Gwinejka
Gwinejka[6] (Pteronetta hartlaubii) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae).
| Pteronetta hartlaubii[1] | |||
| (Cassin, 1859) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
gwinejka | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
Gwinejka jest kaczką afrykańskich lasów o barwie ciemnokasztanowej. Wcześniej zaliczano ją do parafiletycznego taksonu piżmówek. Potem przeniesiono gatunek do rodziny kaczek Anatinae[7], choć dość znacznie różni się od typowych kaczek. Dlatego też wyróżniono monotypowy rodzaj Pteronetta[6][8], aby oddać wyraz odmienności cech.
Wyniki analizy sekwencji mitochondrialnego DNA cytochromu b i genu podjednostki drugiej dehydrogenazy NADH świadczą o przynależności do wyraźnie innej podrodziny, gdzie najbliższym jej krewnym jest etiopka, inny gatunek afrykańskiego ptaka wodnego o nieokreślonej jasno przynależności systematycznej[9].
Gwinejka jest ptakiem osiadłym (odnotowano jedynie lokalne migracje[10]) występującym w równikowej Afryce Zachodniej i Środkowej, od Gwinei i Sierra Leone przez Nigerię po Sudan Południowy na wschodzie, oraz na południe do Gabonu, Republiki Konga i Zairu. Zasiedla małe rzeki i stawy w lasach tropikalnych i galeriowych (rodzaj sawanny). Widywana również nad wodami przybrzeżnymi, w lasach mangrowych i na suchszych sawannach. Przelatuje zwykle pojedynczo lub w niewielkich grupach.
Nazwa gatunkowa oraz angielska nazwa gwinejki, Hartlaub’s Duck (dosł. kaczka Hartlauba), wywodzi się od nazwiska niemieckiego badacza historii naturalnej, Gustawa Hartlauba.
- Status
- Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje gwinejkę za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[5]. Liczebność populacji w 2006 roku szacowano na 26–110 tysięcy osobników[10].
Przypisy edytuj
- ↑ Pteronetta hartlaubii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Pteronetta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-12-08] (ang.).
- ↑ Carboneras 1992 ↓, s. 597.
- ↑ a b c Denis Lepage: Gwinejka (Pteronetta hartlaubii) (Cassin, 1860). Avibase. [dostęp 2013-12-08].
- ↑ a b BirdLife International, Pteronetta hartlaubii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-06-14] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Aythyini Delacour & Mayr, 1945 (1831) (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-25].
- ↑ Madge i Burn 1987 ↓, s. 185.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 10.1. [dostęp 2020-07-25]. (ang.).
- ↑ Kevin P. Johnson, Michael D. Sorenson, Phylogeny and biogeography of dabbling ducks (genus Anas): a comparison of molecular and morphological evidence [PDF], „Auk”, 116 (3), 1999, s. 792–805, DOI: 10.2307/4089339, JSTOR: 4089339 [zarchiwizowane z adresu 2007-02-05].
- ↑ a b Species factsheet: Pteronetta hartlaubii. BirdLife International. [dostęp 2020-07-25]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Steve Madge, Hilary Burn: Wildfowl : an identification guide to the ducks, geese and swans of the world. London: Christopher Helm, 1987. ISBN 0-7470-2201-1.
- Carles Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).