Wikipedia

Gołąbek zebrowany

gatunek ptaka
(Przekierowano z Geopelia striata)

Gołąbek zebrowany[3] (Geopelia striata) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae), zamieszkujący Azję Południowo-Wschodnią[4]. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Gołąbek zebrowany
Geopelia striata[1]
(Linnaeus, 1766)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

trerony

Rodzaj

Geopelia

Gatunek

gołąbek zebrowany

Synonimy
  • Columba striata Linnaeus, 1766
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Systematyka edytuj

Takson opisany po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego w roku 1766 przez Linneusza w 12. edycji pracy Systema Naturae jako Columba striata[5][6]. Blisko spokrewniony z gołąbkiem łuskowanym (G. placida) i gołąbkiem falistym (G. maugeus); niekiedy łączono je w jeden gatunek, choć wyraźnie różnią się głosem[4]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][7].

Etymologia nazwy naukowej edytuj

Geopelia: gr. γεω- geō- „ziemny-”, od γη gē „ziemia”, „grunt”; πελεια peleia „gołąb”

striataː łac. striatus „pręgowany”, „prążkowany”, od striare „bruzdkować”, od stria „bruzdka”, „zmarszczka”[8]

Charakterystyka edytuj

Wygląd zewnętrzny edytuj

Upierzenie czoła jasnoszare, przechodzące w ciemniejsze na czubku głowy i nad oczami. Kark brązowy. Szyja płowobrązowa, z czarnymi zakończeniami tworzącymi wzór prążków. Pióra na bokach piersi szarawe, w centrum różowawe i przechodzące w płową żółć na brzuchu. Pokrywy skrzydłowe oliwkowobrązowe, na spodzie kasztanowate z prążkami. Większe pokrywy skrzydłowe z szarością po zewnętrznej stronie. Lotki pierwszorzędowe ciemnobrązowe, drugorzędowe brązowe z jasnymi zakończeniami, a trzeciorzędowe brązowawe z ciemnymi paskami. Upierzenie ciała w górnej części jasnoszare, niżej oliwkowobrązowe z czarnymi końcówkami. Kuper szarobrązowy. Pokrywy ogonowe szarobrązowe. Centralne pióra ogona zielonobrązowe i ciemniejsze na końcach, pozostałe pióra czarne z białymi brzegami i krótsze od tych w środkowej części. Spód ogona biały. Skóra przy oczodołach niebieskawa lub zielona. Tęczówka szaroniebieska. Dziób szarobrązowy, z niebieskawą podstawą. Barwa nóg od różowej do fioletowej. Dymorfizm płciowy nieznaczny – różowy obszar na piersi samicy jest prążkowany i węższy niż w przypadku samca[9][10].

Wymiary i masa ciała edytuj

  • długość ciałaː 205–216 mm (samiec), 206–209 mm (samica)
  • długość skrzydłaː 98–104 mm (samiec), 98–101 mm (samica)
  • długość ogonaː 90–100 mm
  • długość skokuː 18–20 mm
  • długość dziobaː13–15 mm
  • masa ciałaː 56 g[9]

Występowanie edytuj

Środowisko edytuj

Suche, otwarte obszary lesiste z zakrzewieniami. Gołąbek zebrowany występuje zazwyczaj na wysokościach co najmniej do 2000 m n.p.m. Spotykany również w pobliżu miejskich i wiejskich osiedli ludzkich, na terenach uprawnych i w parkach[4][9][10].

Zasięg występowania edytuj

Południowo-wschodnia Azja. Gatunek zamieszkuje Bali, Jawę, Lombok, Malezję, Mjanmę, Singapur, Sumatrę i Tajlandię. Introdukowany na Ambon, Borneo, Filipiny, Hawaje, Selayar, Seszele, Sulawesi, Tahiti, Wyspę Świętej Heleny i do północnego Laosu[4][9].

Pożywienie edytuj

Gołąbek zebrowany poszukuje pokarmu na ziemi. Żywi się przede wszystkim nasionami traw i roślinami zielnymi. Ponadto zjada zboża uprawne i okazjonalnie małe bezkręgowce[4][9].

Tryb życia i zachowanie edytuj

Przebywa na ogół w parach lub małych grupach. Większe stada spotykane w miejscach żerowania. We wczesnych godzinach porannych widywany na poboczach. Raczej ufny i pozwala na zbliżenie się, ale spłoszony natychmiast zrywa się z ziemi i ląduje na drzewie. Lot szybki, lekko falowany, z momentami gwałtownego uderzania skrzydłami[9].

Głos edytuj

Nierówny śpiew o wysokiej tonacji, rozpoczynający się odgłosem zapisywanym jako crooodle, po którym następuje seria sześciu do ośmiu energicznych, szybkich zawołań croo. Znane również trzysylabowe zawołanie opisywane jako kok-kurr-kurr[4][9][11].

Rozród edytuj

Okres godowy edytuj

Tokiː gołąbek zebrowany nachyla przednią część ciała do ziemi, rozkłada pióra ogona i częściowo rozpościera skrzydła. W locie pokazowym samiec podlatuje ku górze ze słyszalnym uderzaniem skrzydeł, a następnie zlatuje lotem ślizgowym[9].

Gniazdoː platforma z gałązek umieszczona na wysokości do czterech metrów nad ziemią, na drzewach lub zakrzewieniach[9].

Okres lęgowy edytuj

Jajaː dwa w lęgu, białe[9]. Na podstawie lęgów wyprowadzonych w niewoli wiadomo, że średnie wymiary jaja to 17,21 na 22,65 mm, natomiast jego masa to średnio 4,5 g[12].

Wysiadywanieː w różnych miesiącach w zależności od zamieszkiwanej części świata oraz warunków. Na Półwyspie Malajskim lęgi zauważone w początkowych miesiącach roku, na Filipinach od połowy lutego do końca maja, a na Borneo w październiku[4][9]. Jaja wysiadywane na zmianę przez samca i samicę[11].

Pisklętaː karmione przez obu rodziców ptasim mleczkiem. Po dziesięciu dniach od wyklucia młode zaczynają poruszać skrzydłami, a po piętnastu rozpoczyna się ich pierzenie[11].

Status edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN gołąbek zebrowany klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako zazwyczaj pospolity w większości zasięgu występowania, rzadki na Jawie, Bali, Filipinach i Borneo. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny[2].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Geopelia striata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Geopelia striata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 (1835) - trerony (wersja: 2021-10-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-12].
  4. ↑ a b c d e f g h Baptista, L.F., Trail, P.W., Horblit, H.M. & Kirwan, G.M.: Zebra Dove (Geopelia striata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-29].
  5. ↑ Zoonomen Avtax Frames Layout Page [online], www.zoonomen.net [dostęp 2020-01-04].
  6. ↑ Carl von Linné, Caroli a Linné ... Systema naturae : per regna tria natura, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. Ed. 12, reformata, t. 1, pt. 1, Holmiae: Impensis direct. Laurentii Salvii, 1766, s. 282 [dostęp 2021-12-12] (łac.).
  7. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-29]. (ang.).
  8. ↑ J.A. Jobling (red.): The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman et al.) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, 2021. (ang.).
  9. ↑ a b c d e f g h i j k Cox i inni, Pigeons and doves : a guide to the pigeons and doves of the world, New Haven: Yale University Press, 2001, ISBN 0-300-07886-2 [dostęp 2020-03-17].
  10. ↑ a b Malaysia Biodiversity Information System (MyBIS) – Geopelia striata [online].
  11. ↑ a b c Y.C. Wee, L.K. Wang, BREEDING BEHAVIOUR OF THE ZEBRA DOVE, GEOPELIA STRIATA (LINNAEUS, 1766) [online], 10 września 2008.
  12. ↑ Sompong Vanigasumbun, Yupaporn Surapanpitak, Breeding of zebra dove (Geopelia striata) in Captivity, Kasetsart University Knowledge Repository, 1995 [dostęp 2020-04-26].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gołąbek_zebrowany&oldid=72991208”