Strzępiak łuseczkowaty

gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych
(Przekierowano z Inocybe pusio)

Strzępiak łuseczkowaty, strzępiak chłopięcy (Inocybe pusio P. Karst.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].

Strzępiak łuseczkowaty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak łuseczkowaty

Nazwa systematyczna
Inocybe pusio P. Karst.
Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 48: 465 (1889)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[2]:

  • Inocybe obscura var. obscurissima R. Heim 1931
  • Inocybe pusio f. elegans Reumaux 1983
  • Inocybe pusio f. velata Reumaux 1983
  • Inocybe pusio var. flavolamellata E. Ludw. 2017
  • Inocybe pusio var. floccipes Esteve-Rav. & Fouchier 2004
  • Inocybe pusio var. obscurissima (R. Heim) Poirier, Moënne-Locc. & Reumaux 1989

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Andrzej Nespiak w 1990 r. opisywał ten gatunek pod nazwą strzępiak chłopięcy[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 1–3 cm, początkowo stożkowaty, potem rozpostarty z niewielkim, czasami ostrym garbkiem. Brzeg początkowo nieco podwinięty, potem prosty. Powierzchnia sucha, nieco higrofaniczna, pokryta drobnymi i przylegającymi łuseczkami, tylko na brzegu nieco odstającymi. Kolor orzechowy lub brązowy z odcieniem szarym lub miedzianym, ale bez śladu fioletu[4].

Blaszki

Słabo przyrośnięte, z blaszeczkami, cienkie, dość gęste, początkowo szarobeżowe, potem z odcieniem oliwkowym, czasami lekko fioletowym. Ostrza biało orzęsione[4].

Trzon

Wysokość 2–4, grubość 0,2–0,3 cm, walcowaty, przy podstawie nieznacznie grubszy. Powierzchnia bladoliliowa, z czasem żółtoochrowa. Górna część oszroniona, dolna gładka[4].

Miąższ

W kapeluszu białawy lub bladokremowy, w trzonie jasnoliliowy. Brak wyraźnego smaku, zapach ziemisty[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 7,5–10 × 5–7,5 µm. Podstawki 28–30 × 8–10 µm. Metuloidy 50–70 × 10–25 µm, butelkowate, o ścianach słabo reagujących z amoniakiem. Kaulocystydy 100 × 10–15 µm cienkościenne i często bez kryształków[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znane jest występowanie strzępiaka łuseczkowatego w północnej części Ameryki Północnej i w Europie[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano liczne stanowiska[3].

Grzyb mikoryzowy. Występuje na ziemi w lasach liściastych, mieszanych i w parkach, rzadko w sosnowych lasach iglastych. Podawane jest jego występowanie pod brzozami, bukami, topolami, dębami i lipami[3] od maja do października[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-03-29] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-03-29].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e f Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
  5. Discover Life [online] [dostęp 2020-03-29] (ang.).