Gyöngyös
Gyöngyös – miasto węgierskie (32,64 tys. mieszkańców w I 2011 r.) położone u stóp góry Sárhegy, na zachód od gór Mátra. Miasto prowadzi wymianę partnerską z powiatem kolskim. Miasto położone jest w sąsiedztwie autostrady M3,między Egerem a stolicą Węgier, 80 km na północny wschód od Budapesztu. Gyöngyös jest centrum położonego na wulkanicznych glebach regionu winiarskiego Mátraalja (Podnóże Mátry) oraz bramą do gór Mátra.
| |||||
| |||||
| |||||
| Państwo |  Węgry
| ||||
| Komitat | Heves | ||||
| Powiat | Gyöngyös | ||||
| Zarządzający | Hiesz György↗ | ||||
| Powierzchnia | 55,31 km² | ||||
| Populacja (I 2011) • liczba ludności • gęstość |
32 640 590,13 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy | 37 | ||||
| Kod pocztowy | 3200 | ||||
Położenie na mapie Węgier   Gyöngyös | |||||
 47°47′N 19°56′E/47,783333 19,933333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Węgry
| |||||
HistoriaEdytuj
Osadnictwo od czasów prehistorycznych. Tereny zamieszkane w średniowieczu przez Hunów i Awarów. Prawa miejskie od roku 1334.
Nazwa Gyöngyös pojawia się po raz pierwszy w roku 1261 w dokumencie fundacyjnym króla Świętego Władysława.
Prawa miejskie otrzymał Gyöngyös już w 1334 roku od króla Karola Roberta Andegaweńskiego. W XV wieku osiedlili się tu franciszkanie.
W XVI i XVII wieku miasto zubożało, ponieważ jako miejscowość graniczna Gyöngyös zmuszony był płacić podwójne podatki – Habsburgom i Turkom.
Kolejny rozwój miasta przypada na czas Monarchii Austro-Węgierskiej.
W maju 1917 roku olbrzymi pożar zniszczył ok. 550 budynków miasta.
Znaczenie i dobrobyt zawdzięczało miasto uprawie winorośli, produkcji wina oraz rozwojowi handlu winem.
Historia uprawy winorośli w tym regionie sięga XI wieku. W przeciągu wieków zmieniały się uprawiane tu szczepy. Pod koniec XIX w. po epidemii filoksery, która zniszczyła prawie wszystkie winnice, zaczęto uprawiać szlachetne odmiany białych szczepów jak np. rizling, olaszrizling i hárslevelű.
ZabytkiEdytuj
Kościół św. Bartłomieja kościół pierwotnie gotycki, przebudowany w XVIII wieku. Dziś kościół nosi charakterystyczne cechy baroku i stylu gotyckiego ( barokowa fasada o dwóch wieżach i gotycki portal, przypory ).
Kościół Franciszkanów (wzniesiony w 1370 r.) i klasztor (1. połowa XVIII w.), w którym mieści się jedyna działająca na Węgrzech nieprzerwanie od czasów średniowiecza Biblioteka Franciszkańska.
Dom Świętej Korony (Szent Korona Háza) podczas wojen napoleońskich dwukrotnie ukryto w tym budynku węgierskie insygnia koronne.
Obecnie mieści się tu drugi co do wielkości w kraju (po Esztergomie) skarbiec liturgiczny.
Pałac Orczych – w pałacu mieści się prezentujące przyrodę gór Mátra i historię miasta Mátra Múzeum.
Kolej wąskotorowa – do Lajosházy (12 km) i do Mátrafüred (6 km).
Farkasmály borpincék – szereg piwniczek.
