Grenadierzy pancerni

Grenadierzy pancerni – oddziały piechoty zmotoryzowanej w armii niemieckiej w okresie drugiej wojny światowej (są również częścią współczesnej armii niemieckiej).

Grenadierzy pancerni w czasie ćwiczeń (2006).

Charakterystyka

Z reguły oddziały grenadierów pancernych współdziałały z czołgami w ramach dywizji grenadierów pancernych lub dywizji pancernych (podobnie jak fizylierzy w Armii Czerwonej). W odróżnieniu od jednostek piechoty i grenadierów, oddziały grenadierów pancernych miały więcej broni ciężkiej (np. dział i karabinów maszynowych) oraz były bardziej zmechanizowane (grenadierzy pancerni przemieszczali się przeważnie ciężarówkami lub transporterami opancerzonymi i mieli dużo dział pancernych i samobieżnych). Tym samym były to najlepiej wyposażone oddziały niemieckiej piechoty.

Pułki grenadierów pancernych zaczęły pojawiać się w niemieckich dywizjach pancernych w 1943 roku z przekształcenia pułków piechoty zmotoryzowanej. 23 czerwca 1943 r. dywizje piechoty zmotoryzowanej przemianowano na dywizje grenadierów pancernych. Dwie dywizje 14 i 36 pozostały przy dotychczasowych nazwach. Różniły się one od dywizji pancernych tym, że zamiast pułku czołgów miały tylko batalion czołgów lub dział szturmowych. W Wehrmachcie było do 16 takich dywizji, a w Waffen-SS – pod koniec wojny – 8 (nie wszystkie w pełnym składzie).

Jednostki grenadierów pancernych

• 4 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Polizei”
• 11 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Nordland”
• 16 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Reichsführer SS”
• 17 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Götz von Berlichingen”
• 18 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Horst Wessel”
• 23 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Nederland”
• 27 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS (1 flamandzka) „Langemarck”
• 28 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS (1 walońska) „Wallonien”
• Dywizja Grenadierów Pancernych Großdeutschland
• Dywizja Grenadierów Pancernych Brandenburg
• Dywizja Grenadierów Pancernych Feldherrnhalle
• Dywizja Grenadierów Pancernych Kurmark
• Führer-Begleit-Brigade
• 3 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 10 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 15 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 16 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 18 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 20 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 25 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 29 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 90 Dywizja Grenadierów Pancernych
• 233 Rezerwowa Dywizja Grenadierów Pancernych

Liczne dywizje pancerne zostały stworzone poprzez rozbudowę dywizji grenadierów pancernych (np. 1 Dywizja Pancerna SS „Leibstandarte SS Adolf Hitler”, 5 Dywizja Pancerna SS „Wiking” i Korpus Pancerny Großdeutschland).

W połowie 1944 roku pułk grenadierów pancernych w dywizji pancernej Waffen-SS miał następujący skład (na przykładzie 25 Pułku Grenadierów Pancernych SS z 12 Dywizji Pancernej SS „Hitlerjugend”):

• kompania sztabowa;
• 1 batalion – trzy kompanie grenadierów pancernych na transporterach opancerzonych, kompania broni ciężkiej, kompania zaopatrzenia;
• 2 batalion – trzy kompanie grenadierów pancernych na ciężarówkach, kompania broni ciężkiej, kompania zaopatrzenia;
• 3 batalion – trzy kompanie grenadierów pancernych na ciężarówkach, kompania broni ciężkiej, kompania zaopatrzenia;
• bateria artylerii przeciwlotniczej;
• bateria dział piechoty;
• kompania rozpoznawcza;
• kompania saperów.

Bibliografia

• Samuel W. Mitcham jr.: Niemieckie siły zbrojne 1939-1945. Wojska lądowe. Ordre de Bataille. Warszawa: Belona S.A., 2009. ISBN 978-83-11-11596-5.
• Samuel W. Mitcham jr.: Niemieckie siły zbrojne 1939-1945. Wojska pancerne. Ordre de Bataille. Warszawa: Belona S.A., 2010. ISBN 978-83-11-11725-9.

Linki zewnętrzne

• Panzer-Grenadier-Divisionen
• SS-Panzergrenadier-Divisionen