Go
Go (jap. 碁 – go lub 囲碁 – igo, chiń. 圍棋 – wéiqí, kor. 바둑 – baduk, paduk) – starochińska gra planszowa, popularna również w Korei i Japonii, a w ostatnich latach zdobywająca rosnącą popularność na całym świecie (w tym także w Polsce). Dla wielu ludzi, głównie ludzi Wschodu, go jest specyficznym połączeniem nauki, sztuki i sportu.
| Nazwa chińska | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Historia edytuj
Legendarne początki go sięgają ponad 2000 lat p.n.e.; udokumentowane świadectwa istnienia tej gry są późniejsze. Najlepiej znane podanie głosi, że wymyślił ją cesarz Yao (2357–2255 p.n.e.), w celu kształcenia syna Dan Zhu[1]. W księdze historycznej pod tytułem Shibenzuopian (Kronika. Sztuka Użytkowa), która powstała w Epoce Walczących Królestw (403 – 221 p.n.e.), zapisano, że „cesarz Yao wymyślił weiqi, żeby Dan Zhu uczył się dobra” (w Polsce znany popularyzator go Jan Lubos napisał na podstawie tej legendy bajkę O początkach go). Pierwsze udokumentowane wzmianki o grze Yi (pierwotna chińska nazwa weiqi) pochodzą dopiero z czasów dynastii Zhou (1122–221 p.n.e.)[2].
Dzieło znanego chińskiego historyka Ban Gu (30–92 p.n.e.) Yi Zhi (Istota go) uznawane jest za pierwszy podręcznik do nauki go. Wraz z chińskimi nauczycielami pisma go dotarło do Japonii (V–VII w.).
Zasady edytuj
Zasady gry go:
- Grę rozgrywa dwóch graczy na kwadratowej planszy (goban – 碁盤) przeciętej 19 liniami poziomymi i 19 liniami pionowymi tworzącymi 361 przecięć (skrzyżowań). Niekiedy – zwłaszcza w przypadku graczy początkujących – gra się także na planszach 13x13, a nawet tylko 9x9.
- Gracze kładą na przemian czarne i białe kamienie na przecięciu linii.
- Grę rozpoczyna gracz grający kamieniami czarnymi.
- Celem gry jest otoczenie własnymi kamieniami, na pustej początkowo planszy, terytorium większego niż terytorium przeciwnika.
- Kamieni raz postawionych na planszy nie przesuwa się, mogą natomiast zostać zbite przez przeciwnika.
- Każdy kamień postawiony na planszy posiada co najmniej jeden oddech – puste sąsiednie skrzyżowania połączone z kamieniem prostym odcinkiem. Kamień stojący w rogu planszy ma dwa oddechy, na brzegu planszy – trzy, a w pozostałych miejscach cztery oddechy. Kamienie tego samego koloru stojące obok siebie i połączone liniami prostymi tworzą łańcuch, który ma wspólne oddechy – można je zbić albo wszystkie razem albo żadnego. Stojące obok siebie kamienie przeciwnego koloru zabierają sobie nawzajem po jednym oddechu. Kamień (lub łańcuch), któremu przeciwnik zabierze ostatni oddech zostaje zbity i zdjęty z planszy.
- W celu uniknięcia nieskończonych cykli taka sama pozycja na planszy nie może zostać powtórzona (tzw. Reguła Superko).
Immanentną cechą go jest możliwość gry z wyrównaniem, umożliwiająca słabszym graczom rywalizację z silniejszymi: słabszy gracz (grający czarnymi) ustawia przed pierwszym ruchem przeciwnika pewną liczbę kamieni wynikającą z różnicy siły gry (handicap).
Mimo prostoty reguł umożliwiającej naukę gry nawet małym dzieciom, go jest grą bardzo trudną. Także pomiędzy graczami występują znaczne różnice siły.
Edward Lasker powiedział „Jeżeli szachy są królową gier, to go z pewnością jest ich cesarzem”.
Programy komputerowe do gry w go edytuj
W 2016 roku Google ogłosiło, że program komputerowy do gry w go wykorzystujący mechanizmy sztucznej inteligencji – AlphaGo, pokonał w październiku 2015 mistrza Europy w go, Fan Hui (Francja, 2 dan pro). Program pokonał Fan Hui 5-0. Spotkało się to z dużym odzewem międzynarodowej społeczności graczy w go, więc Google postanowiło pójść za ciosem. W marcu 2016 AlphaGo rozegrał mecz z jednym z najlepszych zawodników na świecie – Lee Sedolem (9 dan pro) z Korei Południowej. Lee Sedol rozegrał pięć partii z maszyną i wygrał zaledwie jedną[3]. Google nie udostępniło jednak programu ani jego kodu, a artykuły nie pozwalają na odtworzenie tego sukcesu przez niezależnych programistów. Programiści Facebooka również poczynili postępy w tworzeniu programów wykorzystujących mechanizmy sztucznej inteligencji grających w tę grę[4][5]. AlphaGo pokonało najlepszego gracza na świecie – Chińczyka Ke Jie, nie oddając żadnej partii. Program SI był w międzyczasie ciągle rozwijany i rozgrywał partie przez internet.
Przykładowy problem z gry edytuj
-
1 -
2 -
3 -
4
Zobacz też edytuj
- Polskie Stowarzyszenie Go
- Meijin – mistrz go – powieść Yasunariego Kawabaty, japońskiego laureata nagrody Nobla. Tworzą ją zebrane i przeredagowane reportaże, jakie autor napisał dla pewnej gazety na temat ostatniego pojedynku ostatniego mistrza rodu Hon’inbō.
- Mistrzowie Polski w go
Przypisy edytuj
- ↑ Bogdan Mazan: Bez antypodów? Zbliżenia i konfrontacje kultur. Łódź: Fundacja Uniwersytetu Łódzkiego, 2008, s. 402. ISBN 978-83-923164-6-6. OCLC 316542710.
- ↑ Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
- ↑ 5 match results.
- ↑ Yann LeCun – Dyrektor badań nad sztuczną inteligencją Facebook.
- ↑ Better Computer Go Player with Neural Network and Long-term Prediction.