Haemonchus contortus

Haemonchus contortus – pasożyt głównie owiec i kóz. Należy do rodziny Trichostrongylidae, która obejmuje kilka rodzajów nicieni występujących w żołądkach i jelitach zwierząt (przeżuwaczy), w tym rodzaj Haemonchus.

Haemonchus contortus
Rudolphi, 1803
Ogony 11 dorosłych samic pasożyta pobranych od jednej zainfekowanej owcy. H. contortus odznaczają się najwyższą produkcją jaj wśród pasożytów owiec, jedna samica może złożyć ich nawet 10 tysięcy dziennie.
Jajo gatunku H. contortus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	nicienie
Gromada	Secernentea
Podgromada	Rhabditida
Rząd	Strongylida
Rodzina	Trichostrongylidae
Rodzaj	Haemonchus Cobb, 1898
Gatunek	H. contortus
Synonimy
Strongylus contortus

U H. contortus występuje dymorfizm płciowy – samce są mniejsze i osiągają wymiary od 10 do 20 mm, samice natomiast rosną na długość od 18 do 30 mm. Jego angielska nazwa – barber pole worm – bierze się od wyglądu samicy, u której czerwone jelito (wypełnione krwią, którą żywi się Haemoncus contortus) owinięte jest przez spiralę z białych jajników. Aby pobrać krew, H. controtus nakłuwa ścianę żołądka żywiciela za pomocą dwóch spikuli zlokalizowanych w tylnej części jego ciała.

Cykl życiowy

Jest to pasożyt o cyklu życiowym prostym, którego osobniki dorosłe bytują w trawieńcu bądź jelitach. Jaja wydostają się do środowiska zewnętrznego wraz z odchodami, następnie z jaja wykluwa się larwa L1, która po wylince przechodzi w larwę L2, obie te formy odżywiają się bakteriami znajdującymi się w kale. Jeśli warunki są korzystne, larwa przechodzi kolejną wylinkę i przekształca się w larwę L3, która umiejscawia się w trawie, a następnie wnika w kroplę rosy i czeka na źdźble na zjedzenie. Jest to forma nie odżywiająca się. Po połknięciu i przejściu do trawieńca rozwija się forma dorosła.

Dorosła samica może złożyć nawet 10 tysięcy jaj dziennie.

Występowanie

Zasięg ogólnoświatowy, chociaż najlepiej rozwija się w miejscach o klimacie ciepłym i wilgotnym.

Ekologia

Haemonchus contortus jest gatunkiem pasożytniczym, którego forma dorosła bytuje w trawieńcu przeżuwaczy (głównie owiec i kóz), gdzie po przyczepieniu do ściany odżywia się krwią. Do pobierania krwi od żywiciela H. contortus wykorzystuje dwie spikule, którymi nakłuwa ściany żołądka. Jest pasożytem o cyklu życiowym prostym (z jednym żywicielem), poza formą dorosłą odżywiają się stadia L1 i L2, żywiące się bakteriami obecnymi w kale, z którym są wydalane.

Znaczenie w gospodarce

Ze względu na sposób odżywiania H. contortus powoduje u żywiciela anemię, co u owiec może powodować gorszy przyrost wełny, zarówno u owiec jak i kóz może oznaczać mniejszą produkcję mleka, natomiast przy dużym zainfekowaniu osobnikami może prowadzić do śmierci. To wszystko przyczynia się do dużych strat wśród farmerów, których stada są zainfekowane.

Znaczenie w weterynarii i medycynie

Jest wykorzystywany jako podstawowy gatunek przy wytwarzaniu leków i szczepionek dzięki swojej, niefortunnej z punktu widzenia ludzi, umiejętności szybkiego wytwarzania odporności na terapie przeciwrobacze.

Haemonchus contorus jest jednym z pasożytów, które mogą powodować choroby odzwierzęce i infekować ludzi.

Aktualne kierunki badań naukowych

Obecnie prowadzone badania na gatunku Haemonchus contortus dotyczą odporności na leki przeciwrobacze, w szczególności benzimidazol. Najnowsze artykuły skupiają się na poznaniu genów odpowiadających za wykształcenie odporności na terapie lekowe oraz na zrozumieniu mechanizmów ich rozprzestrzeniania się w populacjach osobników tego gatunku. Ostatnio wykazano również, że doszło do naturalnego wytworzenia się hybrydy H. contortus i pokrewnego Haemonchus placei, co może mieć wpływ na dalsze utrudnienie uaktualniania terapii przeciwrobaczej.