Galaretnica uszata
Galaretnica uszata Lathagrium auriforme (With.) Otálora, P.M. Jørg. & Wedin – gatunek grzybów należący do rodziny galaretnicowatych (Collemataceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
galaretnica uszata |
| Nazwa systematyczna | |
| Lathagrium auriforme (With.) Otálora, P.M. Jørg. & Wedin Fungal Diversity 64: 287 (2014) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lathagrium, Collemataceae, Peltigerales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1776 W. Withering, nadając mu nazwę Riccia auriformis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 2014 Otálora, P.M. Jørg. i Wedin przenosząc go do rodzaju Lathagrium[1].
- Collema auriculatum Hoffm. 1796
- Collema auriculatum f. membranaceum (Kremp.) Leight.
- Collema auriculatum var. granosum (Schreb.) Boistel 1903
- Collema auriforme (With.) Coppins & J.R. Laundon 1984
- Collema granosum (Schreb.) Rabenh. 1845
- Collema granosum var. auriculatum (Hoffm.) Schaer. 1850
- Collema granosum var. membranaceum Kremp. 1861
- Eucollema auriculatum (Hoffm.) Horw. 1912
- Eucollema granosum (Schreb.) Horw 1912
- Gabura auriculata (Hoffm.) Kuntze 1891
- Lichen auriculatus (Hoffm.) Ach. 1799
- Lichen granosus Schreb. 1771
- Parmelia auriculata (Hoffm.) Ach. 1803
- Parmelia auriculata (Hoffm.) Ach. 1803 var. auriculata
- Parmelia granosa (Schreb.) Steud. 1824
- Parmelia granosa (Schreb.) Steud. 1824 var. granosa
- Riccia auriformis With. 1776
Nazwa polska według W. Fałtynowicza[2]. Po przeniesieniu gatunku do rodzaju Lathygrium stała się niespójna z nazwą naukową.
Morfologia
edytujPlecha listkowata. Jest to plecha homeomeryczna, bez kory, zawierająca sinice z rodzaju Nostoc. W stanie suchym jest sztywna, w stanie wilgotnym galaretowata i nabrzmiała. Ma średnicę 4–8 cm i grubość (w stanie wilgotnym) 0,2–0,5 mm. Do podłoża przyrasta luźno, ma kształt kolisty lub nieregularny i barwę ciemną: brunatną, oliwkowozieloną do niebieskoszarej, miejscami może być żółtobrunatna. Jest głęboko powcinana, ale ma nieliczne odcinki o kształcie okrągławym lub wydłużonym, nieco pomarszczone i nieregularnie powcinane. Na powierzchni występują wąskie, siateczkowate lub równoległe prążki oraz liczne izydia o kulistym lub maczugowatym kształcie[4].
Owocniki powstają rzadko. Są to lekanorowe apotecja o średnicy 2–3 mm, o płaskich lub nieco wypukłych tarczkach o barwie od jasno- do ciemnoczerwonej i brzeżku cienkim lub grubym. Powstają w nich bezbarwne murkowate zarodniki o wymiarach 26–36 × 8,5–13 μm. Posiadają 3–4 poprzeczne przegrody i 1–2 podłużne[4].
Reakcje barwne: wszystkie negatywne[5].
Występowanie i siedlisko
edytujGalaretnica uszata w Europie i Ameryce Północnej jest szeroko rozprzestrzeniona. W Europie występuje od Hiszpanii po 68° szerokości geograficznej na Półwyspie Skandynawskim. Podano stanowiska także w Azji: w Syrii, Iranie i Malezji[6]. W Polsce występuje głównie w górach, na niżu jest bardzo rzadka[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status NT – gatunek o bliskim zagrożeniu wyginięciem[7].
Rośnie na wilgotnych, zacienionych i porośniętych mchami skałach wapiennych oraz u podstawy pni drzew[4][5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2016-08-15]. (ang.).
- ↑ a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2017-08-15]. (ang.).
- ↑ a b c d Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ a b Irish lichens. Collema auriforme. [dostęp 2017-08-15].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-08-15].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.