Alfa Romeo (Formuła 1)

zespół Formuły 1

Alfa Romeo[a] – zespół, konstruktor i dostawca silników Formuły 1. W barwach Alfa Romeo tytuły mistrza świata kierowców zdobyli Giuseppe Farina i Juan Manuel Fangio.

Alfa Romeo
Aktywna

1950–1951
1979–1985
2019–2023

Ważni ludzie
Założyciel

Ugo Stella
Nicola Romeo

Inne
Debiut

Grand Prix Wielkiej Brytanii 1950

Ostatni wyścig

Grand Prix Abu Zabi 2023

Mistrzostwa
kierowców

1950 (Giuseppe Farina)
1951 (Juan Manuel Fangio)

Historia

edytuj

1914–1949

edytuj
 
Giuseppe Campari w Alfie Romeo P2 podczas Grand Prix Francji 1924

Zaangażowanie Alfy Romeo w sporty motorowe, jeszcze jako ALFA (Anonima Lombarda Fabbrica Automobili), sięga 1914 roku, kiedy to Giuseppe Merosi zaprojektował 4,5-litrowy samochód Grand Prix. Nigdy nie wziął on jednak udziału w wyścigu. W 1919 roku został założony zespół Alfa Corse, wystawiający samochody wyścigowe. W jego barwach ścigali się Giuseppe Campari, Antonio Ascari, Ugo Sivocci i Enzo Ferrari. Na początku lat 20. Alfa Romeo pracowała nad modelem P1, który zadebiutował w Grand Prix Włoch 1923. W treningach śmierć poniósł Sivocco, w efekcie czego Alfa Romeo wycofała się i zatrudniła projektanta Fiata, Vittorio Jano. Jano w pośpiechu zaprojektował model P2, który zadebiutował w Grand Prix Francji 1924 z Camparim, Ascarim i Louisem Wagnerem za kierownicą. Campari wygrał ten wyścig, natomiast w Grand Prix Włoch zwyciężył Ascari. W lipcu 1925 roku Ascari zginął jednak podczas Grand Prix Francji. Firma uczestniczyła w wyścigach do końca sezonu, a jej kierowcami byli Campari i Gastone Brilli-Peri. Alfa Corse wróciła do wyścigów w 1929 roku. W 1930 roku nowym kierowcą został Tazio Nuvolari, któremu partnerował Achille Varzi. W tym okresie Enzo Ferrari przejął kontrolę nad programem Alfy Romeo w wyścigach Grand Prix. W Grand Prix Włoch 1931 zginął kierowca Alfy Romeo, Luigi Arcangeli. Rok później zadebiutował model P3. W tym samym roku firma została przejęta przez rząd Włoch, a nowy szef firmy Ugo Gobbato, nie wykazywał zainteresowania sportami motorowymi. W drugiej połowie lat 30. wyścigi samochodowe zostały zdominowane przez niemieckie marki i Alfa Romeo nie odnosiła sukcesów, z pewnymi wyjątkami, jak zwycięstwo Nuvolariego w Grand Prix Niemiec 1935. W marcu 1937 roku Alfa Romeo zakupiła 80% udziałów w firmie Scuderia Ferrari, a szefostwo objął Wifredo Ricart, który rywalizował z Ferrarim o przywództwo w firmie. W 1938 roku Gioacchino Colombo zaprojektował Alfę Romeo 158. Po zakończeniu II wojny światowej model powrócił do rywalizacji, a jego kierowcami byli Achille Varzi, Giuseppe Farina, Carlo Felice Trossi i Jean-Pierre Wimille, chociaż Farina został relegowany z zespołu pod koniec 1946 roku. Varzi zginął w Grand Prix Szwajcarii 1947, natomiast Wimille zginął za kierownicą Simki-Gordini podczas Grand Prix Juana Peróna 1949. Alfa Romeo postanowiła wówczas skoncentrować wysiłki na nadchodzącym sezonie 1950, który miał być inauguracją Mistrzostw Świata Formuły 1[2].

1950–1951

edytuj

Fabryczny zespół Alfy Romeo wrócił do rywalizacji w 1950 roku, a jego kierowcami byli Giuseppe Farina, Luigi Fagioli i Juan Manuel Fangio. W 1950 roku Farina został pierwszym mistrzem świata Formuły 1. W 1951 roku uczestniczyła unowocześniona wersja modelu 158 pod nazwą 159, którą mistrzostwo zdobył Fangio. Jednakże stary sprzęt, mały budżet i mocny rywal w postaci Ferrari skłoniły Alfę Romeo do wycofania się z Formuły 1[2].

1979–1985

edytuj
 
Eddie Cheever w Alfie Romeo 184T podczas Grand Prix Niemiec 1985

W 1963 roku Carlo Chiti i Ludovico Chizzola założyli firmę Autodelta, która nawiązała współpracę z Alfą Romeo jako zespół wyścigowy. Na początku lat 70. Autodelta odnosiła sukcesy w wyścigach samochodów sportowych z takimi kierowcami, jak Arturo Merzario, Jacques Laffite, Derek Bell i Henri Pescarolo, zdobywając dwa tytuły. Po dostarczaniu silnika B12 Brabhamowi w latach 19751976, Autodelta skupiła się na programie Alfy Romeo w Formule 1, budując model 177. Zadebiutował on w Grand Prix Belgii 1979 z Bruno Giacomellim za kierownicą. W Grand Prix Włoch 1979 zadebiutowała Alfa Romeo 179 z nowym silnikiem V12, podczas gdy stary model 177 przejął Vittorio Brambilla. W 1980 roku pozyskano sponsoring włoskiego oddziału Marlboro oraz Giacomellego i Patricka Depaillera jako kierowców. Giacomelli zdobył pierwsze punkty Alfy Romeo w Formule 1, finiszując jako piąty w Grand Prix Argentyny 1980, jednakże podczas testów na torze Hockenheimring zginął Depailler. Jego zastępcami zostali Brambilla oraz Andrea de Cesaris. Giacomelli tymczasem zajął piąte miejsce w Grand Prix Niemiec, zdobył także pole position w Grand Prix Stanów Zjednoczonych. Na sezon 1981 do Giacomellego dołączył Mario Andretti. W połowie sezonu do zespołu dołączył zwolniony z Ligiera francuski inżynier Gérard Ducarouge, który udoskonalił model 179C, co zaowocowało trzecim miejscem Giacomellego w Las Vegas. Na 1982 rok Ducarouge zaprojektował kompletnie nowy model 182, którym Andrea de Cesaris zdobył trzecie miejsce w Grand Prix Monako. Pod koniec roku Ettore Massacesi przekazał odpowiedzialność za projektowanie samochodu zespołowi Euroracing w Senago, kończąc tym samym współpracę z Autodeltą. Wskutek tego nowym kierowcą Alfy Romeo w 1983 roku został dawny zawodnik Euroracing, Mauro Baldi, który partnerował de Cesarisowi. Model 183T był zaktualizowaną wersją modelu 182, dostosowaną do silnika V8 turbo oraz wyposażoną w zgodną z przepisami płaską podłogą. De Cesaris dwukrotnie był drugi. Na początku sezonu Ducarouge’a zastąpił dyrektor techniczny Luigi Marmiroli, a głównym projektantem został Mario Tolentino. Po sezonie Marlboro wycofało się ze sponsorowania zespołu, a jego miejsce zajął Benetton. Nowymi kierowcami na sezon 1984 zostali Riccardo Patrese i Eddie Cheever. Ze względu na fakt, iż Patrese zdobył tylko jedno podium (we Włoszech), sezon ten został odczytany za rozczarowanie. Alfę Romeo opuścili po sezonie szef programu silnikowego Carlo Chiti (zastąpiony przez Giovanniego Tontiego) oraz Luigi Marmiroli. Marmirolego zastąpił John Gentry, który jednak przeszedł do Renault, stąd też za dokończenie projektu 185T był odpowiedzialny Tolentino. Sezon 1985 był porażką. Alfa Romeo nie zdobyła żadnego punktu i wycofała się z Formuły 1, a następnie – do 1988 – dostarczała silniki Oselli[2].

 
Valtteri Bottas w Alfie Romeo C42 podczas Grand Prix Austrii 2022

2019–2023

edytuj

W 2018 Alfa Romeo została sponsorem tytularnym Saubera w Formule 1[3]. Na sezon 2019 Sauber zmienił nazwę na Alfa Romeo Racing[4]. Kierowcami zaprojektowanego przez Simone Restę modelu C38 zostali Kimi Räikkönen i Antonio Giovinazzi[5]. Alfa Romeo zakończyła sezon na ósmym miejscu w klasyfikacji końcowej, natomiast w klasyfikacji kierowców Räikkönen był dwunasty, a Giovinazzi osiemnasty. Najbardziej udaną eliminacją dla zespołu było Grand Prix Brazylii, w którym Räikkönen i Giovinazzi zajęli odpowiednio czwarte i piąte miejsce[6]. Na sezon 2020 sponsorem tytularnym zespołu został PKN Orlen, a w efekcie tej umowy kierowcą testowym Alfy Romeo został ponadto Robert Kubica[7]. Polak zastąpił Kimiego Räikkönena na dwa wyścigi w sezonie 2021 – Grand Prix Holandii[8] i Grand Prix Włoch[9] gdzie zajął kolejno miejsca 15[10] i 14[11]. Na sezon 2022 zespół całkowicie wymienił skład. Kimi Räikkönen odszedł na emeryturę[12], a Antonio Giovinazzi stał się kierowcą zespołu Dragon/Penske w Formule E[13]. Nowymi kierowcami zostali Valtteri Bottas[14] i Guanyu Zhou[15]. Zespół zmienił również nazwę na Alfa Romeo F1 Team Orlen[16]. Po 2023 roku Alfa Romeo wycofała się z zaangażowania w Formułę 1[17].

Wyniki

edytuj

Źródło: Wyprzedź Mnie![18]

Sezon Nazwa Samochód Opony Silnik Kierowcy Punkty Msc.
1950   Alfa Romeo SpA 158 P Alfa Romeo 158 1.5 R8   Juan Manuel Fangio
  Giuseppe Farina
  Luigi Fagioli
  Reg Parnell
  Consalvo Sanesi
  Piero Taruffi
1951   Alfa Romeo SpA 159 P Alfa Romeo 158 1.5 R8   Giuseppe Farina
  Juan Manuel Fangio
  Emmanuel de Graffenried
  Consalvo Sanesi
  Luigi Fagioli
  Felice Bonetto
  Paul Pietsch
W sezonach 19521978 Alfa Romeo nie występowała w Formule 1 jako konstruktor.
1979   Autodelta 177
179
G Alfa Romeo 115-12 3.0 F12
Alfa Romeo 1260 3.0 V12
  Bruno Giacomelli
  Vittorio Brambilla
0 NS
1980   Marlboro Team Alfa Romeo 179 G Alfa Romeo 1260 3.0 V12   Patrick Depailler
  Bruno Giacomelli
  Vittorio Brambilla
  Andrea de Cesaris
4 11
1981   Marlboro Team Alfa Romeo 179C
179D
M Alfa Romeo 1260 3.0 V12   Mario Andretti
  Bruno Giacomelli
10 9
1982   Marlboro Team Alfa Romeo 179D
182
M Alfa Romeo 1260 3.0 V12   Andrea de Cesaris
  Bruno Giacomelli
7 9
1983   Marlboro Team Alfa Romeo 183T M Alfa Romeo 890T 1.5 V8T   Andrea de Cesaris
  Mauro Baldi
18 6
1984   Benetton Team Alfa Romeo 184T G Alfa Romeo 890T 1.5 V8T   Riccardo Patrese
  Eddie Cheever
11 8
1985   Benetton Team Alfa Romeo 185T
184TB
G Alfa Romeo 890T 1.5 V8T   Riccardo Patrese
  Eddie Cheever
0 NS
W sezonach 19862018 Alfa Romeo nie występowała w Formule 1 jako konstruktor.
2019   Alfa Romeo Racing C38 P Ferrari 064 1.6 V6T   Kimi Räikkönen
  Antonio Giovinazzi
57 8
2020   Alfa Romeo Racing Orlen C39 P Ferrari 065 1.6 V6T   Kimi Räikkönen
  Antonio Giovinazzi
8 8
2021   Alfa Romeo Racing Orlen C41 P Ferrari 065/6 1.6 V6T   Kimi Räikkönen
  Antonio Giovinazzi
  Robert Kubica
13 9
2022   Alfa Romeo F1 Team Orlen C42 P Ferrari 066/7 1.6 V6T   Zhou Guanyu
  Valtteri Bottas
55 6
2023   Alfa Romeo F1 Team Stake
  Alfa Romeo F1 Team Kick
C43 P Ferrari 066/10 1.6 V6T   Zhou Guanyu
  Valtteri Bottas
16 9
  1. Oficjalne nazwy: Alfa Romeo SpA (1950-1951), Autodelta (1979), Marlboro Team Alfa Romeo (1980-1983), Benetton Team Alfa Romeo (1984-1985), Alfa Romeo Racing (2019), Alfa Romeo Racing Orlen (2020-2021), Alfa Romeo F1 Team Orlen (2022), Alfa Romeo F1 Team Stake (2023)[1].

Przypisy

edytuj
  1. Alfa Romeo – Entrant. chicanef1.com. [dostęp 2021-01-04]. (ang.).
  2. a b c Alfa Romeo. [w:] grandprix.com [on-line]. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  3. Mateusz Szymkiewicz: Alfa Romeo została tytularnym sponsorem Saubera. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2017-11-29. [dostęp 2019-03-03]. (pol.).
  4. Nataniel Piórkowski: Sauber zmienił nazwę na Alfa Romeo Racing. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2019-02-01. [dostęp 2019-03-03]. (pol.).
  5. Nataniel Piórkowski: Alfa Romeo przedstawiła bolid C38. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2019-02-18. [dostęp 2019-03-03]. (pol.).
  6. Alfa Romeo. [w:] statsf1.com [on-line]. [dostęp 2020-01-01]. (ang.).
  7. Nataniel Piórkowski: PKN Orlen został sponsorem tytularnym Alfy Romeo. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2020-01-01. [dostęp 2020-01-01]. (pol.).
  8. Kubica zastąpi Räikkönena w GP Holandii! [online], Kubica zastąpi Räikkönena w GP Holandii! [dostęp 2022-01-26].
  9. Kubica weźmie udział w GP Włoch [online], Kubica weźmie udział w GP Włoch [dostęp 2022-01-26].
  10. Verstappen wygrywa wyścig o GP Holandii. Kubica piętnasty! [online], Verstappen wygrywa wyścig o GP Holandii. Kubica piętnasty! [dostęp 2022-01-26].
  11. Ricciardo wygrywa fenomenalne GP Włoch! Norris i Bottas na podium. [online], Ricciardo wygrywa fenomenalne GP Włoch! Norris i Bottas na podium. [dostęp 2022-01-26].
  12. Räikkönen zakończy karierę po sezonie 2021 [online], Räikkönen zakończy karierę po sezonie 2021 [dostęp 2022-01-26].
  13. Giovinazzi kierowcą Dragon Penske w Formule E [online], Giovinazzi kierowcą Dragon Penske w Formule E [dostęp 2022-01-26].
  14. Bottas przejdzie do Alfy Romeo na 2022 rok [online], Bottas przejdzie do Alfy Romeo na 2022 rok [dostęp 2022-01-26].
  15. Zhou kierowcą Alfy Romeo w sezonie 2022. Piastri rezerwowym Alpine. [online], Zhou kierowcą Alfy Romeo w sezonie 2022. Piastri rezerwowym Alpine. [dostęp 2022-01-26].
  16. Zhou wybrał numer startowy. Ferrari i Alfa Romeo z lekkimi zmianami nazw [online], Zhou wybrał numer startowy. Ferrari i Alfa Romeo z lekkimi zmianami nazw [dostęp 2022-01-26].
  17. Mateusz Mróz, Alfa Romeo znika z Formuły 1. FIA podała nową nazwę zespołu [online], Parc Ferme, 15 grudnia 2023 [dostęp 2024-11-27].
  18. Alfa Romeo. f1wm.pl. [dostęp 2021-01-04]. (pol.).