Grigorij Michajłowicz Sztern (ros. Григорий Михайлович Штерн; ur. 24 lipca?/6 sierpnia 1900 w Smile, zm. 28 października 1941 w Kujbyszewie) – komandarm i generał pułkownik Armii Czerwonej, Bohater Związku Radzieckiego (1939).

Grigorij Sztern
Григорий Михайлович Штерн
Ilustracja
generał pułkownik generał pułkownik
Data i miejsce urodzenia

24 lipca?/6 sierpnia 1900
Smiła, gubernia kijowska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

28 października 1941
Kujbyszew, RFSRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1919–1941

Siły zbrojne

Armia Czerwona

Stanowiska

dowódca Frontu Dalekowschodniego

Główne wojny i bitwy

wojna domowa w Rosji

hiszpańska wojna domowa
radziecko-japońskie walki graniczne

wojna zimowa

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonej Gwiazdy Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej” Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia - baretka do 1961 roku)

Życiorys

edytuj

Urodzony w żydowskiej rodzinie lekarza z powiatu czerkaskiego guberni kijowskiej, w 1918 skończył gimnazjum, w 1919 wstąpił do Armii Czerwonej i RKP(b).

Podczas wojny domowej w Rosji był komisarzem wojskowym ("wojenkomem") sztabu 1 Brygady 2 Ukraińskiej Dywizji Strzeleckiej, komisarzem samodzielnego dywizjonu kawalerii 46 Dywizji Strzeleckiej i szefem wydziału politycznego tejże dywizji. Brał udział w walkach z "białymi" na froncie południowym. Od 1920 był komisarzem 408 i 21 Pułku Strzeleckiego. W grudniu 1923 został wysłany do Turkmenii z rozkazem walki z basmaczami w 2 Samodzielnej Turkiestańskiej Brygadzie Kawalerii.

Od czerwca 1924 szef wydziału politycznego tej brygady. Od października 1924 szef wydziału politycznego, a od maja 1925 komisarz 7 Samarskiej Dywizji Kawalerii w Białoruskim Okręgu Wojskowym. W 1926 skończył kursy wyższych dowódców Armii Czerwonej w Akademii Wojskowej im. M. Frunzego w Moskwie, a w 1929 wydział wschodni tej akademii. Od lipca 1926 do października 1927 dowódca i komisarz 9 Pułku Kawalerii 2 Dywizji Kawalerii. Od 1929 zastępca szefa 4 Wydziału 4 Zarządu Sztabu Armii Czerwonej. Od 1931 sekretarz Ludowego Komisarza Obrony ZSRR, od 1933 szef Zarządu Administracyjnego Ludowego Komisarza Wojskowych i Morskich Spraw ZSRR i Wojskowej Rady Rewolucyjnej ZSRR. Od 20 listopada 1935 dowódca dywizji – komdiw. Od marca 1936 dowódca i komisarz 7 Samarskiej Dywizji Strzeleckiej w Białoruskim Okręgu Wojskowym.

Od stycznia 1937 do kwietnia 1938 główny doradca wojskowy republikańskiego rządu w Hiszpanii podczas wojny domowej. Od 19 lutego 1938 komkor Armii Czerwonej.

Od kwietnia 1938 szef sztabu Samodzielnej Armii Dalekowschodniej odznaczonej Orderem Czerwonego Sztandaru, od sierpnia 1938 dowódca 39 Korpusu Strzeleckiego na Froncie Dalekowschodnim, od października 1938 do 1 lipca 1940 dowódca wojsk Dalekowschodniego Okręgu Wojskowego. Dowodził działaniami wojennymi korpusu w bitwie nad jeziorem Chasan. Od 9 lutego 1939 komandarm 2 rangi. Od maja do sierpnia 1939 był dowódcą sił ZSRR w bitwie nad rzeką Chałchin-Goł. Dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 29 sierpnia 1939 za męstwo i bohaterstwo w wykonywaniu zadań bojowych został uhonorowany Złotą Gwiazdą Bohatera Związku Radzieckiego.

Podczas wojny zimowej dowodził 8 Armią w Północnej Karelii w lutym i marcu 1940. 4 czerwca 1940 mianowany generałem pułkownikiem.

Od 22 czerwca 1940 dowódca Frontu Dalekowschodniego, od 14 stycznia 1941 szef Głównego Zarządu Obrony Przeciwlotniczej Głównego Komisariatu Obrony.

Od 21 marca 1939 do 7 czerwca 1941 był członkiem Komitetu Centralnego WKP(b). Od 1937 deputowany do Rady Najwyższej ZSRR.

W kwietniu 1941 przeniesiony służbowo do Moskwy i 7 czerwca 1941 aresztowany wraz z innymi dowódcami sił obrony przeciwlotniczej. Podczas przesłuchań i tortur przyznał się, że od 1931 był członkiem trockistowskiej konspiracji w Armii Czerwonej i niemieckim szpiegiem. Został skazany na śmierć i rozstrzelany wraz z 20 innymi skazańcami. Dekretem Prezydium Rady Najwyższej z 21 marca 1947 pośmiertnie pozbawiony tytułu Bohatera ZSRR i wszystkich odznaczeń.

25 sierpnia 1954 postanowieniem Naczelnej Prokuratury Wojskowej ZSRR został zrehabilitowany, a 2 stycznia 1959 przywrócono mu tytuł Bohatera Związku Radzieckiego i ordery.

Odznaczenia

edytuj

Bibliografia

edytuj