Język elseng
Język elseng, także: janggu (a. djanggu), sawa, tabu (a. tapu)[2], morwap[1][3] – język papuaski używany w prowincji Papua w Indonezji. Posługuje się nim nie więcej niż 300 osób[3].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
300 (2018)[1] | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
|
Język izolowany (nienależący do żadnej rodziny językowej) | |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | mrf | ||
| IETF | mrf | ||
| Glottolog | else1239 | ||
| Ethnologue | mrf | ||
| WALS | els | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Z danych publikacji Peta Bahasa wynika, że posługują się nim społeczności Koya i Koso we wsi Koya Koso w dystrykcie Abepura. Oprócz tego jest używany we wsiach Skamto, Benquin i Ambes Kori (dystrykt Kemtuk Gresi)[4]. Odrębnie sklasyfikowano język elseng koarjap (elseng kwarja), którego zasięg obejmuje wsie Kwarja (dystrykt Yapsi), Omon i Sobun (dystrykt Gresi Selatan)[5]. Według Ethnologue w użyciu jest także język indonezyjski, aczkolwiek w silnie ograniczonym zakresie[1]. Ludność Elseng opiera się wpływom zewnętrznym[1].
Nazwa morwap ma charakter pejoratywny i nie jest używana oficjalnie, ani też akceptowana przez samych użytkowników[1]. Nazwa tabu (pierwotnie tapu) znaczy tyle, co „niedorozwinięci ludzie”. Miała upowszechnić się w okresie, kiedy ludność Tidore odwiedzała region w poszukiwaniu ptaków rajskich[2].
Jego przynależność nie została dobrze ustalona. Wcześniej był zaliczany do rodziny transnowogwinejskiej[3], jednakże nie jest blisko spokrewniony z żadnym innym językiem[1]. William A. Foley (2018) i Harald Hammarström (2018) klasyfikują go jako izolat[3][6]. Formy zaimków sugerują, że może być spokrewniony z językami granicznymi, ale nie potwierdza tego zebrany materiał leksykalny[3].
Cechuje się ubogim systemem zaimków. Nie istnieje rozróżnienie między liczbą mnogą a pojedynczą ani między drugą a trzecią osobą[7].
Jest bardzo słabo udokumentowany, dostępne materiały ograniczają się do krótkich list słownictwa[3]. Powstała także analiza fonologiczna (Burung 2000), jednakże przeprowadzono ją z udziałem osoby, która opuściła swoją wieś 20 lat wcześniej i miała sprawniej posługiwać się językiem indonezyjskim[8]. Publikacja miała na celu zarejestrowanie jedynie podstawowych danych nt. języka oraz poinformowanie o ewentualnej potrzebie dokonania przekładu Pisma Świętego[2]. Jego gramatyka pozostaje bliżej niezbadana[3].
Jest zagrożony wymarciem[2]. Nie wykształcił piśmiennictwa[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Elseng, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c d Burung 2000 ↓, s. 2.
- ↑ a b c d e f g Foley 2018 ↓, s. 435
- ↑ Bahasa Elseng. [w:] Peta Bahasa [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. [dostęp 2022-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (indonez.).
- ↑ Bahasa Elseng Koarjap. [w:] Peta Bahasa [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. [dostęp 2022-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (indonez.).
- ↑ Hammarström 2018 ↓, s. 291–292.
- ↑ Foley 2018 ↓, s. 437
- ↑ Foley 2018 ↓, s. 436
Bibliografia edytuj
- Wiem Burung: A brief note on Elseng. Dallas, Texas: SIL International, 2000, seria: SIL Electronic Survey Reports 2000-001. OCLC 896423574. [dostęp 2022-08-23]. (ang.).
- William A. Foley: The languages of Northwest New Guinea. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 433–568, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-004. ISBN 978-3-11-028642-7. OCLC 1041880153. (ang.).
- Harald Hammarström: Language isolates in the New Guinea region. W: Lyle Campbell (red.): Language Isolates. Abingdon–New York: Routledge, 2018, s. 287–322, seria: Routledge Language Family Series. DOI: 10.4324/9781315750026-11. ISBN 978-1-317-61091-5. OCLC 1000447105. (ang.).