Herb województwa chełmińskiego
Herb województwa chełmińskiego – herb ziemski, symbol województwa chełmińskiego wchodzącego w skład Korony Królestwa Polskiego.
| |
| Informacje |
Blazonowanie
edytujW polu srebrnym orzeł czarny, z koroną złotą na szyi, z której wychyla się ręka zbrojna dzierżąca wzniesiony miecz.
W polu czerwonym orzeł biały o jednej głowie z koroną na szyi i wystającą z prawego skrzydła ręką człowieka zbrojnego, trzymającą miecz nad głową orła, do cięcia podniesiony[1][2][3].
Opis
edytujHerb w wersji z czarnym orłem mieczowy w polu białym był również herbem województwa malborskiego i Prus Królewskich. Po I rozbiorze herb został poddany stylizacji pruskiej w wersji wielkiej, średniej oraz małej i stał się herbem Prus Zachodnich.
Historia
edytujHerb województwa chełmińskiego, malborskiego oraz Prus Królewskich ustanowił król Kazimierz Jagiellończyk po wydaniu aktu inkorporacji ziem pruskich w 1454 r. na prośbę stanów pruskich[4]. W okresie polonizacji Prus Królewskich w czasach nowożytnych orzeł mieczowy przyjął kolor biały na czerwonym polu.
3 lipca 1919 roku głównodowodzący Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim generał piechoty Józef Dowbor-Muśnicki nadał Toruńskiemu Pułkowi Strzelców „odznaki na kołnierzu w odstępie jednego centymetra od ogólnej odznaki Wojsk Wielkopolskich – z herbu województwa chełmińskiego: orzeł biały z koroną złotą na szyi, ze złotymi łapami i mieczem złotym wzniesionym do góry”. Orzeł mógł być wyszywany lub metalowy nakładany[5].
Galeria
edytuj-
Wizerunek herbu w wersji spolszczonej z herbarza Bolesława Starzyńskiego -
Herb Prus Królewskich -
Herb wielki Prus Zachodnich -
Herb mały Prus Zachodnich -
-
-
Herb powiatu toruńskiego -
-
Herb powiatu wąbrzeskiego -
Herb Wąbrzeźna
.jpg)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Zygmunt Gloger, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, wyd. II poprawione, Kraków 1903, akap. 4.
- ↑ Dominik Szulc, Pisma Dominika Szulca, 1854, s. 197, Cytat: Po wyroku posła papieskiego Rudolfa w 1466 r. przysądzającym drogą ugody całe Prusy królowi polskiemu, z uznaniem lenności na właściwsze Prusy mistrzom krzyżackim, Kazimierz Jagiellończyk, powróconą część Polski, na wzór całej korony urządził, mianując wojewodów, kasztelanów, podkomorzych i podskarbiego, nadając prawo sejmikowi jeneralnemu roztrząsania spraw ważniejszych, na którym sam, lub umocowany kommissarz miał się znajdować, tudzież orła białego na czerwoném polu, ze zbrojną ręką, za herb ziemi chełmińskiej, pomorskiej i michałowskiej..
- ↑ Polacy - Prusy Królewskie - Historia Wysoczyzny Elbląskiej [online], www.historia-wyzynaelblaska.pl [dostęp 2022-11-13].
- ↑ Prusy Królewskie - Atrakcje Torunia. Przewodnik po Toruniu. Toruński Serwis Turystyczny [online], www.turystyka.torun.pl [dostęp 2022-11-13].
- ↑ Rozkaz Dowództwa Głównego Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego Nr 180 z dnia 3 lipca 1919 roku.
Bibliografia
edytuj- Bolesław Starzyński: Herby Rzeczypospolitej Polskiej i W. X. Litewskiego. T. I: Orły, Pogonie, województwa, książęta, kardynałowie, prymasi, hetmani, kanclerze, marszałkowie. 1875-1900. [dostęp 2022-10-31].