GAZ
GAZ (ros. ГАЗ, skrót od Горьковский автомобильный завод) – marka radzieckich i rosyjskich samochodów produkowanych przez fabrykę Gorkowskij Awtomobilnyj Zawod (Gorkowska Fabryka Samochodów) w Niżnym Nowogrodzie (w latach 1932–1990 noszącym nazwę Gorki, stąd nazwa fabryki). Pod marką GAZ produkowane są samochody osobowe, ciężarowe i terenowe. Fabryka wytwarzała również pojazdy wojskowe[1].
| ||
| ||
| Państwo |  Rosja
| |
| Siedziba | Lenina 88 603950 Niżny Nowogród | |
| Data założenia | 1932 | |
| Forma prawna | Spółka zależna | |
| Prezes | Sorokin Wadim Nikołajewicz | |
| Zatrudnienie | 25 tys. (2013) | |
Położenie na mapie Niżnego Nowogrodu   GAZ | ||
Położenie na mapie Rosji  GAZ | ||
Położenie na mapie obwodu niżnonowogrodzkiego  GAZ | ||
 56°14′50,9″N 43°53′39,0″E/56,247472 43,894167
| ||
| Strona internetowa | ||
Historia i opis fabrykiEdytuj
Decyzję o budowie dużej fabryki samochodów podjęto w ZSRR w 1929 r. W tym celu podjęto rozmowy na temat zakupu licencji na kilka modeli pojazdów od amerykańskiego przedsiębiorstwa Ford. Od 1930 r. w fabryce Gudok Oktjabrja wytwarzano na licencji samochody marki Ford model A. Budowę nowej fabryki koło Niżnego Nowogrodu rozpoczęto w 1930 roku. 29 stycznia 1932 roku wyprodukowano pierwszy samochód – ciężarówkę na licencji Forda-AA, noszącą jeszcze oznaczenie NAZ-AA[1]. 8 grudnia 1932 r. ruszyła pełna produkcja już pod marką GAZ. Produkowano głównie samochody osobowe GAZ-A i ciężarowe GAZ-AA i GAZ-AAA. W latach 30. zakłady GAZ otrzymały imię Mołotowa, stąd wszystkie samochody osobowe nosiły oznaczenia liczbowe z literą M (od „Mołotowiec”) – do 1957 roku, kiedy w związku z odwilżą polityczną Chruszczowa, Mołotow wraz z innymi funkcjonariuszami stalinowskimi znalazł się w niełasce i odbierano zakładom jego imię[2].
W 1936 roku osobowy model A został zastąpiony licencyjną wersją następnego modelu Forda – GAZ M-1 (tzw. „Emką”), produkowanym do 1941 r. Podczas II wojny światowej zakłady produkowały przede wszystkim ciężarówki i samochody terenowe oraz silniki do lekkich czołgów i dział samobieżnych. W czerwcu 1943 r. zakłady były celem kilku silnych nalotów niemieckiego lotnictwa, lecz do października przywrócono ich zdolności produkcyjne[3]. W latach 1946–1958 produkowano samochód GAZ-M20 Pobieda, wytwarzany też w Polsce jako FSO Warszawa M-20. Później nastała era Wołgi. W międzyczasie przedsiębiorstwo produkowało luksusowe samochody ZIM i Czajka. Produkowano też samochody terenowe, nazywane w Polsce „gazikami”: GAZ-64, GAZ-67 i GAZ-69. W 1954 r. produkcję GAZ-a 69 przejęła Uljanowska Fabryka Samochodów UAZ.
Najistotniejszą pod względem wielkości produkcji i znaczenia dla państwowej gospodarki ZSRR gałęzią produkcji przedsiębiorstwa GAZ były samochody ciężarowe. Po licencyjnych amerykańskich modelach, przedsiębiorstwo wypuściło własną średnią ciężarówkę GAZ-51 z 1944 r. (produkowaną w Polsce na licencji jako Lublin-51), a następnie szereg dalszych modeli, w tym GAZ-52, GAZ-53 i GAZ-66[1].
Przed II wojną światową i ponownie od 1951 roku w zakładach GAZ produkowano również rowery[4].
Dzisiaj GAZ jest jednym z nielicznych przynoszących zyski producentów samochodów w Rosji. Są one produkowane w ośmiu krajach i eksportowane do 36 innych. Produkowane są samochody:
GaleriaEdytuj
GAZ-M20 Pobieda
GAZ-21 Wołga
GAZ-24 Wołga
GAZ Wołga Siber
GAZ-69
GAZ-2330-36 Tigr
Gazela 2705
GAZ-51
GAZ-66
_%22Volga%22_in_Lithuania.jpg)
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Encyklopedia samochodów terenowych. Jiří Fiala. Warszawa: Bellona, 2010, s. 95. ISBN 978-83-11-11912-3.
- ↑ ZIM-12, Avtolegendy SSSR Nr.3, DeAgostini 2009, ISSN 2071-095X, (ros.)
- ↑ "M20 «Pobieda»", nr 61, DeAgostini, 2014, ISSN 2305-4026 (ros.), ss.4-6
- ↑ "M20 «Pobieda»", nr 79, DeAgostini, 2014, ISSN 2305-4026 (ros.), s.6
BibliografiaEdytuj
- Samochody Świata (z lat 1991-2007), Wyd. Print Shops Prego - Polska / Media Connection, Warszawa.