Hellertion
Hellertion – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektromechanicznych skonstruowany przez niemieckich inżynierów Petera Lertesa i Brunona Helbergera w 1930 roku na zasadzie trautonium. Jego dźwięki przypominają gwizd[1]. Instrument bazował na oscylatorze harmonicznym typu RLC[potrzebny przypis]. Zamiast klawiatury lub przełącznika wielopozycyjnego ma napiętą strunę, po której przesuwa się palec, zmieniając częstotliwośc wytwarzanych impulsów elektrycznych, czyli wysokość dźwięku[1]. Pasek jest listwą pokrytą skórą, w której poprzez wywarcie nacisku palcem w różnych miejscach na jej długości zmienia się oporność. Jest to więc w zasadzie opornik o zmiennej oporności. Zakres dźwięków obejmuje około pięciu oktaw. Jako że instrument nie ma własnego stroju, wymaga od grającego dobrego słuchu oraz doświadczenia w wyborze punktów, gdzie można było znaleźć dźwięki muzyczne. Instrument w swej istocie był prototypem sensorowego opornika o zmiennej oporności[potrzebny przypis].
Pierwsze modele instrumentu były monofoniczne. W późniejszych uzyskano efekt polifoniczny stosując cztery lub sześć oscylatorów oraz sterujących je oporników[potrzebny przypis].
Następcą hellertionu był helliophon zbudowany przez tych samych wynalazców w 1936 roku. Helliophon posiadał klawiaturę, dzielącą oktawę na dziesięć tonów. Oba instrumenty używane były w produkcjach muzycznych. Według przekazów instrumenty wiernie odtwarzały różne dźwięki instrumentalne, a nawet chóralne. Jednak, jako że nie zachowały się żadne egzemplarze instrumentów ani nagrania ich dźwięków, trudno jest potwierdzić te informacje[potrzebny przypis].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Baculewski et al. 2006 ↓, s. 357.
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Baculewski et al.: Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13410-0.