Helvella latispora

Helvella latispora Boud. – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae).

Helvella latispora

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	kustrzebniaki
Rząd	kustrzebkowce
Rodzina	piestrzycowate
Rodzaj	piestrzyca
Gatunek	Helvella latispora
Nazwa systematyczna
Helvella latispora Boud. Bull. Soc. bot. Fr. Fr. 14: 16 (1898)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Helvella, Helvellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi.

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1898 r. Jean Louis Émile Boudier i nadana przez niego nazwa jest ważna do dzisiaj.

Synonimy:

• Helvella stevensii Peck 1904
• Leptopodia latispora (Boud.) Boud. 1907
• Leptopodia stevensii (Peck) Le Gal 1937.

Morfologia

Owocnik

Składający się z kapelusza i trzonu. Kapelusz o średnicy 1–4 cm i wysokości do 4,5 cm, początkowo złożony z dwóch nieregularnych płatów o brzegach podwiniętych do góry, potem mniej lub bardziej siodłowaty, z głęboką szczeliną lub zatoką, czasami z trzema płatami, lub nieregularnie klapowany. Płodna powierzchnia górna naga, gładka, jasnobrązowa do płowożółtej lub biaława, sterylna powierzchnia dolna biaława. Trzon o wysokości 1–7 cm, ale czasami aż do 13 cm, grubości 2–10 mm, w przybliżeniu cylindryczny, nagi, pusty wewnątrz, o powierzchni białawej do bladobrązowawej, przy podstawie z białą grzybnią. Miąższ białawy, cienki, kruchy, bez wyraźnego zapachu i smaku.

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 15–21 × 10–12,5 µm, eliptyczne, gładkie z jedną dużą kropla oleju. Parafizy szkliste, cylindryczne z maczugowatymi lub tylko zaokrąglonymi wierzchołkami o szerokości 5–9 µm. Strzępki powierzchniowe szkliste, ułożone palisadowo, septowane, o szerokości 5–12,5 µm, z maczugowatymi elementami końcowymi.

Gatunki podobne

Jest to drobny gatunek, w trakcie swojego rozwoju dość wyraźnie zmieniający kształt. Kluczowe cechy identyfikacyjne to: kształt kapelusza, blady kolor, białawy, niebruzdowany i nierowkowany trzon, rozmyta dolna powierzchnia kapelusza oraz tendencję do owocnikowania późną wiosną lub wczesnym latem.

Występowanie i siedlisko

Helvella latispora występuje w Ameryce Północnej i Europie, podano też jedno stanowisko w Azji Środkowej. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona i podano wiele jej stanowisk od Morza Śródziemnego po środkową część Półwyspu Skandynawskiego. Brak tego gatunku w opublikowanym w 2006 r. wykazie wielkoowocnikowych workowców Polski, ale w późniejszych latach podano kilka jego stanowisk w Polsce. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Jest w nim podana jako synonim gatunku Helvella levis i znajduje się na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną.

Grzyb naziemny, prawdopodobnie mykoryzowy. Rośnie w rozproszeniu lub gromadnie pod twardymi drzewami liściastymi, zwłaszcza dębami; często wzdłuż ścieżek i dróg lub na świeżej glebie. Owocniki pojawiają się od późnej wiosny i wczesnego lata do jesieni.