Dziewieniszki (gmina w województwie wileńskim)

(Przekierowano z Gmina Dziewieniszki)

Dziewieniszki – dawna gmina wiejska istniejąca do 1945 roku na obszarze Ziemi Wileńskiej/woj. wileńskiego (obecnie na Litwie). Siedzibą gminy były Dziewieniszki (Dieveniškės)[2].

Dziewieniszki
gmina wiejska
1922–1939[1]
Państwo

 Polska

Województwo

(1919–20: okręg wileński)
(1920–22: Litwa Środkowa)
(1922–26: Ziemia Wileńska)
1926–39: wileńskie

Powiat

oszmiański

Siedziba

Dziewieniszki

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Dziewieniszki”
54°11′24,0000″N 25°37′12,0000″E/54,190000 25,620000

Początkowo gmina należała do powiatu oszmiańskiego w guberni wileńskiej. 7 czerwca 1919 weszła w skład utworzonego pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich okręgu wileńskiego[3], przejętego 9 września 1920 przez Tymczasowy Zarząd Terenów Przyfrontowych i Etapowych[4]. W związku z powstaniem Litwy Środkowej 9 października 1920 gmina wraz z północną częścią powiatu oszmiańskiego znalazła się w jej strukturach[5][6]. 13 kwietnia 1922 roku gmina weszła w skład objętej władzą polską Ziemi Wileńskiej[7], przekształconej 20 stycznia 1926 roku w województwo wileńskie[8]. Po wojnie obszar gminy wszedł w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.

Gmina Dziewieniszki jest jedyną gmina dawnego powiatu oszmiańskiego, która obecnie znajduje się na terenie Litwy (w tzw. „Worku Dziewieniskim”, czyli terytorium Litwy otoczonym prawie w całości przez terytorium Białorusi), pozostałe są na Białorusi. Także za II RP gmina tworzyła „worek” woj. wileńskiego, otoczony z trzech stron przez woj. nowogródzkie.

Przypisy edytuj

  1. Od 1922 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego terytorium o nazwie Ziemia Wileńska; w czasie II wojny światowej poza administracją polską; po II wojnie światowej poza granicami Polski.
  2. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  3. Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 5, poz. 41
  4. Dziennik Rozkazów z 1920 r. Nr 35, poz. 753
  5. Adam Janusz Mielcarek: Podziały terytorialno - administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
  6. Dz. Urz. TKR
  7. Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213 – Art. 8.
  8. Dz.U. z 1926 r. nr 6, poz. 29