Jacques Marquette
Le père Jacques Marquette (ur. 10 czerwca 1637 w Laon we Francji, zm. 18 maja 1675 w pobliżu Ottawy w stanie Illinois) – jezuita, misjonarz i odkrywca wnętrza kontynentu Ameryki Północnej.
Nauki pobierał w kolegium jezuickim. W roku 1656 wstąpił do zakonu i przez następne dziesięć lat studiował, a następnie uczył, przygotowując się jednocześnie do pracy misyjnej. Wreszcie, w 1666 roku, wysłany został na misję do francuskiej posiadłości w Ameryce Północnej – Nowa Francja (fran. Nouvelle France).
Pierwsze dwa lata na nowym kontynencie spędził studiując języki Indian. W roku 1668 założył pierwszą misję katolicką Sault Sainte Marie w dzisiejszej prowincji Ontario. W rok później udał się do misji St. Esprit nad Jeziorem Górnym, nawracając Indian z plemion Huron i Ottawa. W 1671 r. przeniósł się – wraz z grupą nawróconych – do misji St. Ignace w dzisiejszym stanie Michigan w Stanach Zjednoczonych, w miejscu gdzie spotykają się jeziora Huron i Michigan.
W rozmowach Indianie często wspominali o Missisipi, co w ich języku znaczyło wielka rzeka. Biali, a wśród nich Marquette, znając w minimalnym stopniu geografię kontynentu, byli przekonani, że rzeka ta uchodzi do Pacyfiku.
Podróże i odkrycia edytuj
Gubernator Nowej Francji, Louis de Frontenac, postanowił wysłać ekspedycję badawczą, bowiem przewidywał, że może to otworzyć dla Francji dalekowschodnie rynki zbytu. Na czele ekspedycji postawił jednego ze swych oficerów – Louisa Joliet, który poprosił znającego tubylcze języki Marquette'a o współudział w wyprawie.
Siedmioosobowa grupa Francuzów, wraz z kilkudziesięcioma Indianami, wyruszyła w maju 1673 r. z St. Ignace na południowy zachód, kierując swoje kanu wzdłuż brzegów Jeziora Michigan. Wkrótce dotarli do szerokiej, niespokojnej zatoki Green Bay, a u jej południowego krańca znaleźli ujście rzeki (dzisiejsza Fox River). Wiosłując pod prąd dopłynęli wkrótce do jeziora Oshkosh, gdzie towarzyszący im Indianie zawrócili. Górny odcinek Fox River okazał się znacznie trudniejszy i wędrowcy posuwali się bardzo wolno naprzód. W końcu wiosłowanie okazało się niemożliwe, ale napotkani Indianie upewnili ich, że lekkie kanu łatwo da się przenieść przez wzgórze do innej rzeki, którą nazywali Wisconsin. Ta malownicza rzeka doprowadziła podróżników w dniu 17 czerwca 1673 r. do wielkiej rzeki Missisipi.
Podjęli żeglugę z prądem rzeki i szybko zorientowali się, że płynie ona generalnie w kierunku południowym i zapewne wpada do Zatoki Meksykańskiej, więc gdy u ujścia dzisiejszej rzeki Arkansas napotkali plemiona indiańskie zachowujące się wyraźnie wrogo, zawrócili. Od przyjaznych Indian dowiedzieli się, że dalej na południu mieszkają nad Missisipi jacyś biali, z czego Joliet i Marquette wywnioskowali, że są to zapewne Hiszpanie.
Podróż powrotna zajęła francuskim odkrywcom prawie pięć miesięcy. Najpierw płynęli w górę Missisipi, potem w górę rzek Illinois i Kankakee, by wreszcie – rzeką Chicago wydostać się na wody jeziora Michigan.
Ostatnia droga edytuj
W roku 1674 Marquette podjął się założenia misji wśród Indian Kaskaskia żyjących w okolicach dzisiejszej miejscowości Ottawa w stanie Illinois. W drodze zachorował, więc przerwał podróż, by powrócić do St. Ignace, ale w drodze, w głębi lasów w okolicy dzisiejszego Luddington w stanie Michigan, zmarł.
Po latach ciało jego zostało ekshumowane i przeniesione do St. Ignace.
Bibliografia edytuj
- Raphael N. Hamilton, Marquette's Explorations: The Narratives Reexamined, Univ. of Wisconsin Press 1979
Linki zewnętrzne edytuj
- Biografia w Dictionary of Canadian Biography Online (ang.)
- Biografia w Dictionnaire biographique du Canada en ligne (fr.)
- The Jesuit Relations and Allied Documents 1610 to 1791, including Marquette's journal. puffin.creighton.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-09)].