Grand Prix Węgier 1936

wyścig samochodowy typu Grand Prix

Grand Prix Węgier 1936, oficj. I Magyar Nagydíj – niezaliczany do klasyfikacji Mistrzostw Europy wyścig samochodowy typu Grand Prix, który odbył się 21 czerwca 1936 roku w Parku Ludowym w Budapeszcie. Był to pierwszy wyścig Grand Prix na Węgrzech.

Grand Prix Węgier 1936
I Magyar Nagydíj
Tor Népliget
Népliget
Data

21 czerwca 1936

Trasa
Liczba okrążeń

50

Długość okrążenia

4,989 km

Dystans

249,45 km

Uczestnicy
Zgłoszenia

16 kierowców

Zakwalifikowało się

11 kierowców

Ukończyło wyścig

7 kierowców

Wyniki
Pole position

Bernd Rosemeyer
(2:38,15, Auto Union)

Zwycięzca

Tazio Nuvolari
(2h14m03,46, Alfa Romeo)

Najszybsze
okrążenie

Tazio Nuvolari
(2:35,68, Alfa Romeo)

Grand Prix w sezonie 1936
Poprzednie

Eifelrennen

Następne

Grand Prix Mediolanu

Grand Prix Węgier
1936 1986

W Grand Prix Węgier uczestniczyły fabryczne niemieckie zespoły Mercedes i Auto Union. Pierwsza połowa wyścigu została zdominowana przez Bernda Rosemeyera i Rudolfa Caracciolę. W dalszej części wyścigu prowadzenie dzięki strategii oszczędzania opon objął jednak Tazio Nuvolari w Alfie Romeo, który został zwycięzcą. Podium uzupełnili kierowcy Auto Uniona: Rosemeyer i Achille Varzi.

Pierwszy wyścig Grand Prix w historii – Grand Prix Francji 1906 – wygrał Węgier Ferenc Szisz w Renault. Mimo to na organizację wyścigu Grand Prix Węgry czekały trzydzieści lat. W październiku 1935[1] Királyi Magyar Automobil Club (KMAC) otrzymał od AIACR prawo do organizacji międzynarodowego wyścigu samochodowego, wyznaczając początkowo datę na maj. Na prośbę organizatorów ostateczna data została przesunięta na 21 czerwca[2].

W lutym 1936 roku[3] jako tor wyścigowy KMAC wybrał Park Ludowy w Budapeszcie (Népliget), największy budapeszteński park publiczny, zlokalizowany na wschód od centrum miasta. Wiosną 1936 roku rozpoczęto prace nad poprawą stanu dróg w parku[2]. Wytyczono tor o długości 4989 m[3], na który składała się główna prosta o długości 720 m, jak również 22 zakręty, z czego 11 prowadziło w prawo, a 11 w lewo. Na torze znajdowały się cztery nawroty. Średnia szerokość toru wynosiła 11,5 m; najszersza sekcja toru mierzyła 14,4 m, a najwęższa – 8 m[2].

W ramach przygotowań do organizacji wyścigu wybudowano trybuny na 10 000 miejsc. Zbudowano również mosty i sieć telefoniczną, a niebezpieczne miejsca zabezpieczono workami z piaskiem. Podczas zawodów użyto nowoczesnego systemu pomiaru czasu wykorzystującego fotokomórki, który podawał czas z dokładnością do setnych części sekundy. Podczas weekendu wyścigowego w przygotowaniach uczestniczyło 2500 osób, w tym wojsko[2].

Zgłoszenia

edytuj

Termin zgłoszeń upływał 22 maja, przy czym uczestnicy otrzymywali gratyfikację finansową o równowartości 25 funtów. Początkowo do zawodów zgłosiło się szesnastu kierowców, jednakże do wyścigu przystąpiło tylko jedenastu zawodników[2]. W Grand Prix uczestniczył fabryczny zespół Daimler-Benz, który zdominował sezon 1935, a jego kierowca Rudolf Caracciola został mistrzem Europy[4]. Poza Caracciolą Daimler-Benz do Grand Prix Węgier zgłosił również Manfreda von Brauchitscha, Louisa Chirona i rezerwowego Hermanna Langa[2]. W zawodach uczestniczył także fabryczny zespół Auto Uniona z Hansem Stuckiem, Achille Varzim, Berndem Rosemeyerem i rezerwowym Ernstem von Deliusem. Rosemeyer w 1936 roku odniósł zwycięstwo w trudnych warunkach w wyścigu Eifelrennen[4]. Scuderia Ferrari zgłosiła natomiast Tazio Nuvolariego i Mario Tadiniego, decydując się na wystawienie Alf Romeo 8C-35 z silnikami 3,8 R8. Były to samochody słabsze od konkurentów, ale lepiej się prowadziły. Ferrari zastosowało koła o średnicy 18 cali z przodu i 17 cali z tyłu[2].

W wyścigu wystartowali również Austin Dobson i Charles Martin, którzy używali prywatnych Alf Romeo P3. W przeciwieństwie do pojazdu Martina, wykorzystującego stare zawieszenie resorowane, Dobson używał nowoczesnego, niezależnego zawieszenia Dubonnet. Jedynym Węgrem w stawce był László Hartmann, który jako jedyny kierowca używał Maserati. Hartmann używał samochodu klasy voiturette(inne języki) z silnikiem o pojemności półtora litra[2].

Kwalifikacje

edytuj

Przywitanie kierowców odbyło się w czwartek 18 czerwca, zaś treningi – dzień później. Były one obserwowane przez 20 000 widzów i służyły zawodnikom przede wszystkim do zapoznania się z trasą. W sobotę natomiast kierowcy starali się uzyskać jak najlepszy czas, od którego zależała pozycja startowa. Pole position z czasem 2:38,15 zdobył Bernd Rosemeyer. Drugi czas uzyskał inny zawodnik Auto Uniona – Hans Stuck. Trzeci był zawodnik Mercedesa, Manfred von Brauchitsch. Najlepszy kierowca Scuderia Ferrari, Tazio Nuvolari, startował z czwartego pola. Po sesji kierowcy uczestniczyli w ceremonii odsłonięcia pomnika Rudolfa Steinwega, który zginął podczas wyścigu górskiego wokół Guggerbergu(inne języki) koło Budapesztu w 1935 roku[2].

Wyścig

edytuj
 
Caracciola i Rosemeyer podczas wyścigu

W dniu wyścigu było słonecznie, temperatura powietrza wynosiła 28°C, a toru 50°C. Tak wysoka temperatura asfaltu powodowała jego topnienie, w efekcie czego samochody ślizgały się. Wyścig obserwowało według różnych źródeł od 70 do 100 tysięcy widzów, wśród których był regent Miklós Horthy. Samochody startowały w rzędach po dwa. O 10:30 wystrzał z broni zasygnalizował, że za pięć minut rozpocznie się wyścig. O 10:35 nadburmistrz Budapesztu Károly Szendy(inne języki) opuszczając flagę dał sygnał do startu. Prowadzenie objął Rosemeyer przed Stuckiem. Po pierwszym okrążeniu za tymi kierowcami jechali von Brauchitsch, Caracciola, Nuvolari, Varzi, Chiron, Tadini, Martin, Dobson i Hartmann. Na czwartym okrążeniu Stuck został wyprzedzony przez von Brauchitscha, Caracciolę i Nuvolariego, przy czym Nuvolari obrał taktykę oszczędzania opon i po pięciu okrążeniach tracił piętnaście sekund do lidera. Na ósmym okrążeniu Caracciola wyprzedził von Brauchitscha, a okrążenie później Rosemeyer po raz pierwszy zdublował ostatniego Hartmanna. Po dziesięciu okrążeniach Rosemeyera i Caracciolę dzieliło 1,2 sekundy[2].

Na jedenastym okrążeniu Caracciola wyprzedził Rosemeyera i objął prowadzenie, a pięć okrążeń później zdublował Tadiniego. Na dziewiętnastym okrążeniu z wyścigu wskutek awarii sprężarki odpadł Chiron. Po dwudziestu okrążeniach prowadził Caracciola przed Rosemeyerem, von Brauchitschem, Nuvolarim, Varzim, Stuckiem, Tadinim, Martinem, Dobsonem i Hartmannem. Na dwudziestym pierwszym okrążeniu Stuck zjechał na pit stop celem regulacji hamulców, a z powodu złego samopoczucia przekazał pojazd rezerwowemu von Deliusowi. W połowie wyścigu Rosemeyer ponownie objął prowadzenie; czwarty Nuvolari powoli odrabiał straty i znajdował się dwadzieścia sekund za liderem. Na dwudziestym ósmym okrążeniu Caracciola został wyprzedzony przez von Brauchitscha i Nuvolariego. Okrążenie później Niemiec wycofał się z wyścigu, czego powodem był uszkodzony blok silnika Mercedes-Benz ME25; ten sam defekt wyeliminował Caracciolę z wyścigu Eifelrennen tydzień wcześniej. W tym czasie Nuvolari próbował wywierać presję na von Brauchitschu. Na trzydziestym okrążeniu von Brauchitsch podczas dublowania Tadiniego popełnił błąd i wypadł z toru, dzięki czemu Nuvolari wyprzedził kierowcę Mercedesa. Tymczasem von Brauchitsch uderzył w słup telefoniczny. Niemiec był w stanie wrócić do rywalizacji, ale stracił z powodu błędu dwie minuty[2].

Po trzydziestu okrążeniach prowadził Rosemeyer z przewagą ośmiu sekund nad Nuvolarim, a jedynym kierowcą, który pozostawał na tym samym okrążeniu, był von Brauchitsch. Dalsze pozycje zajmowali Varzi, Tadini, Martin, Delius, Dobson i Hartmann. Na trzydziestym trzecim okrążeniu Martin wycofał się z wyścigu z powodu uszkodzenia tylnej osi. Dwa okrążenia później Nuvolari wyprzedził Rosemeyera i objął prowadzenie, które początkowo powiększał o około sekundę na okrążeniu. Okrążenie później ustanowił rekord okrążenia z czasem 2:35,68, a po 43 okrążeniach prowadził z przewagą szesnastu sekund nad Rosemeyerem. Dwa okrążenia przed końcem von Brauchitsch z powodu uszkodzenia ramienia kierownicy wycofał się z wyścigu, przez co Grand Prix Węgier nie ukończył żaden kierowca Mercedesa. Zawody wygrał Nuvolari. Rosemeyer, który stracił do Włocha czternaście sekund, z powodu zmęczenia był wyciągany z samochodu przez lekarza Auto Uniona, dr. Gläsera. Podium uzupełnił Achille Varzi[2].

Po wyścigu

edytuj

Zmęczenie Rosemeyera wynikało z faktu, iż Auto Uniony nie były dostosowane do krętej trasy. Dłuższy o 16 cm od Alfy Romeo rozstaw osi, jak również silnik z tyłu, powodowały podsterowność samochodu i wibracje kierownicy w ciasnych zakrętach. Podczas wyścigu ręce Rosemeyera zaczęły krwawić, wskutek czego wyrzucił on rękawice. Po wyścigu został przewieziony do szpitala[2].

Grand Prix Węgier znajdowało się w kalendarzu AIACR w dwóch terminach: 27 czerwca 1937 oraz 29 czerwca 1938. Jednakże z powodu problemów finansowych organizatora i niestabilnej sytuacji politycznej organizacja tych wyścigów nie doszła do skutku[2].

Wskutek zniszczeń wojennych Węgry nie organizowały żadnego wyścigu międzynarodowego do początku lat 60., kiedy to na lotnisku Ferihegy zorganizowano wyścigi Formuły Junior. Népliget powrócił do organizacji wyścigów w latach 1964 i 1967, kiedy to odbywała się runda ETCC; wygrali ją odpowiednio Hubert Hahne i Andrea de Adamich. Od 1983 roku węgierski rząd podejmował starania mające na celu organizację wyścigu Formuły 1. W tym celu w latach 1985–1986 zbudowano tor Hungaroring, na którym w sezonie 1986 zainaugurowano pierwszy wyścig Formuły 1 w bloku wschodnim: Grand Prix Węgier. W ten sposób po pięćdziesięciu latach przywrócono na Węgrzech zawody najwyższej serii wyścigowej; wygrał je wówczas Nelson Piquet[5].

Lista startowa

edytuj

Na niebiesko zaznaczeni kierowcy rezerwowi.

Nr Kierowca Zespół Samochód Silnik Opony
2   Eileen Ellison T. Cholmondeley Tapper Maserati 8CM Maserati 3,0 R8 ?
4   Austin Dobson A. Dobson Alfa Romeo P3 Alfa Romeo 3,2 R8 ?
6   Charles Martin C. Martin Alfa Romeo P3 Alfa Romeo 2,9 R8 ?
8   Raph B. de las Casas Maserati V8RI Maserati 4,8 V8 ?
10   László Hartmann Officine A. Maserati Maserati 6CM Maserati 1,5 R6 ?
12   Hans Stuck Auto Union AG Auto Union C Auto Union 6,0 V16 C
12   Ernst von Delius Auto Union AG Auto Union C Auto Union 6,0 V16 C
14   Achille Varzi Auto Union AG Auto Union C Auto Union 6,0 V16 C
16   Bernd Rosemeyer Auto Union AG Auto Union C Auto Union 6,0 V16 C
18   Rudolf Caracciola Daimler-Benz AG Mercedes-Benz W25K Mercedes 4,7 R8 C
20   Louis Chiron Daimler-Benz AG Mercedes-Benz W25K Mercedes 4,7 R8 C
22   Manfred von Brauchitsch Daimler-Benz AG Mercedes-Benz W25K Mercedes 4,7 R8 C
22   Hermann Lang Daimler-Benz AG Mercedes-Benz W25K Mercedes 4,7 R8 C
24   Tazio Nuvolari Scuderia Ferrari Alfa Romeo 8C-35 Alfa Romeo 3,8 R8 ?
26   Antonio Brivio Scuderia Ferrari Alfa Romeo 8C-35 Alfa Romeo 3,8 R8 ?
28   Mario Tadini Scuderia Ferrari Alfa Romeo 8C-35 Alfa Romeo 3,8 R8 ?
30   Petre Cristea P. Cristea Ford Special Ford V8 ?
32   José de Villapadierna Scuderia Villapadierna Alfa Romeo P3 Alfa Romeo 3,2 R8 ?
Nr Kierowca Zespół Samochód Silnik Opony

Kwalifikacje

edytuj
P Nr Kierowca Konstruktor(-silnik) Czas Odstęp Strata
1 16   Bernd Rosemeyer Auto Union 2:38,15 - -
2 12   Hans Stuck Auto Union 2:39,83 0:01,68 0:01,68
3 22   Manfred von Brauchitsch Mercedes 2:39,87 0:00,04 0:01,72
4 24   Tazio Nuvolari Alfa Romeo 2:40,08 0:00,21 0:01,93
5 18   Rudolf Caracciola Mercedes 2:40,34 0:00,26 0:02,19
6 14   Achille Varzi Auto Union 2:43,12 0:02,78 0:04,97
7 28   Mario Tadini Alfa Romeo 2:47,52 0:04,40 0:09,37
8 20   Louis Chiron Mercedes 2:49,65 0:02,13 0:11,50
9 4   Austin Dobson Alfa Romeo 2:53,21 0:03,56 0:15,06
10 6   Charles Martin Alfa Romeo 3:02,51 0:09,30 0:24,36
11 10   László Hartmann Maserati 3:10,56 0:08,05 0:32,41
P Nr Kierowca Konstruktor(-silnik) Czas Odstęp Strata

Wyścig

edytuj
P Nr Kierowca Konstruktor Okr. Czas / Strata Komentarz
1 24   Tazio Nuvolari Alfa Romeo 50 2h14:03,46
2 16   Bernd Rosemeyer Auto Union 50 +0:14,23
3 14   Achille Varzi Auto Union 48 +2 okr.
4 28   Mario Tadini Alfa Romeo 47 +3 okr.
5 12   Hans Stuck
  Ernst von Delius
Auto Union 47 +3 okr.
6 4   Austin Dobson Alfa Romeo 45 +5 okr.
7 10   László Hartmann Maserati 44 +6 okr.
Niesklasyfikowani
22   Manfred von Brauchitsch Mercedes 47 +3 okr. układ kierowniczy
6   Charles Martin Alfa Romeo 33 +17 okr. tylna oś
18   Rudolf Caracciola Mercedes 26 +24 okr. silnik
20   Louis Chiron Mercedes 19 +31 okr. sprężarka
Nie wystartowali / niedopuszczeni do ponownego startu
2   Eileen Ellison Maserati brak samochodu
8   Raph Maserati brak samochodu
26   Antonio Brivio Alfa Romeo nie przybył
30   Petre Cristea Ford nie przybył
32   José de Villapadierna Alfa Romeo nie przybył
P Nr Kierowca Konstruktor Okr. Czas / Strata Komentarz

Przypisy

edytuj
  1. Gergő Gellérfi: Retro – Magyar Nagydíj az 1930-as években. formula.hu, 2016-06-21. [dostęp 2020-03-25]. (węg.).
  2. a b c d e f g h i j k l m n o Leif Snellman: Nuvolari does it once again!. kolumbus.fi. [dostęp 2020-03-25]. (ang.).
  3. a b 80 éve volt az első Magyar Nagydíj a Népligetben. gphirek.hu, 2016-06-21. [dostęp 2020-03-25]. (węg.).
  4. a b Dennis David: Nuvolari gets his revenge. grandprixhistory.org. [dostęp 2020-03-25]. (ang.).
  5. Hungaroring. grandprix.com. [dostęp 2020-03-25]. (ang.).