Gubalec
Gubalec – zakończenie długiego grzbietu odchodzącego w zachodnim kierunku od Ciemniaka w polskich Tatrach Zachodnich. Grzbiet ten oddziela Dolinę Tomanową (po południowej jego stronie) od Wąwozu Kraków (po północnej stronie). Szczyt Gubalca wznosi się na wysokość około 1550 m n.p.m. Sąsiaduje z Żarem (1560 m), od którego oddzielony jest przełęczą Żarskie Siodło (ok. 1540 m)[1]. Jest całkowicie zalesiony, ale w partiach szczytowych las ulega często wyłamaniu przez wiatry. Rejon tych wiatrołomów zalesiany jest bardziej odpornym na nie modrzewiem. W południowych stokach Gubalca spod tych wiatrołomów opada do Doliny Tomanowej zalesiony żleb[2].
 Widok z Ornaku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
1550 m n.p.m. |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°13′54,5″N 19°52′17,0″E/49,231806 19,871389
| |
Na zachodnią stronę, do głównego ciągu Doliny Kościeliskiej opadają z Gubalca trzy grzędy, pomiędzy którymi znajdują się dwa żleby. Orograficznie lewa i środkowa opadają do Polany Smytniej i brak w nich większych skałek. Prawa grzęda tworząca obramowanie dla dolnej części Wąwozu Kraków oddzielona jest od szczytu Gubalca szeroką przełęczą zwaną Wyżnim Zbójnickim Przechodem. W grzędzie tej znajduje się kilka dolomitowo-wapiennych turni i skał. Największa z nich to Zbójnicka Turnia, dobrze widoczna z Polany Pisanej. Poniżej niej znajduje się Zbójnicka Igła, oddzielona od Zbójnickiej Turni Niżnim Zbójnickim Przechodem. W samym zakończeniu Gubalca, tuż nad Kościeliskim Potokiem znajduje się Skała Pisana[2].
Na północną stronę, do Wąwozu Kraków opada z wierzchołka Gubalca jeszcze jedna, północna grzęda. W jej środkowej części znajduje się Wielka Turnia. W północnych stokach Gubalca znajduje się rekordowo duża ilość skałek i turni tworzących południowe zbocza Wąwozu Kraków. Jedną z nich jest Baszta znajdująca się u podnóży Gubalca[2].
W wapiennych skałach Gubalca znajduje się duża liczba jaskiń, które dawniej penetrowane były przez zbójników, poszukiwaczy skarbów, później przez grotołazów. Nie są to jednak duże jaskinie. Największą z nich jest Jaskinia Psia[2]. Niektóre inne to: Jaskinia za Smrekiem, Jaskinia pod Zamkiem, Jaskinia Przeziorowa, Schron pod Przeziorową, Dziura w Ścianie, Szczelina w Ścianie, Paszcza Rekina[3][4].
Przypisy edytuj
- ↑ Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „Wit” S.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ a b c d Władysław Cywiński: Tatry. Czerwone Wierchy, część zachodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 3. Poronin: Wyd. Górskie, 1996. ISBN 83-7104-011-3.
- ↑ Jaskinie Tatr [online], web.archive.org, 22 września 2018 [dostęp 2019-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-22].
- ↑ Jaskinie, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2016-06-25].