Poślizg wysmukły

Poślizg wysmukły (Hydrometra stagnorum) – gatunek owada z rodziny poślizgowatych (Hydrometridae). Występuje powszechnie na terenie niemal całej Europy, najczęściej na obszarach przybrzeżnych wód wolno-płynących, jezior, torfowisk i bagien, a także w strefie przybrzeżnej. Do ruchu ślizgowego po powierzchni wody wykorzystują zjawisko napięcia powierzchniowego.

Poślizg wysmukły

Hydrometra stagnorum
Linnaeus, 1758
Hydrometra stagnorum
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	sześcionogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	pluskwiaki
Podrząd	pluskwiaki różnoskrzydłe
Rodzina	poślizgowate
Rodzaj	Hydrometra
Gatunek	poślizg wysmukły
Synonimy
Cimex stagnorum

Hydrometra stagnorum są zwykle bezskrzydłe, ale występują też formy krótkoskrzydłe i długoskrzydłe. Zagrożone potrafią odskoczyć, jednak częściej udają martwe lub kamuflują się.

Opis (z wyróżnieniem cech grupy i cech gatunku)

Hydrometridae charakteryzują się silnie wydłużonym ciałem, długą, szczytową częścią głowy przed oczami, półkolistymi oczyma i występowaniem 4 lub 5 członowych, cienkich czułek. Obserwuje się ryjek z poprzecznie żeberkowaną powierzchnią, która pomaga w utrzymaniu go w ofierze. Długie nogi są zakończone 2 pazurkami i aroliami. Często występuje polimorfizm skrzydłowy.

Wyróżnia się dwie podrodziny i około 100 gatunków w obrębie rodziny. U przedstawicieli podrodziny Hydrometridae nie ma na zapiersiu ujścia omphalium – gruczołu zapachowego. Rodzaj Hydrometra jest rozpowszechniony na wszystkich kontynentach, szczególnie na terenach tropikalnych i subtropikalnych.

U Hydrometra stangnorum występuje dymorfizm płciowy w postaci różnic wielkości ciała, ubarwienia i szerokości odwłoka. Samce osiągają długość ciała 6,7–7,6 mm, a zabarwienie jest ciemnobrunatne lub czarne z jaśniejszą pręgą wzdłuż przedplecza, z głową rdzawo-brązową (nasada i część szczytowa). Samice są natomiast rdzawo-żółte z ciemnobrunatnymi żyłkami półpokryw, spodem głowy, tułowia i odwłoka oraz miodowymi czułkami, ryjkiem i nogami. Ich wielkość wynosi 7,8–9,1 mm, mają szerszy odwłok.

Hydrometra stagnorum są zwykle bezskrzydłe, ale występują też formy krótkoskrzydłe i długoskrzydłe . Spód ciała poślizgów pokrywa gęsty, niezwilżający się meszek, który chroni ciało przed nasiąkaniem . Larwy są podobne do imago, lecz nie występują u nich wykształcone skrzydła .

Występowanie

Na terenie całej Europy (w tym na Wyspach Brytyjskich, Ibizie, Majorce, Minorce, Cyprze i Wyspach Kanaryjskich) z wyjątkiem kraju Bośni i Hercegowiny. Na wschodzie znajdowany na terenie Ukrainy i niewielkim obszarze południowo-wschodniej Rosji . Spotkany w całej Polsce, choć częściej widywany w południowej, oraz środkowej części . Występuje również na terenie Iranu.

Ekologia

Spotykane są na obszarach przybrzeżnych wód wolno-płynących, jezior, torfowisk i bagien. Do ruchu ślizgowego po powierzchni wody wykorzystują zjawisko napięcia powierzchniowego. Są widywane również na roślinach strefy przybrzeżnej, mchach i wilgotnych kamieniach . Zagrożone potrafią odskoczyć, jednak częściej udają martwe lub kamuflują się  . Największą aktywność wykazują o zmierzchu . Są drapieżnikami i padlinożercami. Zjadają małe owady, które wpadły do wody lub wypłynęły na jej powierzchnię, ale żywią się również skoczogonkami, rozwielitkami i larwami komarów . Zimę spędzają na lądzie w kryjówkach np. chowając się pod kamieniami. Okres rozrodu przypada na wczesne lato. Samica składa kilkukrotnie podłużne jaja i często przyczepia je do części roślin znajdujących się nad powierzchnią wody . Wyróżnia się 5 stadiów niedorosłych, a formę imago osiągają po okresie od 4 do 6 tygodni.

Hydrometra stagnorum

Znaczenie w ochronie środowiska

Nie żyją w wodzie, więc mają ograniczoną wartość jako bioindykatory środowisk wodnych. Natomiast mają istotny wpływ na kontrolę liczebności komarów, ponieważ żywią się ich larwami . Gatunek Hydrometra stagnorum został oznaczony w „Natura 2000 Formularz standardowych danych” jako „Inne ważne gatunki zwierząt i roślin” na obszarze PLH26_08 Doliny Górnej Pilicy z motywacją D i populacją P- osiadłą.

Znaczenie dla gospodarki

Biorą udział w regulacji populacji szkodników upraw rolnych (ryżu, kukurydzy, roślin olejowych, roślin owocowych, ziemniaków) na terenie Iranu, prowincji Zanjan.

Aktualne kierunki badań naukowych

Obecne badania nad Hydrometra stagnorum (jako jednego z przedstawicieli Heteroptera) dotyczą usprawnienia monitoringu środowisk jeziornych i około-jeziornych. Sprawdzane są zależności między różnymi cechami zbiorników wodnych, a występującymi na ich terenie i w okolicy przedstawicielami Heteroptera. Co więcej sprawdzany jest wpływ Hydrometra stagnorum na regulację populacji szkodników roślin uprawnych na terenie Iranu (prowincja Zanjan).

Zobacz też

• owady Polski
• pluskwiaki Polski

Bibliografia

• OmidO. Askari OmidO., Reza FarshbafR.F. Pourabad Reza FarshbafR.F., SamadS. Khaganinia SamadS., Faunistic study of Heteroptera of Zanjanroud region in Zanjan province of Iran, „Munis Entomology & Zoology”, 4 (2), czerwiec 2009, s. 560–563  (ang.).
• NorbertN. Becker NorbertN. i inni, Mosquitoes and Their Control, Springer Science & Business Media, 14 marca 2013, ISBN 978-1-4757-5897-9 [dostęp 2016-03-23]  (ang.).
• Berchi G. M., Petrovici M., Ilie D. M., 2011. Aquatic and semiaquatic true bugs(Heteroptera: Nepomorpha) of Cefa Nature Park (North-western Romania). Analele Universităţii din Oradea – Fascicula Biologie 8(1): 29-33.
• SujeevanS. Ratnasingham SujeevanS., Paul D.N.P.D.N. Hebert Paul D.N.P.D.N., Hydrometra stagnorum - Details [online], Encyclopedia of Life, 7 września 2014 [dostęp 2016-03-14]  (ang.).
• Hydrometra stagnorum, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-04-03]  (ang.).
• TadeuszT. Jaczewski TadeuszT., AleksanderA. Wróblewski AleksanderA., Hebridae, Mesoveliidae, Hydrometridae, Veliidae i nartniki - Gerridae, wyd. w cyklu gł.: cz. 18; nr 95 serii kluczy, Klucze do oznaczania owadów Polski / Polskie Towarzystwo Entomologiczne. Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera; z. 4, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 11–14 .
• Landcare Research, 2015. http://www.landcareresearch.co.nz/resources/identification/animals/freshwater-invertebrates/guide/jointed-legs/insects-and-springtails/bugs/water-measurer
• Natura 2000 Formularz standardowych danych dla Obszarów Specjalnej Ochrony (OSO) dla Obszarów Spełniających Kryteria Obszarów o Znaczeniu Wspólnotowym (OZW) dla Specjalnych Obszarów Ochrony (SOO), 2015. http://www.lodz.lasy.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=9d503cf5-a440-4c82-90f1-cbba006c4f84&groupId=11065
• AnnaA. Krzysztofiak AnnaA., LechL. Krzysztofiak LechL., Owady wodne Wigierskiego Parku Narodowego, [w:] Wigierski Park Narodowy [online], www.wigry.org.pl, 2003 [dostęp 2016-03-21] .
• J. LJ.L. Palmer J. LJ.L., M. JM.J. Donnelly M. JM.J., S. AS.A. Corbet S. AS.A., Hydrometra stagnorum (L.) (Hem., Hydrometridae) feeding on mosquitoes, „Entomologists Monthly Magazine”, 1604/1607, 1998, s. 65–68, ISSN 0013-8908  (ang.).
• BerendB. Aukema BerendB., Hydrometra stagnorum (Linnaeus, 1758), [w:] Fauna Europaea [online], www.eu-nomen.eu, 2011 [dostęp 2016-03-14] .
• MichałM. Barański MichałM., JarekJ. Barański JarekJ., Poślizg wysmukły, [w:] Owady [online], robaczki.entomo.pl, 2001 [dostęp 2016-03-14] .
• MateuszM. Sowiński MateuszM., Poślizg (Hydrometra gracilenta) – Tajniki marszu po wodzie., [w:] Świat Makro [online], swiatmakrodotcom.wordpress.com, 27 kwietnia 2012 [dostęp 2016-03-21] .
• Lubomir Brtek: Świat Zwierząt. Warszawa: PWRiL, 1991. ISBN 83-09-01551-8. Brak numerów stron w książce