Hełmówka błotna
Hełmówka błotna (Galerina paludosa (Fr.) Kühner) – gatunek grzybów należący do rodziny Hymenogastraceae[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
hełmówka błotna |
| Nazwa systematyczna | |
| Galerina paludosa (Fr.) Kühner Encyclop. Mycol. 7: 184 (1935) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Galerina, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 roku Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus paludosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1935 roku Robert Kühner[1].
- Agaricus paludosus Fr. 1838
- Agaricus paludosus var. stygius Fr. 1838
- Galera paludosa (Fr.) P. Kumm. 1871
- Galerula paludosa (Fr.) A.H. Sm. 1935
- Hydrocybe paludosa (Fr.) M.M. Moser 1953
- Pholiota paludosa (Fr.) Pat. 1887
- Tubaria paludosa (Fr.) P. Karst. 1879
- Tubaria paludosa f. limosa Sacc. 1887
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
edytujŚrednica 0,8–2,5 cm, u młodych owocników stożkowy, potem dzwonkowaty, w końcu łukowaty z wyraźnym wybrzuszeniem. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym czerwonobrązowy, prążkowany do 1/3 promienia i jedwabiście błyszczący, w stanie suchym ochrowobrązowy, matowy. Brzeg ostry, początkowo z resztkami osłony[4].
Szeroko przyrośnięte, szerokie, początkowo jasnoochrowe, potem ochrowobrązowe. Na ostrzach białe rzęski[4].
Wysokość 4–7 cm, grubość 1,5–4 mm, sprężysty, walcowaty, początkowo pełny, potem pusty. Posiada strefę pierścieniową, początkowo białawą, ale potem brązową od zarodników. Powyżej tej strefy jest bladoochrowobrązowy, poniżej czerwonobrązowy, pokryty podłużnie i okrężnie białawymi resztkami osłony[4].
Brązowawy, cienki, o mącznym zapachu i smaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników brązowy. Podstawki maczugowate, 4-sterygmowe, ze sprzążkami. Zarodniki elipsoidalne, drobno brodawkowate, o rozmiarach 9,5–11 × 6–7 μm[5].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano wiele stanowisk[3]. Liczne i nowsze stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów[7]. W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski zaliczony jest jednak do kategorii grzybów rzadkich (R)[8].
Saprotrof. Siedlisko: wilgotne tereny porośnięte mchami (torfowiska, mokre łąki, podmokłe lasy)[4]. Owocniki pojawiają się od maja do października[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-03-12].
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2019-03-12]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1
- ↑ First Nature. Galerina paludosa. [dostęp 2019-03-12]. (ang.).
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-01-12].
- ↑ Aktualne stanowiska hełmówki błotnej w Polsce. [dostęp 2019-03-12].
- ↑ Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. Red list of the macrofungi in Poland, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, ISBN 83-89648-38-5