Ilulissat
Ilulissat (duń. Jakobshavn) – miasto w zachodniej części Grenlandii, w dystrykcie Ilulissat[3], siedziba gminy Avannaata[4]. Jest położone nad zatoką Qeqertarsuup Tunua (Disko Bugt). Zostało założone w 1741[1]. Liczba mieszkańców: 4606 (2011 r.)[2]. Ilulissat jest trzecim pod względem liczby ludności miastem na Grenlandii[5] i ośrodkiem turystycznym wyspy (m.in. fiordy). Nazwa w języku grenlandzkim oznacza "góry lodowe". Przemysł spożywczy: przetwórstwo ryb[1] i krewetek.
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Terytorium zależne | |||||
| Gmina | |||||
| Data założenia |
1741[1] | ||||
| Burmistrz |
Ole Dorph | ||||
| Populacja (2011) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
94 | ||||
| Kod pocztowy |
3952 | ||||
Położenie na mapie Grenlandii  | |||||
 69°12′59″N 51°06′00″W/69,216389 -51,100000
| |||||
Położenie edytuj
Ilulissat leży około 2 km na północ od ujścia fiordu Ilulissat do zatoki Qeqertarsuup Tunua. Fiord ten ma ok. 40 km długości, 7 km szerokości i do 1200 m głębokości. U jego nasady leży Sermeq Kujalleq (Jakobshavn Isbræ) – najszybciej przesuwający się lodowiec świata. Przemieszcza się on w tempie do 19 m dziennie[6] w kierunku zachodnim. Odłamują się od niego przy tym góry lodowe, mogące mieć do kilku kilometrów długości i do kilometra wysokości. Wystają na 150 m ponad powierzchnię wody. Wraz z pływami morskimi przesuwają się one wzdłuż fiordu, aż trafią na wypiętrzenie dna u wylotu fiordu o głębokości ok. 300 m. Większe góry lodowe zatrzymują się w tym miejscu, co powoduje gromadzenie się lodu. W 2004 roku fiord wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO[6].
Na zachód od Ilulissat leży zatoka Qeqertarsuup Tunua z wyspą Qeqertarsuaq.
Historia edytuj
Ilulissat został założony w 1741[1] roku w odległości ok. 2 km od Sermermiut – ówcześnie największej osady na wyspie, liczącej 250 mieszkańców. Jednym z najbardziej znanych mieszkańców Ilulissat był polarnik Knud Rasmussen, który badał Arktykę podczas licznych ekspedycji i przyczynił się do rozbudzenia samoświadomości Inuitów.
Gospodarka edytuj
W Ilulissat działają przetwórnie ryb[1]. Ważną gałęzią gospodarki stała się także w ciągu ostatnich 30 lat turystyka. Zimą, kiedy temperatury spadają do −30 °C (dzięki suchemu klimatowi mróz jest jednak łatwy do zniesienia), turystów przyciągają tu możliwości podróży w psich zaprzęgach. Latem, gdy temperatury są wyższe, z Ilulissat rozciągają się widoki na zatokę z topniejącymi górami lodowymi.
Ilulissat posiada port (dwa razy w tygodniu przybija tu prom, zapewniający połączenie z położonymi dalej na południe miastami Grenlandii) oraz lądowisko dla helikopterów (połączenia lotnicze zapewnia Air Greenland i Air Iceland).
Transport edytuj
- Lotniczy : Miasto posiada Port lotniczy Ilulissat, oddalony ok. 4 km od centrum miasta[7]. Port Lotniczy obsługują linie lotnicze Air Greenland[8] i Air Iceland do Reykjavíku
- Morski : W mieście znajduje się port morski, obsługiwany przez Arctic Umiaq Line.
Populacja edytuj
Według danych oficjalnych liczba mieszkańców w roku 2011 wynosiła 4606 osób[2].
Klimat edytuj
Ilulissat znajduje się na zachodnim wybrzeżu, 250 km za kołem podbiegunowym[6]. Panuje tam klimat subpolarny[9]. Średnie temperatury wynoszą: w lipcu 11 °C (dzień), 5 °C (noc) oraz w marcu -12 °C (dzień), -19 °C (noc)[10].
Miasta partnerskie edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Encyklopedia Powszechna "Kluszczyński" (wyd. Ryszard Kluszczyński 2001), strona 393. ISBN 83-88080-13-X.
- ↑ a b c Ilulissat. World Gazetteer. [dostęp 2012-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-28)]. (ang.).
- ↑ Naduk Kleemann: Greenland in Figures 2023. Nuuk: Statistics Greenland, 2023, s. str. 5. ISBN 978-87-998113-8-0. ISSN 1604-7397. [dostęp 2023-10-05]. (ang.).
- ↑ Kommuni pillugu. www.avannaata.gl. [dostęp 2023-10-05]. (gren.).
- ↑ Greenland. World Gazetteer. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-05)]. (ang.).
- ↑ a b c Ilulissat Icefjord. UNESCO (whc.unesco.org). [dostęp 2012-07-30]. (ang.).
- ↑ Ilulissat. Google Maps. [dostęp 2013-07-18]. (pol.).
- ↑ Transportation to Ilulissat. [dostęp 2013-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-05)].
- ↑ Grenlandia ("Klimat i średnie temperatury" w tabelce). Travel4u.pl. [dostęp 2012-07-30]. (pol.).
- ↑ Ilulissat Climate Guide - Greenland. WorldClimateGuide.co.uk. [dostęp 2012-07-30]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Wyprawa marzeń – Grenlandia 2010 - Ilulissat. Grenlandia2010.pl. [dostęp 2012-07-30]. (pol.).
- Ilulissat. Greenland.com. [dostęp 2012-07-30]. (ang.).
- World of Greenland. A world full of experiences in Ilulissat. The town by the big ice fiord – admitted on UNESCO’s World Heritage Site. worldofgreenland.com. [dostęp 2015-01-03]. (ang.).