Hastings Kamuzu Banda

dyktator Malawi

Hastings Kamuzu Banda (ur. prawdopodobnie 15 lutego lub 18 marca 1898, zm. 25 listopada 1997) – pierwszy prezydent Malawi.

Hastings Kamuzu Banda
Ilustracja
Hastings Kamuzu Banda
Data i miejsce urodzenia

1898
w pobliżu Kasungu

Data śmierci

25 listopada 1997

Prezydent Malawi
Okres

od 1966
do 21 maja 1994

Przynależność polityczna

Partia Kongresowa Malawi

Życiorys edytuj

Data urodzin Bandy nie jest pewna – wskazuje się też na daty 1902 oraz 14 maja 1906 (data oficjalna).

Był chłopskim synem. Banda studiował medycynę w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii[1]. W lipcu 1958 roku powrócił do ojczyzny, będącej wówczas protektoratem brytyjskim pod nazwą Nyasaland. W latach 1959–1960 więzień polityczny.

Po uzyskaniu przez Nyasaland autonomii w roku 1962, Banda został liderem ruchu niepodległościowego. 1 lutego 1963 roku objął urząd premiera. W roku 1964 Malawi uzyskało niepodległość. Banda został szefem dyplomacji, a w roku 1966 prezydentem. W roku 1971 obwołał się prezydentem dożywotnim[1], a jedyną legalną partią stała się jego Partia Kongresowa Malawi.

Rządy Bandy były autorytarne. Młodzieżowe bojówki Partii Kongresowej i policja polityczna dopuszczały się licznych aktów przemocy wobec jego przeciwników politycznych. Rozpętał też brutalne prześladowania Świadków Jehowy w Malawi trwające 26 lat[2]. Kontrowersje budziło także nawiązanie przez Malawi stosunków dyplomatycznych z Południową Afryką prowadzącą wówczas politykę apartheidu. Wprowadził szczegółowe regulacje dotyczące dozwolonego ubioru, skierowane zarówno do obywateli, jak i turystów odwiedzających Malawi (np. kobietom nie wolno było nosić spodni, a mężczyznom długich włosów). Pozytywnymi efektami jego rządów były inwestycje w edukację, infrastrukturę i służbę zdrowia, a także działania na rzecz praw kobiet.

14 czerwca 1993 roku Banda rozpisał referendum w sprawie wprowadzenia systemu demokratycznego, zakończone zwycięstwem demokratów. Po wyborach z 17 maja 1994 przekazał urząd prezydenta demokratycznie wybranemu Bakili Muluzi. Sądzono go za zabójstwa polityczne. Zmarł w jednym z południowoafrykańskich szpitali.

Przypisy edytuj

  1. a b Oxford. Ilustrowana encyklopedia uniwersalna. Historia świata od 1800 roku do współczesności, red. H. Judge, Warszawa 1998, s. 32.
  2. Watchtower, Rocznik Świadków Jehowy, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 1999, s. 148–223, ISBN 83-86930-29-2.

Bibliografia edytuj