Gienkowe Mury – kamienny zrąb bacówki na skraju Doliny Suchej Stawiańskiej, u rozdroża szlaku żółtego i zielonego, w polskiej części Tatr Zachodnich[1][2]. Konstrukcja była budowana przez Eugeniusza Sieczkę w latach 1934–1936 z zamiarem prowadzenia w niej nielegalnego schroniska, ale nigdy nie została ukończona[1], ponieważ powstanie kolei linowej na Kasprowy Wierch i zabudowań na szczycie podważyło sens ekonomiczny przedsięwzięcia[3]. Pozostałości znajdowały się w widłach żółtego szlaku turystycznego na Kasprowy Wierch i zielonego na przełęcz Liliowe, na wysokości 1710 m n.p.m., dobrze widoczne wśród kosodrzewiny zwłaszcza z tego pierwszego[4][5]. Miały formę granitowych obmurowań z dużych głazów połączonych zaprawą murarską[5]. Wygląd ruin uważano niekiedy za niekorzystny dla urody krajobrazu[1].

Kopuła szczytowa Kasprowego Wierchu, widoczny końcowy fragment szlaku od strony Gienkowych Murów

Gienkowe Mury zostały rozebrane na jesieni roku 2006 w ramach prac nad modernizacją kolei linowej na Kasprowy Wierch, a pozyskany budulec wykorzystano w sierpniu następnego roku przy naprawie szlaku czerwonego w pobliżu Kasprowego Wierchu[2]. Czasopismo „Dzikie Życie” określiło rozbiórkę jako „pozorowane ruchy zadośćuczynienia przyrodzie” w związku z inwestycją[6]. W istocie okazała się ona jednak wysoce szkodliwa przyrodniczo, gdyż ruiny schroniska były bardzo cenne pod względem lichenologicznym: występowały w nich rzadkie i bardzo rzadkie porosty epilityczne, w tym siedem gatunków notowanych w Tatrach jedynie na tym stanowisku (Acarospora badiofusca, Caloplaca lactea, Lecanora albescens, Lecanora dispersa, Rhizocarpon polycarpum, Xanthoria elegans, Xanthoria parietina). Likwidacja zrębu bacówki połączona z oczyszczeniem głazów znacząco zubożyła biotę porostową Tatr[7].

Współcześnie określenie „Gienkowe Mury” używane jest abstrakcyjnie dla oznaczenia rejonu rozdroża szlaków, przy którym znajdowała się konstrukcja. Posługują się nim w tej roli ratownicy TOPR-u[8], a także wspinacze i skialpiniści[9]. Przy rozdrożu znajduje się również źródło o znaczeniu turystycznym[1].

Szlaki turystyczne

edytuj

W pobliżu Gienkowych Murów znajduje się rozwidlenie szlaków turystycznych:

  – żółty od schroniska „Murowaniec” na Kasprowy Wierch. Czas przejścia spod Murowańca do Gienkowych Murów: 40 min, ↓ 35 min. Czas przejścia od Gienkowych Murów na Kasprowy Wierch: 1 h, ↓ 40 min
  – zielony od Gienkowych Murów na przełęcz Liliowe. Czas przejścia: 55 min, ↓ 35 min[10].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Józef Nyka, Tatry Polskie, Latchorzew 2018, s. 214, 215.
  2. a b Sucha Dolina Stawiańska [online], malopolska.szlaki.pttk.pl [dostęp 2022-01-06] (pol.).
  3. Beskid [online], portaltatrzanski.pl [dostęp 2022-01-06] (pol.).
  4. Zielone Schroniska [online], schroniska.pttk.pl [dostęp 2022-01-06].
  5. a b Michał Węgrzyn, Porosty piętra kosodrzewiny w polskiej części Tatr Wysokich, Kraków 2009, s. 14.
  6. W Tatrach bez zmian [online], dzikiezycie.pl [dostęp 2022-01-06] (ang.).
  7. Michał Węgrzyn, dz. cyt., s. 69, 70.
  8. Kronika TOPR 06.12.2020 [online], topr.pl [dostęp 2022-01-06].
  9. IV Alpin Sport Ski Tour Race – relacja [online] [dostęp 2022-01-06] (pol.).
  10. Trasa: Dwoiśniak – Liliowe [online], mapa-turystyczna.pl [dostęp 2022-01-06] (pol.).