Henryk Nakwaski

polski działacz emigracyjny i publicysta, powstaniec listopadowy

Henryk Mirosław Klemens Nakwaski (ur. 1800 w Lipnicach, zm. 22 marca 1876 w Tours[1]) – polski działacz emigracyjny i publicysta, powstaniec listopadowy.

Henryk Mirosław Nakwaski
Henryk Mirosław Klemens
Herb
Prus II
Data i miejsce urodzenia

1800
Lipnice

Data i miejsce śmierci

22 marca 1876
Tours

Ojciec

Franciszek Salezy Nakwaski

Matka

Anna z Krajewskich

Żona

Karolina Potocka

Dzieci

Karolina
Bolesław
Stanisław

Był synem prezesa Senatu Franciszka Salezego i jego żony pisarki i publicystki Anny z Krajewskich. Studiował prawo na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim uczestnicząc w półjawnym życiu studenckim. po studiach nadzorował więzienie w Płocku, a w Warszawie zabiegał o stworzenie oddziału więziennego dla nieletnich[2]. W 1826 ożenił się z Karoliną Potocką córką pułkownika Adama Potockiego. po bezpotomnej śmierci stryj Jana Pawła Nakwaskiego w 1828 odziedziczył majątek w Kępie Polskiej. W okresie powstania listopadowego był posłem z powiatu bracławskiego na sejm 1831 i zwolennikiem prawicy Towarzystwa Patriotycznego. Po klęsce powstańców opuścił kraj, unikając więzienia, skonfiskowany majątek wykupiła matka Henryka. Nakwascy już nigdy nie zobaczyli ojczyzny. Henryk z rodziną przebywał w Dreźnie, gdzie nawiązał znajomość z Adamem Mickiewiczem, w Paryżu, Genewie, Niemczech, Szwajcarii i Tours. Jego demokratyczne przekonania spowodowały, że znalazł się poza najbardziej wpływowym nurtem emigracyjnym, jakim by Hotel Lambert księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. Był członkiem sejmu powstańczego na emigracji[3]. Od 1833 do 1834 współwydawał Souvenirs de la Pologne. We Francji współzałożyciel Szkoły Polskiej w Paryżu.

Pisał na tematy oświatowe, rolnicze, bankowe, autor pamiętników z lat 1830-50, których fragmenty drukował Józef Kallenbach w monografii Mickiewicza. Optował za uwłaszczeniem chłopów.

Dzieła edytuj

  • Uwagi o życiu najkorzystniejszym czasu w emigracji (1833)[4][5]
  • O nadaniu własności włościanom polskim za wynagrodzeniem teraźniejszych właścicieli dóbr (1835)[6]
  • Kilka słów o demokracji (1838)[7]

Przypisy edytuj

  1. dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego
  2. Krystian Bedyński "Więzienie w Mrowinie w latach 1933-1969" Czasopismo Prawno-Historyczne tom LXVIII wyd.2016 s.133-134
  3. Walenty Zwierkowski, O Sejmie w Emigracji, Poitiers 1839, s. 10.
  4. Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny (Tom II/N-Ż), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1985, ISBN 83-01-05369-0, s. 10
  5. Uwagi o użyciu najkorzystniéjszém czasu w emigracji wraz z projektem ogólnego stowarzyszenia się wychodźców polskich [online], Na s. tyt. pseud. aut. Nazwa aut.: Henryk Mirosław Nakwaski. Krypt. aut. pod tekstem, polona.pl [dostęp 2019-05-02].
  6. O nadaniu własności włościanom polskim za wynagrodzeniem, terazniejszych właścicieli dóbr [online], Na s. tyt. pseud. aut., nazwa aut.: Henryk Mirosław Nakwaski. – Nazwa aut. także na s. 4: M. H. Nakwaski, polona.pl [dostęp 2019-05-02].
  7. Kilka słów o demokracji : list (z powodu artykułu "Arcybiskup koloński" w piśmie "Polacy na tułactwie" umieszczonego) pisany do A. Z. posła winnickiego [online], polona.pl [dostęp 2019-05-02].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj