (red.): Mountain Flora of Greece, Tom 1. CUP Archive, 1986, s. 315. ISBN 0-521-25737-9.