Koniawa (gmina)

(Przekierowano z Gmina Koniawa)

Koniawa (1919 Kruniawo[4]) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1930 roku w województwie nowogródzkim/województwie wileńskim w Polsce (obecnie na Litwie). Siedzibą gminy była wieś Koniawa (232 mieszk. w 1921 roku)[3].

Koniawa
gmina wiejska
1921–1930[1]
Państwo

 Polska

Województwo

(1919–20: okręg wileński)
(1920–21: okręg nowogródzki)
1921[2]–26: nowogródzkie
1926–30: wileńskie

Powiat

do 1926: lidzki
1926–30: wileńsko-trocki

Siedziba

Koniawa

Populacja (1921)
• liczba ludności


8806[3]

Szczegółowy podział administracyjny (1921)
Liczba gromad

127

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Koniawa”
54°05′24,0000″N 24°42′36,0000″E/54,090000 24,710000

Na początku okresu międzywojennego gmina Koniawa należała do powiatu lidzkiego w woj. nowogródzkim[3]. 1 lipca 1925 roku z części obszaru gminy Koniawa utworzono nową gminę Orany[5].

1 lipca 1926 roku gminę przyłączono do powiatu wileńsko-trockiego w woj. wileńskim[6]. Po manewrze tym powstała styczność pomiędzy województwami wileńskim a białostockim.

19 maja 1930 część obszaru gminy przyłączono do gmin Raduń i Ejszyszki[7]. Gminę Koniawa zniesiono z dniem 3 czerwca 1930 roku, a jej obszar włączono do gminy Orany[8].

Według spisu powszechnego z 1921 gmina miała 8806 mieszkańców z czego 4878 stanowili Litwini (55,4%), 3834 Polacy (43,5%) a 80 Żydzi (0,9%)[3].

Przypisy edytuj

  1. Od 1921 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. nowogródzkiego.
  2. Niektóre źródła (m.in. mapy) podają informacje o przyłączeniu na przełomie lat 1921-22 do Litwy Środkowej powiatów lidzkiego i brasławskiego (np. Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku, 2005; Atlas Historyczny Polski, PKWK, 1967). Rozbieżność ta wynika z różnych interpretacji przeprowadzonych na terenie tych powiatów wyborów do Sejmu Wileńskiego na mocy uchwały Sejmu RP z 16 listopada 1921, która zakończyła walkę polityczną na tych terenach. Adam Mielcarek twierdzi że powiaty lidzki i brasławski faktycznie do Litwy Środkowej nie należały (Adam Janusz Mielcarek, Podziały terytorialno-administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej, 2008). W niniejszym artykule oparto się na tej analizie, uwzględniając jednak rozbieżność interpretacji w tymże przypisie.
  3. a b c d Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom VII - Część I - Województwo Nowogródzkie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923
  4. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich z mapą, Eugenjusz Romer, Lwów-Warszawa, 1919
  5. Dz.U. z 1925 r. nr 16, poz. 110, zmieniony przez Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 53
  6. Dz.U. z 1926 r. nr 45, poz. 277
  7. Dz.U. z 1930 r. nr 37, poz. 311
  8. Dz.U. z 1930 r. nr 42, poz. 365