Język santali
Język santali, pol. również język santalski[1] – język plemienia Santalów (ok. 6 mln) we wschodnich i północno-wschodnich Indiach, także w Bangladeszu, Nepalu i Bhutanie, największy reprezentant grupy językowej munda należącej do rodziny austroazjatyckiej.
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
6 mln | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| język urzędowy | Indie | ||
| UNESCO | 2 wrażliwy↗ | ||
| Ethnologue | 4 edukacyjny↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-2 | sat | ||
| ISO 639-3 | sat | ||
| IETF | sat | ||
| Glottolog | sant1410 | ||
| Ethnologue | sat | ||
| WALS | stl | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język santali został uznany przez konstytucję indyjską jako jeden z 23 urzędowych języków Indii.
Alfabet edytuj
Norweski misjonarz Paul Olaf Bodding opisał gramatykę i stworzył słownik tego języka oraz przetłumaczył w 1914 Biblię na język santali, wykorzystując zmodyfikowany alfabet łaciński, często używany jeszcze dziś. Poza tym do zapisu santali służą także lokalne alfabety: bengalski, orija i dewanagari.
Ponieważ wielość systemów pisma nie sprzyjała rozwojowi i standaryzacji języka, nauczyciel Pandit Raghunath Murmu stworzył w 1925 odrębny alfabet, przystosowany do oddania fonetycznych właściwości języka santali, znany jako ol ciki lub ol cemet. W przeciwieństwie do indyjskich alfabetów sylabicznych, ten system pisma jest czystym alfabetem, podobnie jak alfabet łaciński. Szersze wykorzystanie tego pisma jest jednak ograniczone niskim poziomem alfabetyzacji wśród Santalów (poniżej 30%).
Przypisy edytuj
- ↑ mundajskie języki, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-16].
Bibliografia edytuj
- Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- Hembram, P. C. (2002). Santhali, a natural language. New Delhi: U. Hembram.
- Makoto Minegishi, Santali basic lexicon with grammatical notes, Ganeshi Murmu, Tōkyō: Institute for the Languages and Cultures of Asia and Afurica, Tokyo University of Foreign Studies, 2001, ISBN 4-87297-791-2, OCLC 49821559.
- Newberry, J. (2000). North Munda dialects: Mundari, Santali, Bhumia. Victoria, B.C.: J. Newberry. ISBN 0-921599-68-4
- Gurucharan Murmu, Bibliography, Santali literature, Amal Kumar Das, Calcutta: Biswajnan, 1998, ISBN 81-7525-080-1, OCLC 39290802.
- Arun Ghosh, Santali: a look into Santal morphology, New Delhi: Gyan Pub. House, 1994, ISBN 81-212-0451-8, OCLC 30030626.
- Byomkes Chakrabarti, A comparative study of Santali and Bengali, Calcutta: K.P. Bagchi & Co, 1992, ISBN 81-7074-128-9, OCLC 30513250.
- Mitra, P. C. (1988). Santhali, the base of world languages. Calcutta: Firma KLM.
- Bodding, P. O. (1929). A Santal dictionary. Oslo: J. Dybwad.
Linki zewnętrzne edytuj
- Wydział języków urzędowych Indii – oficjalna strona na temat języków urzędowych Indii i odnoszącego się do nich prawodawstwa