Moringa cętkowana
Moringa cętkowana[3] (Gymnothorax moringa) – gatunek morskiej ryby węgorzokształtnej z rodziny murenowatych (Muraenidae). Poławiany lokalnie w celach konsumpcyjnych i dla potrzeb akwarystyki, potencjalnie niebezpieczny dla człowieka[4].
| Gymnothorax moringa[1] | |||||
| (Cuvier, 1829) | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
moringa cętkowana | ||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||||
 | |||||
Rozmieszczenie i środowisko edytuj
Zasięg występowania tego gatunku obejmuje międzyzwrotnikową strefę Oceanu Atlantyckiego[3]. Moringa cętkowana zasiedla wody przybrzeżne do głębokości ok. 50 m[3], maksymalnie do 200 m[2] p.p.m. Jest szeroko rozprzestrzeniona, występuje pospolicie, a w środkowej części zachodniego Atlantyku dość licznie[3][2].
Cechy charakterystyczne edytuj
Średniej wielkości murena o ciele ozdobionym drobnymi, okrągłymi, bardzo licznymi plamkami w kolorze brązowoczerwonym do fioletowoczarnych, na białym lub jasnożółtym tle[4][3]. Układ plam i kolorów różni się u poszczególnych osobników. Dorosłe moringi mają czarniawą krawędź przedniej części płetwy grzbietowej; jej środkowa i tylna część jest biaława lub przezroczysta[3]. Młode osobniki są ubarwione jednolicie, szarordzawo, bez plamek[3].
Dorosłe moringi osiągają przeciętnie długość około 60 cm[4]. Maksymalna odnotowana długość ciała przedstawicieli tego gatunku wynosi 200 cm, a maksymalna masa 2,5 kg[4].
Biologia i ekologia edytuj
Moringa cętkowana bytuje w strefie przydennej wśród skał, rozpadlin skalnych, na obszarach trawiastych i wśród raf koralowych[3][4], zazwyczaj widywana z głową wystającą z dziury i resztą ciała ukrytą, rzadziej spotykana w zmąconej wodzie zatok i portów[4]. Prowadzi samotniczy tryb życia[4]. Początkowo uznawana była za gatunek żerujący w nocy, a w dzień ukrywający się[3], ale jest aktywna również za dnia[4][5]. Widywana w pobliżu innych drapieżnych ryb[4], w tym murenowatych, z którymi wykazują wzajemną tolerancję[5]. Moringa cętkowana żywi się głównie rybami i skorupiakami[4], zwłaszcza małymi krabami oraz ośmiornicami[6]. Znane są przypadki kanibalizmu[6].
Zaobserwowano, że jest niezwykle agresywna w stosunku do człowieka. Ukąszenie moringi cętkowanej jest bardzo niebezpieczne[4].
Systematyka edytuj
Gatunek opisany naukowo przez Georgesa Cuviera w 1829, z Antyli, pod nazwą Muraena moringa[7][8].
Status i zagrożenia edytuj
Według stanu z 2018 gatunek ten figuruje w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) w kategorii najmniejszej troski (LC)[2]. Nie odnotowano istotnych zagrożeń[2].
Znaczenie gospodarcze edytuj
Uważana za gatunek trudny do złowienia[3]. Pomimo tego jest dość często spotykana na rynkach Ameryki Środkowej[3]. Łowiona przez lokalną ludność za pomocą ościeni, harpunków i pułapek dennych, rzadko spotykana we włokowych przyłowach dennych[3]. Ma jadalne, smaczne mięso, ale przed spożyciem powinno być ono starannie wymyte i odkrwawione, gdyż osocze krwi oraz śluz skóry mają właściwości toksyczne[3]. Moringa cętkowana wymieniana jest wśród gatunków, których ciała mogą zawierać niebezpieczne dla ludzi stężenia ciguatoksyny[9][10].
W Brazylii mięso moringi cętkowanej jest sprzedawane w postaci świeżej lub solonej, a żywe bywają sprzedawane jako ryby akwariowe[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Gymnothorax moringa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Gymnothorax moringa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Gymnothorax moringa. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 7 grudnia 2018]
- ↑ a b Abrams R.W., Abrams M.D., Schein M.W.. Diurnal observations on the behavioral ecology of Gymnothorax moringa (Cuvier) and Muraena miliaris (Kaup) on a Caribbean coral reef.. „Coral Reefs”. 1, s. 185–192, 1983. (ang.).
- ↑ a b R.F. Young, H.E. Winn. Activity patterns, diet, and shelter site use for two species of moray eels, Gymnothorax moringa and Gymnothorax vicinus, in Belize. „Copeia”. 2003, s. 44–55, 2003. (ang.).}
- ↑ Georges Cuvier, Le Règne Animal, distribué d'après son organisation, pour servir de base à l'histoire naturelle des animaux et d'introduction à l'anatomie comparée. Edition 2. v. 2: i-xv + 1-406 [online].
- ↑ R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2018-12-07]. (ang.).
- ↑ Bagnis et al.. Problems of toxicants in marine food products. „Bull World Health Organ”. 42 (1), s. 69-88, 1970. (ang.).
- ↑ T. Chan. Regional variations in the risk and severity of ciguatera caused by eating moray eels. „Toxins (Basel)”. 9 (7), 2017. DOI: 10.3390/toxins9070201. (ang.).