Gamma Centauri
Gamma Centauri (γ Cen) – gwiazda w gwiazdozbiorze Centaura, odległa od Słońca o około 130 lat świetlnych.
| γ Cen | |||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze Centaura | |||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
12h 41m 31,04s[1] | ||||||||||||||||
| Deklinacja |
−48° 57′ 35,54″[1] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
5,79 ± 0,16 mas/rok[1] | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−5,5 ± 1,8 km/s[1] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
para podolbrzymów | ||||||||||||||||
| Typ widmowy | |||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||
| Temperatura |
9300 K | ||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||
| Półoś wielka |
7387[2] pc | ||||||||||||||||
| Mimośród |
0,0887[2] | ||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Nazwa
edytujGwiazda ta ma tradycyjną nazwę Muhlifain, która podobnie jak bardziej zniekształcona nazwa Muliphein (Gamma Canis Majoris) wywodzi się od arabskiego słowa محلفين muḥlifayn, co odnosi się do „dwóch rzeczy” lub „składania przysięgi” i nie wiadomo, do jakich gwiazd dawniej się odnosiło[5][6].
Charakterystyka obserwacyjna
edytujJest to jedna z jaśniejszych gwiazd w konstelacji, jej obserwowana wielkość gwiazdowa to 2,20m, a wielkość absolutna jest równa −0,80m[2]. Teleskop ukazuje, że jest to gwiazda podwójna[5], której składniki są oddalone o 0,8–0,1″ (pomiary z 1835 i 2017 roku, odpowiednio)[7]. Indywidualnie Gamma Centauri A ma wielkość 2,82m[3], zaś Gamma Centauri B – 2,88m[4]. Gwiazdy leżą zbyt daleko na niebie południowym, żeby można było je obserwować z terenów Polski.
Charakterystyka fizyczna
edytujSkładniki okrążają wspólny środek masy w czasie 84,5 roku i ich orbity są dobrze znane. Średnio dzieli je 37 au, ale oddalają się na 97 au i zbliżają na 6 au[5].
Są to bardzo podobne fizycznie gwiazdy, białe podolbrzymy należące do typu widmowego A. Każda z nich ma temperaturę około 9300 K i jasność 95 razy większą od Słońca. Fizyka gwiazd przewiduje, że mają masy około 2,8 M☉, ale parametry orbit wskazują, że są one wyższe – około 3,7 M☉, co sugerowałoby obecność w układzie niezaobserwowanych towarzyszy. Będąc bliźniaczo podobne, gwiazdy ewoluują w tym samym tempie. W przyszłości staną się parą olbrzymów, a następnie odrzucą otoczki tworząc mgławicę planetarną i stając się parą białych karłów[5].
Washington Double Star Catalog wymienia jeszcze dwóch optycznych kompanów gwiazdy: składnik C o wielkości 14,4m, który znacznie zmienił położenie względem pary γ Cen AB w ciągu ponad stu lat obserwacji, oraz składnik D, którym jest Tau Centauri[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Gamma Centauri w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f Anderson E., Francis C: HIP 61932. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-06-20]. (ang.).
- ↑ a b Gamma Centauri A w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c Gamma Centauri B w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d Jim Kaler: MUHLIFAIN (Gamma Centauri). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-05-18]. (ang.).
- ↑ Jim Kaler: MULIPHEIN (Gamma Canis Majoris). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-05-18]. (ang.).
- ↑ a b Mason et al.: WDS J12415-4858AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.