Graniczna Placówka Kontrolna Medyka

Graniczna Placówka Kontrolna Medyka:

  1. pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na przejściu granicznym ze Związkiem Radzieckim Przemyśl - Mościska (kolejowe) i Przejście graniczne Medyka - Szeginie (drogowe).
  2. graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej pełniący służbę na przejściu granicznym i realizująca zadania w ochronie granicy państwowej.
GPK Medyka
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945

Rozformowanie

2005

Organizacja
Dyslokacja

Medyka

Formacja

WOP
Straż Graniczna

Podległość

8 Oddział OP
8 Rzeszowski O WOP
15 Brygada OP
26 Brygada WOP
26 Przemyski O WOP
KW MO
Bieszczadzka B WOP
Bieszczadzki Oddział SG

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

W październiku 1945 Naczelny Dowódca WP nakazywał sformować na granicy 51 przejściowych punktów kontrolnych[a]. Graniczna placówka kontrolna Medyka powstała w 1945 jako kolejowy przejściowy punkt kontrolny II kategorii o etacie nr 8/11[1]. Obsada PPK składała się z 17 żołnierzy i 2 pracowników cywilnych[2].

W 1956 przeformowana na etat 358/5, wyłączona z etatu 26 B WOP i podporządkowana Dowództwu WOP[b]. Potem jako samodzielna jednostka WOP rozformowana i włączona w skład 26 O WOP. W 1957 przeformowana na etat 358/8[c]. Jesienią 1965 placówka weszła w podporządkowanie Komendy wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej[3].

W 1991 ochronę granicy państwa przejęła nowo sformowana Straż Graniczna. Graniczna Placówka Kontrolna w Medyce weszła w podporządkowanie Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej[4].

Z dniem 15 października 2002 strażnica SG w Medyce została włączona w strukturę Granicznej Placówki Kontrolnej w Medyce. Od tego dnia GPK w Medyce przejął służbową odpowiedzialność za ochronę odcinka granicy państwowej podległy dotychczas rozwiązanej strażnicy[5].

24 sierpnia 2005 funkcjonującą dotychczas Graniczną Placówkę Kontrolną w Medyce przemianowano na placówkę Straży Granicznej[6].

Ochrona granicy

edytuj

W kwietniu 1998 została zakończona budowa pawilonu odpraw pieszych. Jest to obecnie (2011) jedyne przejście piesze usytuowane na granicy z Ukrainą. Początkowo przejście piesze funkcjonowało w godzinach 7:00 - 19:00, odprawiając średnio ok. 10 - 12 tys. osób na zmianę. W listopadzie 2004 nastąpiło uruchomienie całodobowych odpraw granicznych w przejściu pieszym[7].

Dowódcy/komendanci placówki

edytuj
  • kpt. SG Andrzeja Cisło (1991 – ?)[8]
  • por. Kazimierz Weron[9]
  • por. Edward Ekiert[9]
  • kpt. Stefan Kempiński[9]
  • por. Antoni Szewczyk[9]
  • por. Marek Święcicki[9]
  • kpt. Derat[9]
  • kpt. Stanisław Żygadło[9]
  • ppłk Józef Górajek[9]
  • płk Bolesław Rozbaczyło[9]
  • mjr Adam Palich[9]
  1. Rozkaz nr 0304/Org. ND WP z 28.10.1945 r. → Prochwicz 2011 ↓, s. 123
  2. Zarządzenie dowódcy WOP nr 013/ww z 16.06.1956 → ASGran., sygn. 2825/1 ↓, s. 114
  3. Zarządzenie dowódcy WW nr 07/ww z 24.04.1957 → ASGran., sygn. 2825/1 ↓, s. 114

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej w latach 1989-2004. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
  • Archiwum Straży Granicznej, zespół D WOP, sygn.217/32, k.56-60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 9.11.1945 r.
  • Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne - Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945 – 1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Archiwum Straży Granicznej, Zespół DWOP, sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza.