Geosynchronous Satellite Launch Vehicle Mark 3
Geosynchronous Satellite Launch Vehicle Mark 3 lub GSLV Mk3 – nowa ciężka indyjska rakieta nośna będąca technicznym rozwinięciem rakiet rodziny Geosynchronous Satellite Launch Vehicle.
| Rodzina rakiet nośnych GSLV | |
 GSLV Mk3 (model) | |
| Producent | |
|---|---|
| Data pierwszego startu |
18 grudnia 2014 (suborbitalny), 5 czerwca 2017 (orbitalny) |
| Statystyki | |
| Wszystkie starty |
4 |
| Udane starty |
4 (100%) |
| Nieudane starty |
0 |
| Zdolność wynoszenia |
10 000 kg na LEO, 4000 na GTO[1] |
| Siła ciągu przy starcie |
12 600 kN |
| Wymiary | |
| Długość |
42,4 m |
| Średnica |
4 m |
| Masa całkowita |
630 000 kg |
| Stopnie rakiety | |
| Stopień 0. | |
| Stopień 1. | |
| Stopień 2. | |
Budowa edytuj
S-200 edytuj
Jest to nowoczesny 200-tonowy dopalacz wyposażony w silnik na paliwo stałe. Ciąg silnika podczas startu wynosi 5,5 MN[2]. Rakieta ta wyposażona jest w dwa takie dopalacze.
L-110 edytuj
Stopień główny mieści 110 ton paliwa hipergolowego, posiada również dwa ulepszone silniki Vikas, posiadające lepszy impuls właściwy w stosunku do poprzednich wersji, zaś taki zestaw generuje ciąg o wartości 1600 kN.
C25 edytuj
Górny stopień GSLV MK3 posiada silnik CE-20 generujący ciąg 197 kN, zasilany kriogeniczną mieszanką wodoru i tlenu[3].
Przedział ładunkowy edytuj
Przedział ładunkowy ma aż 5 m średnicy i pojemność 100 m3.
Użycie edytuj
GSLV Mk3 będzie wykorzystywana głównie do wynoszenia cięższych satelitów w kosmos, a w przyszłości także do wynoszenia statków załogowych.
18 grudnia 2014 odbył się pierwszy testowy lot suborbitalny rakiety zakończony powodzeniem. Górny człon rakiety zamiast paliwa wypełniony był ciekłym azotem, natomiast ładunkiem był prototyp kapsuły załogowej (CARE), który wykonał udaną próbę ponownego wejścia w atmosferę i wodowania na powierzchni oceanu[4].
Pierwszy lot orbitalny GSLV Mk3 odbył się 5 czerwca 2017, rakieta wyniosła na orbitę indyjskiego satelitę telekomunikacyjnego GSAT-19E[5].
Historia lotów edytuj
| Numer Lotu | Data/Godzina (UTC) | Ładunek | Masa ładunku | Orbita | Wynik | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| X | 18 grudnia 2014, 04:00 | Kapsuła modułu statku kosmicznego (CARE) | 3775kg | Lot suborbitalny | Sukces | Pierwszy lot rakiety GSLV MkIII |
| D1 | 5 czerwca 2017, 11:58 | GSAT-19 | 3136kg | GTO | Sukces | Pierwszy orbitalny lot rakiety GSLV MkIII |
| D2 | 14 listopada 2018, 11:38 | GSAT-29 | 3423kg | GTO | Sukces | |
| M1 | 22 lipca 2019, 09:13 | Chandrayaan-2 | 3850kg | TLI | Sukces | Pierwszy operacyjn y lot rakiety GSLV MkIII. Pierwsza hinduska sonda, która ma wylądować na Księżycu. |
Porównywalne technicznie konstrukcje edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ GSLV MK III. ISRO. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ India to test world's third largest solid rocket booster. The Hindu Newspaper. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ LPSC Handouts at Aer India 2009. Liquid Propulsion Systems Centre. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ GSLV Mk-III: ISRO successfully test flies its heaviest rocket - The Economic Times. 2014-12-19. [dostęp 2014-12-26]. (ang.).
- ↑ William Graham: GLSV Mark III rocket conducts ‘all-up’ launch with GSAT-19 satellite. [w:] NASASpaceFlight [on-line]. 2017-06-05. [dostęp 2017-06-06]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Informacje o rakiecie GSLV-III na stronie Bharat Rakshak. bharat-rakshak.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-29)]. (ang.)
- GSLV Mk III na stronie ISRO. (ang.).