Józef Boguski

polski chemik

Józef Jerzy Boguski (ur. 7 września 1853 w Warszawie, zm. 18 kwietnia 1933 tamże) – polski chemik, profesor Politechniki Warszawskiej.

Józef Jerzy Boguski
Ilustracja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

7 września 1853
Warszawa

Data i miejsce śmierci

18 kwietnia 1933
Warszawa

Profesor nauk chemicznych
Profesura

1920

Uczelnia

Politechnika Warszawska

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Józefa Boguskiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Henryka Daniela, kupca, publicysty, powstańca styczniowego, oraz Izabelli Łucji z Kłossowiczów. Był bratem ciotecznym Marii Skłodowskiej-Curie. W 1871 r. ukończył rządowe gimnazjum realne[1]. Wstąpił na Wydział Matematyki i Fizyki Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, po ukończeniu którego w 1875 uzyskał stopień kandydata nauk przyrodniczych[1][2]. W 1876 r. został asystentem D. Mendelejewa w pracowni chemicznej Uniwersytetu Petersburskiego, przy Katedrze Chemii Nieorganicznej. W 1878 r. powrócił do Warszawy. W latach 1883–1984 wykładał chemię w rządowej szkole realnej. Nauczał chemii i fizyki w szkole realnej Jana Pankiewicza (do 1896) oraz w innych szkołach prywatnych, m.in. w Średniej Szkole Mechaniczno-Technicznej M. Mittego (1895–1905).

W 1899 r. uzyskał stopień magistra na uniwersytecie w Kazaniu. Był wykładowcą Uniwersytetu Latającego. W latach 1900–1905 i 1908–1914 wykładał w Instytucie Politechnicznym im. Cara Mikołaja II w Warszawie.

Po wybuchu I wojny światowej, w 1915 przeniósł się do Moskwy. W 1916 w Mińsku pracował w Związku Ziemiańskim i w Czerwonym Krzyżu, działając w pracowni chemiczno-bakteriologicznej. Ponadto kierował polskim gimnazjum w Mińsku Litewskim, a także brał udział w zakładaniu Polskiej Macierzy Szkolnej. W 1917 przeniósł się do Niżnego Nowgorodu i został mianowany profesorem nadzwyczajnym technologii chemicznej Instytutu Politechnicznego[1].

W 1918 r. powrócił do Warszawy i podjął pracę w Ministerstwie Spraw Wojskowych w dziale obrony przeciwgazowej oraz zorganizował pracownię chemiczną Departamentu Artylerii[1]. W 1920 r. został mianowany profesorem honorowym technologii chemicznej na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej[3]. Wykładowca chemii nieorganicznej na Wydziale Przyrodniczym (1912–1918) oraz chemii na Wydziale Technicznym (1909–1916) Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. W latach 1906–1914 był także członkiem TKN[4].

Przeprowadził pionierskie badania z kinetyki chemicznej. Podał tzw. „Regułę Boguskiego”, dotyczącą szybkości rozpuszczania się substancji stałych w cieczach.

W 1926 r. Uniwersytet Jagielloński oraz Politechnika Warszawska[5] przyznały mu tytuł doktora honoris causa. Dekretem z 2 maja 1922 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[6].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 161-6-5)[3][7].

Członkostwa

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Marcin Dolecki, Boguski Józef Jerzy [online], Giganci Nauki [dostęp 2024-03-02] (pol.).
  2. Биографический словарь профессоров и преподавателей Императорского С.-Петербургского университета за истекшую третью четверть века его существования, 1869—1894. T. 1. Санкт-Петербург: Типография и литография Б. М. Вольфа, 1896, s. 67–68.
  3. a b c Elżbieta Borysowicz: Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, s. 13–14. ISBN 978-83-7814-461-8. [dostęp 2024-03-02].
  4. Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906–1916, oprac. Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 95, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna.
  5. Doktorzy honoris causa PW. pw.edu.pl. [dostęp 2011-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 stycznia 2012)].
  6. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 22.
  7. Cmentarz Stare Powązki: FELIKS BOGUSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10].
  8. Wacław Żdżarski – Historia fotografii warszawskiej. Wydawca – Państwowe Wydawnictwo Naukowe (1974).

Bibliografia

edytuj

Literatura dodatkowa

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj